3.2 De opkomst van het nationaalsocialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

De opkomst van het nationaalsocialisme

Het interbellum

...vier belangrijke kenmerken van het nationaalsocialisme noemen

...beschrijven hoe Adolf Hitler de macht greep

...met voorbeelden op politiek, sociaal en cultureel gebied uitleggen
dat Nazi-Duitsland een totalitaire staat was.

Aan het einde van de les kan je...

§3.1 Grote problemen voor Duitsland

§3.2 De opkomst van het nationaalsocialisme

§3.3 Nazi-Duitsland en het buitenland

§3.4 De Sovjet-Unie, 1922-1939

DDU

Wanneer begint de Republiek van Weimar?

1. november 1918
2. juni 1919
3. oktober 1917
4. januari 1919

Interbellum.

1. Periode tussen de 1e en 2e Wereldoorlog.
2. Periode vanaf het begin van de 1e Wereldoorlog.
3. Periode vanaf de 2e Wereldoorlog.
4. Periode van de 1e en 2e Wereldoorlog samen.

Wat bedoelen we met het Interbellum?

1. Dat is de periode voor de Eerste Wereldoorlog
2. Dat is de periode tussen de wereldoorlogen in.
3. Dat is de periode na de Tweede Wereldoorlog.
4. Dat is een andere naam voor de Industriële Revolutie.

Hiernaast zie je Charles Dawes, de bedenker van het herstelprogramma 'het Dawesplan' 

Het Dawesplan werkte goed tot eind 1929.

Welke historische gebeurtenis zorgde ervoor dat het Dawesplan  daarna niet meer werkte?

1. de Beurskrach in de Verenigde Staten
2. de bezetting van het Ruhrgebied
3. de inflatiepolitiek van de Duitse overheid
4. de invoering van het Verdrag van Versailles

Wat is de dolkstootlegende?

1. De Duitse Keizer was verraden door...
2. Volkenbond zonder Duitsland...
3. Republiek Weimar was verraden door...
4. Duitse leger was verraden door...

Was de republiek van Weimar succesvol?

1. Ja, er kwam eindelijk een democratie in Duitsland
2. Ja, veel Duitsers stonden achter deze regering
3. Nee, veel Duitsers voelden zich verraden door Weimar
4. Nee, de republiek van Weimar was een dictatuur

DDU

Het interbellum is de periode tussen de Eerste - en de Tweede Wereldoorlog.

In 1918 wordt de Republiek van Weimar opgericht. Zij moesten wel het Verdrag van Versailles ondertekenen. Een groot deel van het volk geloofde in de dolkstootlegende.

Duitsland kon de herstelbetalingen niet meer betalen en stopte daar in 1923 mee. Als reactie bezette Frankrijk het Ruhrgebied. Stakende arbeiders werden gesteund door de regering, met een economische crisis tot gevolg.

Door de invoering van het Dawesplan begonnen de Duitsers
de toekomst weer positief te zien.

Herhaling

In 1929 ontstond in Amerika door de beurskrach een financiële crisis. 

Omdat Amerika een handelsland is, breidde de crisis uit over de gehele wereld.

Duitsland kreeg extra harde klappen bij deze crisis. 

Herhaling

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

Het nationaalsocialisme

Leerdoel:

Je kan vier belangrijke kenmerken van het nationaalsocialisme noemen.

Begrippen:

nationalisme

Führerprincipe

persoonsverheerlijking

Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP)

B

Hitler grijpt de macht

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe Adolf Hitler de macht greep.

Begrippen:

dictatuur

C

Duitsland wordt een totalitaire staat

Leerdoel:

Je kan met voorbeelden op politiek, sociaal en cultureel gebied uitleggen dat Nazi-Duitsland een totalitaire staat was.

Begrippen:

totalitaire staat

gelijkschakeling

indoctrinatie

  

militarisme

antisemitisme

  

SA

Gestapo

concentratiekampen

SS

In Duitsland ontstond het nationaalsocialisme: de politieke stroming van Adolf Hitler.

De partij van Hitler heette de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP).

De aanhangers werden nationaalsocialisten of nazi's genoemd. 

Leerdoel:

Je kan vier belangrijke kenmerken van het nationaalsocialisme noemen.

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

DeBoze burgers

Het nationaalsocialisme

Begrippen:

nationalisme

Führerprincipe

persoonsverheerlijking

Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP)

  

militarisme

antisemitisme

Het nationaalsocialisme heeft verschillende kenmerken:

• Ze zijn anti-democratisch: ze willen één sterke leider, Der Führer (het Führerprincipe). Er was persoonsverheerlijking.
• Ze geloven in rassenleer: het idee dat er verschillende rassen zijn en dat het ene ras beter is dan het andere
• ER is sprake van antisemitisme: jodenhaat
• Er is sprake van militarisme en nationalisme

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

DeBoze burgers

Het nationaalsocialisme

Vanwege het nationalisme vonden de nazi's:

• Dat Duitssprekende mensen in één groot Duitsland thuis hoorden
• Dat het Duitse volk meer Lebensraum verdiende: leefruimte in het oosten (Polen, Sovjet-Unie, enz.) voor het eigen volk. Andere volken waren minder belangrijk en moesten plaatsmaken. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

DeBoze burgers

Het nationaalsocialisme

In 1923 ging het slecht met Duitsland (§3.1):

• Ruhrgebied bezet door Frankrijk
• Duitse economie stort in door hoge inflatie.

Het volk is negatief over het land en Hitler probeert dat te gebruiken om de macht te grijpen met een staatsgreep. 

Deze staatsgreep mislukt, Hitler krijgt een gevangenisstraf van 5 jaar. Na 8 maanden komt hij alweer vrij.

In de gevangenis schreef hij zijn boek Mein Kampf

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe Adolf Hitler de macht greep.

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

Begrippen:

dictatuur

Ook Duitsland kreeg te maken de economische wereldcrisis die zijn hoogtepunt in 1933 kende: 8 miljoen werklozen.

Daarnaast had de Republiek van Weimar verschillende keren een nieuwe regering gekregen. Geen van deze regeringen wist de economische crisis op te lossen. 

Hitler beloofde de werkloosheid aan te pakken door te stoppen met de herstelbetalingen. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

In 1933 werd de NSDAP zo groot dat Hitler kon meeregeren.

Toen de Rijkstag (regeringsgebouw) in brand werd gestoken, gaf Hitler de communisten de schuld.

De noodtoestand werd uitgeroepen. Hitler kon nu overal in het land socialisten en communisten (zijn grootste tegenstanders) oppakken.

Communistische kranten en organisaties werden verboden. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

In 1933 liet Hitler ook nieuwe verkiezingen houden. De NSDAP kreeg 44% van de stemmen. 

Dan laat hij het parlement stemmen over een wet die hem alle macht zou geven.

Hierna schaft hij het parlement af en dus ook de democratie.

Duitsland werd een dictatuur. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

Duitsland werd een totalitaire staat: het leven van de inwoners wordt volledig beheerst door de staat.

Er was geen ruimte voor mensen met andere ideeën.

Leerdoel:

Je kan met voorbeelden op politiek, sociaal en cultureel gebied uitleggen dat Nazi-Duitsland een totalitaire staat was.

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

Begrippen:

totalitaire staat

gelijkschakeling

indoctrinatie

  

SA

Gestapo

concentratiekampen

SS

Om een nationaalsocialistisch land te maken, kwamen organisaties en media onder directe controle van de nazi's.

Dit heet gelijkschakeling:

• Alle politieke partijen (behalve NSDAP) werden verboden)
• Rechters stonden onder controle
• Joodse Duitsers verloren hun baan
• Alle media (radio, kranten) kwamen onder controle
• Alle organisaties onder leiding van nationaalsocialisten
• Er was propaganda en indoctrinatie: de mening van de nazi's werden opgedrongen aan anderen
• Alle jeugdorganisaties werden opgeheven en vervangen voor de Hitlerjugend en de Bund Deutscher Mädel. De jeugd werd hier gehersenspoeld. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

De nazi's gebruikten terreur (bangmakerij):

• De Gestapo was de geheime politie. Ze bedreigden politieke tegenstanders en sloten ze op in concentratiekampen.
• De SA was een bewapende knokploeg die tegenstanders intimideerde of in elkaar sloeg.
• De SS begon als lijfwacht van Hitler, maar werd later een organisatie die de vervolging van de joden organiseerde. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

De postzegel is gemaakt om een gebeurtenis uit 1923 te herdenken, die belangrijk was voor de nazi’s.

Welke gebeurtenis wordt herdacht?

AFSLUITING

Op de postzegel staat
(van boven naar beneden):

Herdenk 9 november 1923!

Het Duitse Rijk

Challenge 

Geef een goede omschrijving van het begrip indoctrinatie

Maken in online omgeving

opdracht 13 en 15

daarna test jezelf van paragraaf 3.1 en 3.2