Anesthesie

• Geneesmiddelenkennis
• MBO
• Studiejaar 1,2

Anesthesie

• Bij het geven van anesthesie wordt het lichaam of een deel ervan gevoelloos gemaakt. 

• Het middel dat daarvoor wordt gebruikt heet een anestheticum.
  

     Een voorbeeld van een anestheticum is Lidocaïne.

• Anesthesie: gevoelloosheid/gevoelloos maken.

• Een analgeticum neemt de pijn weg   maar het gevoel blijft. 

     Een voorbeeld van een analgeticum is

     Paracetamol.

• Analgesie: afwezigheid van pijn (nog wel gevoel).
  

Naast een anestheticum kan er voor/tijdens en na de operatie ook andere medicatie worden gegeven, welke?

Premedicatie 

Verminderen van angst;

Verminderen van preoperatieve pijn

Verminderen van de kans op aspiratie van zure maaginhoud.

medicijnen die als premedicatie kunnen worden ingezet: 

benzodiazepinen: diazepam, lorazepam, midazolam;

Opiaten tegen pijn

Medicijnen ter vermindering van de kans op aspiratie van zure maaginhoud;

   bijv. atropine, scopolamine - verminderen speeksel en slijmproductie

Medicamenteuze profylaxe 

Diepe veneuze trombose:  heparine

Orale antistolling (sintromitis/ marcoumar)

Antibiotica bij:

sterk verhoogde kans op specifiek ernstige ontstekingen (bijv. patiënten met een klepgebrek of een recent ingebrachte (vaat)prothese). Of inbrengen van prothesemateriaal.

Opdracht anesthesie

Zoek de volgende vormen van anesthesie op en beantwoord de vragen:

Algehele anesthesie - Spinale anesthesie - Plexus anesthesie - Epidurale anesthesie - Bierse anesthesie

1. Hoe wordt het toegediend?

2. Wanneer wordt het gebruikt? (noem ook min. 1 voorbeeld)

3. Wat zijn mogelijke complicaties?

Algehele anesthesie.

• Wordt in een ziekenhuis of instelling gegeven. 
• Wordt gegeven door een anesthesist 

    Dit is een medisch specialist die zich bezig houdt met

    het geven van anesthesie aan patiënten die een

    operatie of een pijnlijk, belastend onderzoek moeten

    ondergaan.

• Tijdens algehele anesthesie (narcose) is het hele lichaam verdoofd en is de patiënt niet meer bij bewustzijn. 

• De vitale functies van de patiënt worden constant gecontroleerd.
  

• Deze vorm van anesthesie wordt bijvoorbeeld gegeven bij ingrepen aan het hart of aan de longen.
  

Drie pijlers

Bewustzijnsverlaging [sedatie]

Pijnbestrijding [analgesie]

Spierverslapping

verdoving hele lichaam

   De anesthesiemiddelen kunnen intraveneus worden ingespoten of worden ingeademd [inhalatie].

   De inhalatieanesthetica worden alleen nog gebruikt bij jonge kinderen of volwassenen met prik- angst

beademing

   Omdat de sterke anesthesiemiddelen vaak leiden tot onderdrukking van de ademhaling en omdat bij gebruik van spierverslapping de eigen ademhaling van de zorgvrager verlamd is.

beademing

• Om de luchtwegen open te houden, kan een buis  (endo-tracheale tube) ingebracht worden
• op de buis kan beademings-apparatuur worden aangesloten
• dit heet intuberen

Regionale anesthesie

Epidurale anesthesie} centraal block

Spinale anesthesie} centraal block

Plexus anesthesie

Bier’s blok

Regionale anesthesie.

• Wordt in een ziekenhuis of instelling gegeven door een anesthesist.
  

• Een groot deel van het lichaam wordt verdoofd. 

      De patiënt is dus bij bewustzijn. 

• Deze vorm van anesthesie geeft minder napijn na een operatie of ingreep.
  

• Regionale anesthesie wordt bijvoorbeeld gegeven bij een operatie aan de heup, een keizersnede of een operatie aan de arm.
  
• Als patiënten, omdat zij bijvoorbeeld erg angstig zijn voor een ingreep, de voorkeur geven aan algehele anesthesie dan wordt meestal voldaan aan die voorkeur.
  

Wat kunnen voordelen zijn van regionale anesthesie versus algehele anesthesie?

antwoord

een betere pijnstilling

een kleinere kans op misselijkheid en braken

sneller kunnen eten en drinken na de operatie

minder concentratiestoornissen na de ingreep

goedkoper

Centrale blocks

Bij centrale blocks worden de zenuwen ter hoogte van de rug tijdelijk geblokkeerd. Het pijnsignaal kan hierdoor de hersenen niet bereiken.

   Er bestaan twee verschillende technieken: de epidurale of peridurale anesthesie en de spinale anesthesie.

epidurale anesthesie

Bij de epidurale verdoving wordt een naald tussen de wervels opgeschoven tot in de epidurale ruimte.

In deze ruimte liggen de zenuwen die uit het ruggenmerg komen en naar een deel van het lichaam lopen [bv. de benen, de armen, de buik]

Wanneer epidurale anesthesie?

Vaatchirurgie,

TURP

Cystoscopieën,

Keizersnede (sectio caesarea)

Herniaoperaties (HNP)

Ook wordt epidurale anesthesie bij thoracale ingrepen gebruikt voor de pijnbestrijding.

De huid wordt met een heel fijn naaldje verdoofd. Dat geeft een beetje een brandend en stekend gevoel.

De epidurale naald wordt ingebracht

Als de tip van de naald in de epidurale ruimte zit, wordt de katheter door de naald opgeschoven.

De naald wordt teruggetrokken en de katheter blijft ter plaatse.

Overzicht van voordelen 

De katheter kan verschillende dagen ter plaatse blijven

Geeft meestal een zeer goede postoperatieve pijnstilling

Zorgvrager kan wakker blijven tijdens de ingreep

Er is minder kans om misselijkheid of braken [maar is niet uitgesloten]

overzicht van nadelen

De verdoving kan onvoldoende zijn

De verdoving werkt langzaam in

Een zenuw kan gekwetst worden [zeer zeldzaam]

Er kan een bloeding optreden [zeer zeldzaam]

Er kan een bloeddrukval optreden [kan gemakkelijk opgevangen worden]

Jeuk kan soms voorkomen

Urineretentie

Spinale anesthesie

Bij een spinale verdoving wordt de naald iets dieper opgeschoven waardoor de punt van de naald in een soort zak komt die het ruggenmergsvocht [liquor] bevat.

verdoving van gebieden

Overzicht van voordelen

De verdoving werkt snel in

De verdoving werkt bijna altijd zeer goed

Een blaassonde is niet nodig maar blaasretentie is mogelijk waardoor een eenmalige katheterisatie nodig is

Het plaatsen van een katheter wordt niet routinematig gedaan

overzicht van nadelen

Hypotensie

Een zenuw kan gekwetst worden [zeer zeldzaam]

Met sommige producten kan wat lage rugpijn optreden

Post spinale hoofdpijn kan optreden [zeldzaam]

Er kan een bloeding optreden [zeer zeldzaam]

Plexus-anesthesie

Een arm kan worden verdoofd door de zenuwknoop (plexus) die naar de arm loopt tijdelijk uit te schakelen.

Dit gebeurt door rond de zenuwen een verdovingsmiddel te spuiten, bijvoorbeeld in de oksel of in de hals.

Plexus-anesthesie

   De medicatie moet vaak wel enige tijd inwerken [15 tot 30 minuten]

   De zorgvrager kan gedurende de operatie wakker blijven

   Afhankelijk van het gebruikte medicijn kan het drie tot zes uur duren voordat de verdoving volledig is uitgewerkt.

Bier-anesthesie/Biers-blok

Deze verdoving kan gebruikt worden bij ingrepen aan de arm of hand die dertig tot zestig minuten duren.

Om de te opereren arm wordt een bloedleegtemanchet aangebracht.

De manchet wordt opgepompt en via de perifere canule krijgt de zorgvrager een verdovingsmiddel ingespoten

Nb: in de andere arm komt ook een perifere canule

      om eventueel medicatie toe te dienen.

bloedleeg maken

Lokale anesthesie.

• Een heel klein deel van het lichaam wordt verdoofd. 

• Deze vorm van anesthesie wordt ook in een huisartsenpraktijk gegeven. 

• Er hoeft geen anesthesist aanwezig te zijn.
  
• Bijvoorbeeld bij verwijderen moedervlek

Lokale anesthesie

1. Vasoconstrictie (bloedvatvernauwing)

Adrenaline veroorzaakt vernauwing van de bloedvaten, wat leidt tot: minder bloedverlies tijdens de ingreep.

Betere zichtbaarheid van het operatiegebied voor de chirurg.

2. Lokale anesthetica, zoals lidocaïne. Door de bloedvaten te vernauwen, vertraagt adrenaline de opname van het anestheticum in het lichaam, waardoor het langer op de plaats van toediening blijft werken.

Tijdelijke ischemie (witte verkleuring door verminderde bloedtoevoer) na gebruik van anesthesie met adrenaline.

De doorbloeding herstelt zich na een aantal uren.

 Geleidingsanesthesie (vlg. Oberst):

• Geen adrenaline
• Gebruik van slaugje 

     (elastiekje) voor langdurige werking.​

• Bij nagelextractie of wigexcisie.

Oppervlakte anesthesie.

• De huid en/of slijmvliezen worden verdoofd.

• Beschikbaar in 5 vormen.

1. Bevriezing.

•    verdoven van een wrat
•    incideren (insnijden) abces

2. Spray.

• bij verwijderen corpus aliënum

     uit de neus

 3. Crême.

• voor het inbrengen van een 

      infuus of venapunctie.

 

4. Druppels.

• het oog verdoven voor een   tonometrie
• het verwijderen van een corpus aliënum uit het oog/oor/neus

5. Tampon.

• bij een langdurige ingreep aan de neus

Een spinale verdoving is mogelijk bij een operatie aan de arm

1. Ja
2. Nee

Bij een operatie aan de arm kun je deze vorm van anesthesie gebruiken

1. Epiduraal
2. Plexus
3. Algeheel
4. Lokaal

Wat is geen vorm van anesthesie?

1. Lokaal anesthesie
2. Premedicatie
3. Sedatie
4. Algehele anesthesie

Een spinale anesthesie is een vorm van

1. Regionale anesthesie
2. Algehele anesthesie
3. Lokale anesthesie
4. Is geen vorm van anesthesie

Adrenaline toegediend tijdens lokale anesthesie verwijdt de bloedvaten

1. juist
2. onjuist

Welk anestheticum wordt vaak gebruikt voor lokale anesthesie?

1. Lidocaïne
2. Sevofluraan
3. Midazolam
4. Fentanyl