samengesteld/enkelvoudig + voegwoorden (nevenschikkend en onderschikkend)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Doelen

• Je kent de voegwoorden. 

Nevenschikkende en onderschikkende.

• Je weet het verschil tussen een enkelvoudige en samengestelde zin

Het wordt vandaag mooi weer. We gaan naar het strand. 

Vraag? Hoeveel zinnen staan hier?

Vraag? Staat hier één of staan hier twee zinnen?

Het wordt vandaag mooi weer, dus we gaan naar het strand.

Enkelvoudige zin

• Zin met één persoonsvorm
  

Samengestelde zin

• Zin met twee of meer persoonsvormen
  

Voorbeeld enkelvoudige zin

• Het wordt slecht weer vandaag.

• Ik ga vandaag naar de Action.

• Hij kijkt veel naar Star Wars.
  

Voorbeeld samengestelde zin

• Toen de zomervakantie dichterbij kwam, werden de leerlingen minder gemotiveerd. 

• Hij kijkt veel naar Star Wars en schrijft daar over op zijn website.
  

Drie studerende kinderen kunnen een flinke kostenpost worden voor ouders.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Ik zou vandaag best in bed willen blijven.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Als je nu naar huis gaat, regen je flink nat.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Wil je liever naar Duitsland of wil je liever naar Oostenrijk?

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Mijn moeder vraagt of je vanavond wilt blijven eten.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Verbinden zinnen, ze metselen twee zinnen aan elkaar.

voegwoorden

Voegwoorden

Twee enkelvoudige zinnen worden in een samengestelde zin vaak met elkaar verbonden door een voegwoord.

Voorbeelden voegwoorden:

en, maar, of, want, dus, omdat, terwijl, zodat, nadat, als, toen

Eerst een filmpje en dan aan de slag! 

Maak een samengestelde zin met het voegwoord 'want'

Maak een samengestelde zin met het voegwoord 'als'

Neven- en onderschikkend

• Nevenschikkende voegwoorden (want, of, dus , en, maar) verbinden twee woorden, twee woordgroepen of twee hoofdzinnen. 

• Onderschikkende voegwoorden ( of, tenzij, dus, als, hoewel, aangezien, omdat, voordat, zodra,...) verbinden bijzinnen met hoofdzinnen.

Voegwoorden blz. 38 opdr. 14,15 en 16

- nevenschikkende voegwoorden

- onderschikkende voegwoorden

eerst zelf aan de slag en daarna komt de hulp!

Nevenschikking voegwoorden

• hoofdzin/hoofdzin
• Hij gaat werken of hij gaat zwemmen

voorbeelden: want, of, dus, en, maar (WODEM)

Onderschikking voegwoorden

• hoofdzin/bijzin
• bijzin/hoofdzin

• Ik weet niet zeker of het morgen gaat regenen

voorbeelden: of, tenzij, dus, als, hoewel, aangezien, omdat, voordat, zodra,...

Wat is een onderschikking?

Onderschikkend voegwoord

1. Hoofdzin + hoofdzin
2. Hoofdzin + bijzin
3. Bijzin + hoofdzin
4. Bijzin + bijzin

Een onderschikkend voegwoord...

1. is een voegwoord dat twee gelijke delen aan elkaar voegt.
2. is een voegwoord dat twee ongelijke delen aan elkaar voegt.

Een nevenschikkend voegwoord...

1. is een voegwoord dat twee gelijke delen aan elkaar voegt.
2. is een voegwoord dat twee ongelijke delen aan elkaar voegt.

Nevenschikkend voegwoord

Nevenschikkende voegwoorden kun je uit je hoofd leren!

dus, en, maar, of, want

Welke vier voegwoorden heb je geleerd voor: HZ +HZ

Welke voegwoorden ken je allemaal?

Sleep de 2 persoonsvormen en het voegwoord naar de zwarte vakken. Let op: je hoeft niet alle woorden te verslepen. Druk op 'klaar' als je klaar bent.

Persoonsvormen:

Voegwoord

In de stortregen

zoeken

de scholieren

een bushokje

zodat

ze

kunnen

schuilen.

nevenschikkend voegwoord

onderschikkend voegwoord

Anna wast thuis haar handen, nadat ze in de supermarkt is geweest.

Waar

Niet waar

Onderschikkende voegwoorden verbinden gelijkwaardige zinnen. 

Sleep de  persoonsvormen en het voegwoord naar de zwarte vakken. Let op: je hoeft niet alle woorden te verslepen. Druk op 'klaar' als je klaar bent.

Persoonsvormen:

Voegwoord

John

kan 

niet meer

pinnen

want

hij 

is

zijn pincode

vergeten.

nevenschikkend voegwoord

onderschikkend voegwoord

Peter mag niet naar buiten, want hij heeft koorts en moet erg hoesten.

Zijn de voegwoorden nevenschikkend of onderschikkend?

nevenschikkende voegwoorden

onderschikkende voegwoorden

en

terwijl

maar

doordat

dus

als

toen

want

hoewel

omdat

Kenmerken hoofdzin

Kenmerken bijzin

pv + ow staan naast elkaar 

pv + ow zijn gescheiden 

verbonden door onderschikkend voegwoord

zin begint met nevenschikkend voegwoord

zin kun je vaak wel zelfstandig gebruiken

zin kun je vaak niet zelfstandig gebruiken

Nevenschikkend voegwoord

Onderschikkend voegwoord

Maar

Omdat

Want

Of

Terwijl

En

Daarom

Mits

Maken opdr. 14,15 en 16 blz. 38.39 en 40

+

leren theorie blz. 39

Huiswerk voor donderdag 17 oktober