Les 1 Voltijd 1 Alle kaarten liegen

• Aardrijkskunde
• HBO
• Beroepsopleiding

'...alle kaarten liegen!'

Vakatlier 1: Aardrijkskunde Voltijd jaar 1 2018-2019

Opdracht in tweetallen 

De één tekent de wereld zo volledig mogelijk
op papier

        * vorm

        * afstanden

        * wateren 

De ander tekent de wereld globaal op de mandarijn en pelt de mandarijn heel netjes zodat je er een platte vorm van kan leggen 

In dit vakatelier gaat het onder meer over: 

- Aardrijkskunde op de basisschool   

- Waarom kloppen kaarten in een atlas eigenlijk helemaal niet?  

- Wat weet jij over het canonvenster: de Atlas Major Blaue?  

- Hoe kun je dit canonvenster inzetten in de aardrijkskundeles?   

 - Hoe zou het kaartbeeld bij een kind ontstaan en hoe kun je dat beïnvloeden?  

- Hoe staat het met je topografische kennis van Nederland, Europa,

de wereld?

Wat gaan we deze les doen? 

1. Schoolvak Aardrijkskunde 
   
2. Kerndoelen Aardrijkskunde op de Pabo
   

• moduledoelen en lesdoelen
• bijeenkomsten
• toetsing
• stage opdracht 

   3. De kaart als informatiebron

Aardrijkskunde
op de basisschool

8 kernthema's 

B.1 aarde, klimaat en landschappen

B.2 bevolking en ruimte

B.3 bestaansmiddelen

B.4 arm en rijk

B.5 grenzen en identiteit

B.6 krachten der aarde

B.7 bronnen van energie

B.8 water

tule.slo.nl

3 vaardigheden bij AK

Geografische vragen beantwoorden

Beschrijvende, verklarende, oplossende en voorspellende vragen. 

Geografische werkwijzen hanteren

relaties leggen, op verschillende schaalniveaus kijken, verschijnselen vergelijken.

Geografische hulpmiddelen hanteren 

Aardrijkskunde op de Pabo

Er zijn 6 bijeenkomsten in periode 2

Er zijn 4 bijeenkomsten in periode 3

Afsluiting 

Digitale toets periode 3

Onderwijsleergesprek in periode 4

Stageopdracht periode 2 

Toetsdoelen op de Pabo

Didactiek

Eerste grondhouding: Geografische Vierslag (Inzicht en Toepassing)

De student herkent en past de vier stappen van de geografische vierslag toe.

Tweede grondhouding: Multiperspectiviteit (Inzicht en Toepassing)

De student herkent en past de 7 verschillende perspectieven toe behorende bij de multiperspectiviteit.

Ontwikkelingseducatie, wereldburgerschap en inzoomen/uitzoomen toepassen

De student kent de opbouw van de leerlijnen behorende bij kerndoel 47, kerndoel 48, kerndoel 49 en kerndoel 50.

Toetsdoelen op de Pabo

Kennis

Kennis aardrijkskunde leerstof (Kennis)

De student beheerst de aardrijkskundige kennis behorende bij de literatuurlijst van deze module (water, klimaten, endogene en exogene krachten, bestaansmiddelen en wereldburgerschap).

Topografische kennis (Kennis)

De student kan, met behulp van een blinde kaart, de topografische namen van de CITO-basislijst topografie situeren en benoemen

zelf lezen 

lees de modulebeschrijving 

Sinds wanneer is de aarde rond?
(volgens het mensbeeld....)

Denkbeeld van de mens

Van geocentrisch (aarde is middelpunt universum) naar

heliocentrisch (zon is middelpunt universum) wereldbeeld

Eind Middeleeuwen

Copernicus(1500)

Galileï (1600)

Mercatorprojectie 

+  hoekgetrouw  ten behoeve van de scheepvaart

- aan de boven en onderkant teveel water en land, waardoor afstanden op de kaart in werkelijkheid korter zijn.

Projectie van Goode

+ Oppervlaktes worden zo getrouw mogelijk vorm-gegeven.

- Niet hoekgetrouw

- Niet bruikbaar voor de scheepvaart

Peters projectie

+ Oppervlaktegetrouw. 
-  Niet de goede vormen:Afrika is bijvoorbeeld enorm uitgerekt.

Projectie van Winkel

 + oogt natuurlijk en prettig
 + landen niet erg vervormd

- niet geheel oppervlakte en vormgetrouw

https:

Vorsten en regenten 1600-1700

Waar werd deze atlas voor gebruikt?

Welke beeldvormer en actualiteit kun je er aan koppelen?

Hoe staat de atlas symbool voor dit tijdvak?

Met welke projecties werd er gewerkt?

https:

Welke vaardigheden heeft een leerling hiervoor nodig?

 (volgens cito)

Kaartlezen

                                 Kaartbegrip

                                 Legendagebruik

                                 Schaalbegrip

                                 Generalisatie 

Inventariseren en interpreteren

                                 Geografische vierslag

                                 Geografische kennis

Analyseren/interpreteren

                                 Classificeren (patronen beschrijven)

                                 Relateren (het samenvallen van patronen)

Opdracht 

De wereld is ingedeeld in lijnen, coördinaten, halfronden, delen.

Teken in tweetallen zoveel mogelijk informatie in op de uitgedeelde wereldbollen 

(Dit gaat niet om zeeën en/of werelddelen)

meridianen

Lijnen die van de Noordpool naar de Zuidpool lopen noemt men lengtecirkels of meridianen

parallellen 

Lijnen die van west naar oost  lopen noemt men breedtecirkels of parallellen.

Kenmerken van een kaart of plattegrond 

• Twee dimensionaal
  
• Verkleining van de werkelijkheid (schaal)
  
• Vereenvoudiging (generalisaties)
  
• Symbolische weergave
  
• Windrichting
  
• Coördinatenstelsel
  
• Projecties
  

kleinschalige kaarten 

Schaal: 1:25.000

    tot 1:250.000.000

Weinig details

Topografische kaarten

Overzichtskaarten

Thematische kaarten

Grootschalige kaarten

Schaal: 1:10 tot 1: 25.000

Veel details

Overzichtsplattegrond

Thematische plattegrond

Onthoud goed 

Een grootschalige kaart is een kaart waarbij het gebied niet zo sterk verkleind is, dus het geeft een klein gebied weer.

Een kleinschalige schaal is een kaart waarbij het gebied sterk verkleind is, dus het geeft een groot gebied weer.

Roulatie opdrachten  

Waar ligt dat?

Op welke coördinaten liggen deze steden? 

Ready for take off?

Welk tijdstip kom ik aan?

Oefenen met tijdzones.

Terugblik lesdoelen 

topografie 

100 Nederland

100 Europa

100 wereld

topografie 

NL plaatsen met 100.000 inw.

In Europa alle landen > 10 miljoen inwoners en steden met > 1 miljoen

Buiten Europa landen > 25 miljoen inwoners en steden met > 5 miljoen

economisch, toeristisch, uniek plaats, politiek, geografische spreiding over de wereld

Wat werkt voor topografie?

Niet meer dan de 300

Alle geleerde plaatsen blijven herhalen vanaf groep 6

Vaste kaarten op ooghoogte in het lokaal

Bij andere lessen altijd kaart er bij halen

Inspirerend en afwisselende werkvormen, gericht op verschillende leerstijlen

http://www.youtube.com/watch?v=zWS5IR9TIOA

Huiswerk volgende les 

Paragraaf 1.2 (Geografisch leren kijken), 

Paragraaf 3.4 t/m 3.6 (Zeeklei-, duin- en rivierlandschap) en Paragraaf 4 (Nederland en het water).

Leer de ligging van de topografische namen Nederland deel 1