Hoofdstuk 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

§5.1 Besluiten en besturen in Nederland

Lesdoelen

Je kan uitleggen:

• Wat de regering, het kabinet en het parlement zijn
• Hoe burgers invloed kunnen hebben in NL
• Wat de coalitie en oppositie zijn

Deltawerken

Na de Watersnoodramp werden de Deltawerken gebouwd

Het plan kon niet gelijk uitgevoerd worden

Het moest eerst goedgekeurd worden door de politiek

Dat was een democratisch proces

Regering, kabinet en parlement

De regering en het parlement bepalen de wetten

De regering bestuurt het land

Het kabinet stelt de wetten voor

Het parlement keurt wetten goed of af

De regering

De regering bestaat uit de ministers en de koning

Zij besturen samen het land

Maar de macht ligt bij de ministers

De koning mag alleen advies geven

Een minister geeft politieke leiding aan zijn ministerie. Denk aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of aan het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij voeren de wetten uit.

Het kabinet

Het kabinet bestaat uit ministers en staatssecretarissen

Het kabinet maakt de meeste wetten

Ministers zitten in de regering én het kabinet en hebben dus erg veel macht

Kabinet

Regering

Staatssecretarissen

Ministers

Koning

Onderministers, zij helpen de minister. Een soort van assistentmanager.

Het parlement

Het parlement bestaat uit de Eerste Kamer en Tweede Kamer

Het parlement keurt een wetsvoorstel goed of af

De macht ligt dus bij het parlement!

Het parlement

Eerste Kamer

75 leden

Tweede Kamer

150 leden

Coalitie en oppositie

Na verkiezingen worden het kabinet en de regering gevormd

Deze leden komen uit samenwerkende fracties (partijen)

De samenwerkende partijen vormen de coalitie

De partijen die zich tegen hen verzetten zijn de oppositie

Filmpje

Het vormen van een kabinet

Invloed van burgers

Burgers kunnen op meerdere manieren invloed uitoefenen

Stemmen

Om 4 vier jaar kunnen burgers vanaf 18 jaar stemmen op wie er in de Tweede Kamer komen. De leden van een partij in de Tweede Kamer noemen we een fractie

Demonstreren

Om de politiek te laten dan dat burgers het ergens mee oneens zijn kunnen ze gaan demonstreren

Burgerinitiatief

Burgers kunnen het parlement dwingen over een onderwerp te praten. Er moeten dan 40.000 mensen hun handtekening voor het idee zetten. Dit noemen we een burgerinitiatief.

Aan de slag

Opdracht 1 t/m 7 blz. 86-88

§5.2 Einde van de wereldrijken

§ 5.2 Einde van de wereldrijken

Leerdoelen:

- Welke invloed had WOII op de dekolonisatie? 

- Hoe werd Indonesië onafhankelijk? 

Japan verovert Indonesië

Van Maart 1942 tot september 1945 bezet het keizerrijk van Japan de Nederlandse kolonie: Indonesië.

Alle Nederlanders en andere Europeanen worden door de Japanners opgepakt

• Jappenkampen
• 'Heropvoedkampen'

Churchill, Roosevelt en Stalin

Nederlandse soldaten vechten tegen Indonesische guerilla's

Doden

Historici schatten dat tijdens de onafhankelijkheidsoorlog zo'n 25.000 tot 30.000 Nederlandse en Nederlands-Indische burgers zijn omgekomen en zo'n 4500 militairen. Aan Indonesische zijde zouden in totaal zo'n 100.000 doden zijn gevallen.

De invloed van de 

Tweede Wereldoorlog

Door de Japanse bezetting groeide het nationalisme in Indonesië.

De VS en de Sovjet-Unie waren na de Tweede Wereldoorlog de twee supermachten: zeer machtige staten.

Deze landen waren tegen kolonialisme en voor dekolonisatie.

VS en VN dwingen Nederland om Indonesië op te geven.

• Verenigde Staten gaven hulp aan Nederland na 2e Wereldoorlog, ze dreigden die hulp te stoppen als Nederland,  Indonesië niet onafhankelijk wilde laten worden.
• 27 december 1949  overdracht in Den Haag. Indonesië onafhankelijk.
  

Einde van de wereldrijken

Leerdoelen:

- Welke invloed had WOII op de dekolonisatie? 

- Hoe werd Indonesië onafhankelijk? 

Herhalingsvragen

Wat is dekolonisatie?

1. Onafhankelijk worden van kolonies
2. Kolonies veroveren
3. Kolonies ontwikkelen zich

Welke Nederlandse kolonie
wordt hier links
weergegeven?

1. Suriname
2. Curaçao
3. Indonesië
4. India

Als Japan Nederland verslaat in Indonesië, is Indonesië onafhankelijk

1. Goed
2. Fout

Wie wilde graag onafhankelijkheid voor Indonesië?

1. Nederland
2. Indonesië
3. Beide landen
4. Groot-Brittannië

wie was Soekarno?

1. een Indonesische vrijheidsstrijder
2. een Indonesische soldaat
3. de eerste president van Indonesië
4. de derde president van Indonesië

De soevereiniteitsoverdracht van Nederland aan Indonesië was in...

1. 1945
2. 1947
3. 1949
4. 1940