5.4 en 5.7 Transcriptie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Thema 5, basisstof 4/ 7

De eerste 3 minuten opstarten. Als de timer af gaat is het stil.

Pak je boek en schrift, zorg dat je mee kunt schrijven

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Deze les:

Leerdoel: 

• Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel. 
• Je kunt benoemen dat de genetische variatie toeneemt door spontane mutaties.  

Tijdpad:

- 5 minuten opstarten

- 10 minuten bespreken bs 3

- 10 minuten uitleg

Huiswerk:

- HAVO opdr. 1 tm 5.

- VWO opdr. 1, 2, 4, 7, 8, 9 en 12(samenhang) 

Voorbereiden volgende les:

- lees 5.4 / 5.5  de evolutietheorie

- Kijk dit filmpje en deze (zie magister)

DNA

• Bevat informatie voor hoe je eruitziet en voor het functioneren van je organen en cellen. 
• Voor elke eigenschap en elk proces zijn een of meer genen nodig.

DNA-sequentie

• Volgorde van de basenparen
• DNA-sequentie bevat informatie over vormen van een eiwit (bijv. melanine -> pigment in huid en ogen) 

Wat is een goed woord voor DNA-sequentie ?

1. DNA-streng
2. genexpressie
3. genoom
4. basenvolgorde

Het stukje van een DNA molecuul heeft de volgende sequentie: TGCAAA

Wat is sequentie van de tegenoverliggende nucleotiden? 

1. ACGTTT
2. TTTGCA
3. TGCAAA
4. AAACGT

genexpressie

Genen bevatten informatie voor maken van eiwitten en regelen processen.

• Eiwitten bepalen kleur, werking, vorm van je lichaam
  
• DNA-volgorde (sequentie) van een gen bevat het recept voor het maken van een eiwit

Transcriptie

• Wanneer een gen in een cel tot uiting komt (genexpressie) wordt de DNA-sequentie (recept) van dat eiwit afgelezen en verwerkt -> Eiwitsynthese (samenstellen).         
• het aflezen heet Transcriptie

Ribosomen

• De afgelezen kopie heet RNA
  
• Het RNA wordt in het ribosoom (eiwitfabriekje in de cel) vertaald naar het juiste eiwit. 
• coronavaccin? 

Spontane mutatie

• Bij elke celdeling worden chromosomen gekopieerd
• Fouten in kopie zorgen voor verandering basenvolgorde
• Mutatie in geslachtscel of tijdens ontwikkeling embryo zorgt ervoor dat dit in alle lichaamscellen terecht komt
• Genetische variatie 

Hoe kan genetische variatie gunstig zijn voor de overlevingskans van een populatie?
Kun je een voorbeeld noemen?

wat	Aan de slag met Thema 5, Basisstof 4 (vwo) /7 (havo) maken: HAVO 5.7: opdr. 1 tm 5 VWO 5.4: opdr. 1, 2, 4, 7, 8, 9 en 12 (samenhang)
Hoe	lees de tekst van basisstof 4 (7) door
Hulp	1) boek 2) klasgenoot 3) docent
Tijd	-
Klaar	Als je klaar bent met de opdrachten maak je de test jezelf van deze basisstof. Lees basisstof 5.4 (havo) 5.5 (vwo) en kijk alvast het filmpje voor de volgende les (zie magister).