meervoud

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Meervoud: meestal ...

gaat het vanzelf goed

Meervoud

Veel zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud op -en.

• Lamp -> lampen
• Bord -> borden
• Mes -> messen

Meervoud op -en

Veel zelfstandige naamwoorden eindigen op -en.

• Soms moet je alleen -en achter het woord plakken (lamp)
• Soms moet je tegelijk de laatste letter verdubbelen (klas)
• Soms moet je een e,a,o of u weghalen (schaar)
• Soms moet je een -f veranderen in een -v. (brief)
• Soms moet je een -s veranderen in een -z. (huis)

znw die eindigen -s of -f

in het meervoud meestal s>z f>v

wens:  wensen   kaars:  kaarsen

grens:  grenzen   laars:  laarzen

fotograaf:  fotografen   filosoof: filosofen

staaf:  staven  sluis:  sluizen

Lastiger meervoud van zelfstandige naamwoorden

• Een trema toevoegen bij -ee: idee +en > ideeën

• Een trema toevoegen bij -ie: knie +en > knieën

• um vervangen door a: gymnasium > gymnasia

• us vervangen door i: historicus > historici

znw die eindigen op -ee

in het meervoud + -ën

idee:      ideeën

zee:     zeeën

Lastig -> klemtoon!!

• Woorden die eindigen op een onbeklemtoonde -ie krijgen een meervoud met -iën.
  
  
• Woorden die eindigen op een beklemtoonde -ie krijgen een meervoud met -ieën.
  

De klemtoon bij -ie

Als het enkelvoud eindigt op -ie, 

dan maak je het meervoud met -ën of -n.

industrie -> industrieën
Bacterie -> bacteriën

Meervoud op -s

Soms gebruik je een -s.

• Achter het woord -s zetten:  tafels

• Laatste letter is een klinker (a, o, u, i, y):  agenda's

• Achter een afkorting: BMW's

znw die eidigen op -a, -i, -o, -u + -y

+  's voor de goede uitspraak:

• oma's        ski's           radio's           paraplu's
• Let op: jockeys; door e(a,u) voor y

+ s zonder apostrof

• repetities, cafés, dictees, douches, cadeaus

znw die eidigen op -man (beroepen)

in het meervoud -lieden of -lui

- timmerman:   timmerlieden of timmerlui

- zakenman: zakenlieden of zakenlui 

Wat is het meervoud van: hobby

Het meervoud van museum is:

1. museums
2. musea
3. museums en musea
4. museum heeft geen meervoud

Het meervoud van porie is:

1. porien
2. pories
3. porieën
4. poriën

Het meervoud van accu is:

1. accus
2. accu's
3. accuus
4. accuu's

wat is het meervoud van categorie

1. categoriën
2. categorieën

wat is het meervoud van idee

1. ideën
2. ideeën

wat is het meervoud van genie

1. geniën
2. genieën

wat is het meervoud van zee

1. zeeën
2. zeën

Meervoud van: bangerik

1. bangerikken
2. bangeriken

Meervoud van: theorie

1. theorieën
2. theoriën
3. theorieeën
4. theories

Wat is het meervoud van: baby

Wat is het meervoud van: bureau

Wat is het meervoud van: filosoof

Wat is het meervoud van: camera

Wat is het meervoud van: cadeau

Wat is het meervoud van: metro

Wat is het meervoud van: moskee

Wat is het meervoud van: reünie

Alle of allen?

Welke vorm je moet gebruiken hangt van twee dingen af:

1. Is het een zelfstandig naamwoord?
2. Gaat het om personen?

1. Vóór zelfstandig naamwoord

Als alle voor een zelfstandig naamwoord staat, schrijf je het altijd met een -e achteraan. Het maakt niet uit of het zelfstandig naamwoord om personen gaat of niet. 

Bijvoorbeeld:

Alle leerlingen weten dat je alle zinnen met een hoofdletter moet beginnen.

Staat alle hier vóór een zelfstandig naamwoord?


'Ik ben blij met alle cadeautjes.'

1. Ja
2. Nee

Cadeautjes is een zelfstandig naamwoord. 

Staat alle hier vóór een zelfstandig naamwoord?


'Ik weet niet welke ik moet kiezen. Alle zijn leuk.'

1. Ja
2. Nee

Alle is hier zelf een zelfstandig naamwoord.

2. Zelfstandig naamwoord - personen

Als alle zelf een zelfstandig naamwoord is, en het gaat wel om personen, dan schrijf je het met -en achteraan.

Bijvoorbeeld:

10 leerlingen doen mee. Allen weten dat je een zin met een hoofdletter begint.

Waarover gaat 'alle'?

'Denk aan de poezen: je moet ze alle op tijd eten geven.'

1. Over personen
2. Niet over personen

Alle gaat hier over de poezen. Poezen zijn dieren, geen personen. 

Waarover gaat 'allen'?

'We helpen allen mee.'

1. Over personen
2. Niet over personen

Kies de juiste uitgang:

Jullie moeten aardig zijn tegen all... kinderen die straks langskomen. 

1. -e
2. -en

Alle staat hier vóór een zelfstandig naamwoord, namelijk kinderen. 

Kies de juiste uitgang:

Denk aan je handen: houd ze beid... aan het stuur!

1. -e
2. -en

Beide is hier een zelfstandig naamwoord dat niet over personen gaat maar over handen. 

Kies de juiste uitgang:

Wij hebben tien docenten. Op de
vergadering komen ze all... bijeen.

1. -e
2. -en

Allen is hier een zelfstandig naamwoord dat om personen gaat, namelijk de docenten.

We gingen met zijn (...) naar de bioscoop.

1. alle
2. allen

(...) cursisten maken nooit hun huiswerk.

1. Sommige
2. Sommigen

Katten zijn leuk. (...) vind ik vervelend

1. Weinige
2. Weinigen

De kippen waren (...) ontsnapt.

1. alle
2. allen

Hans had twee foto's gemaakt. Ze zijn (...) mislukt.

1. beide
2. beiden

............ bleven de hele nacht blaffen.

1. sommige
2. sommigen

Ik heb broer en zus in één klas. ........... heb ik een goede beoordeling gegeven.

1. Beide
2. Beiden

Helaas werden niet alleen de zieke(n), maar ook de mooiste(n) omgehakt.

1. zieken - mooisten
2. zieke - mooisten
3. zieke - mooiste
4. zieken - mooiste

Het zijn altijd dezelfde(n) die kritiek hebben op de gang van zaken.

1. dezelfde
2. dezelfden

Momentje  nadenken

Kan je zelf uitleggen wanneer je 'alle'  en wanneer je 'allen' gebruikt? 

Wat heb je geleerd?
Heb je de regels goed genoteerd?
Welke vragen heb je nog? Die kun je bij de volgende dia invullen.