Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De Koude Oorlog

Koude Oorlog

Conferentie van Jalta, februari 1945

Churchill, Roosevelt en Stalin: sfeer is ontspannen

Conferentie van Potsdam:  juni 1945

Churchill, Truman en Stalin, sfeer is gespannen.

Conferentie van Jalta en Potsdam

Stalin: communistische regeringen in buurlanden SU
Churchill: vreest communisme, begrenzen SU
Roosevelt: land heeft recht op vrijheid en democratie

Conclusie: Stalin wil communisme in Oost-Europa vestigen en Churchill en Truman willen dat voorkomen. Truman laat in Potsdam zien dat de VS een supermacht is met een atoombom.

Hoe kwam het dat de VS en SU vijandig tegenover elkaar kwamen te staan kort nadat de Tweede Wereldoorlog was afgelopen?

Verenigde Staten

• Democratie

• Kapitalisme

• Vrijheid

Sovjet-Unie

Communisme

eenpartijstaat

dictatuur

De SU wil het communisme vestigen in haar buurlanden, de VS wil dat de landen zelf over hun lot kunnen beslissen. Dit leidt tot spanning en wantrouwen

Trumandoctrine

- Containmentpolitiek: Het indammen van het uitbreidende communisme.

- Marshallhulp/plan

Trumandoctrine (1947)

     'Ieder land dat zich bedreigd voelt door een ander land (het

     communisme), kan zich rekenen op de steun van Amerika. 

Marshallhulp

• Economische steun aan Europa om communisme tegen te gaan.
• Europese landen ontvangen steunen wanneer ze de kant van de VS kiezen
• Afbeelding: spotprent uit de Sovjet-Unie 

containment

De VS wil het communisme indammen: ingrijpen als een land communistisch dreigt te worden

Aanleiding: angst voor communisme in Griekenland en Turkije

Duitsland

A. Wat houdt de verdeling, die je op deze afbeelding ziet, in? 

B. Wat valt je op aan de ligging van Berlijn?

Blokkade van Berlijn, 1948

Blokkade van Berlijn

1. Spanning om Duitsland neemt toe
2. In 1948 wordt in de drie westelijke zones een nieuwe munt ingevoerd; de Deutsche Mark
   
3. Dit was niet overlegd met de SU en Stalin voelt zich gepasseerd omdat het tegen de afspraken van Jalta in zou gaan
   
4. Stalin blokkeert alle toegangswegen naar Berlijn
   

Blokkade van Berlijn

• De geallieerden reageren met een luchtbrug: alle goederen voor de 2,2 miljoen inwoners van Berlijn worden met vliegtuigen aangevoerd
  
• 277.500 vluchten doorbreken de Blokkade van Berlijn
  
• 1400 vliegtuigen per dag
  

Kort na het opheffen van de blokkade ontstaan twee nieuwe staten. Welke?

Hoe heet het militaire bondgenootschap van de VS dat in 1949 wordt opgericht?

NAVO (1949):  bondgenootschap tussen VS, Canada en aantal Europese lidstaten

Warschaupact (1955) : bondgenootschap tussen Sovjet-Unie en Oostbloklanden

ijzeren gordijn

Grens tussen kapitalistische westen en communistische oosten. Verdeling West- en Oost-Europa.

Kenmerken van de Koude Oorlog 

• Beide landen hebben veel kernwapens
  

• Er ontstaat een wapenwedloop

• Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem

• Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden

Koreaanse Oorlog: 1950-1953

1. Noord-Korea: communistisch

2. Zuid-Korea: kapitalistisch

• Noord-Korea valt in 1950 Zuid-Korea binnen. VS verjagen communisten uit Zuid-Korea. Nu een zwaarbewaakte grens
  

Korea-Oorlog

1950

- Korea-oorlog

Opdracht

Lees De Muur en de Cubacrisis. Je krijgt er zo een paar vragen over. 

Wanneer was de Cubacrisis?

1. 1961
2. 1962
3. 1963
4. 1965

Welke presidenten waren betrokken bij de Cubacrisis

1. Reagan en Stalin
2. Reagen en Gorbatsjov
3. Kennedy en Gorbatsjov
4. Kennedy en Chroestjov

4 gebeurtenissen
Wat is de goede volgorde van tijd?

1. Val Berlijnse muur, Cubacrisis, bouw Berlijnse Muur, Korea-oorlog
2. Cubacrisis, val Berlijnse muur, Korea-oorlog, bouw Berlijnse Muur
3. Korea-oorlog, Bouw Berlijnse Muur, Cubacrisis, val Berlijnse Muur
4. Bouw Berlijnse Muur, Korea oorlog, val Berlijnse Muur, Cubacrisis

Kenmerken van de Koude Oorlog (1)

• Koude/kille relatie tussen beide landen

• Geen echte oorlog tussen beide landen

• Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten

• Grote spanningen en angst in de wereld

Wat gebeurt er?

• Stalin blokkeert aanvoerwegen West-Berlijn: Blokkade van Berlijn

• Waarom? Marshallplan, invoering Duitse mark
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

• Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn
  

DDR

1. Totalitaire staat
2. Socialistische 'arbeidersparadijzen'
3. Economie komt niet goed op gang
4. Stasi

BRD

1. Democratie
2. Wirschaftswunder dankzij   Marshallhulp
3.  Motor West-Europese economie

Opstanden Oostblok

1953 opstand DDR

1956 opstanden in Polen en Hongarije

Cubacrisis 1962

Wie is dit?

Betekenis begrippen

Gevolgen val Berlijnse Muur

Lees de volgende teksten

- De val van de Muur

- Ossi's en wessi's

1. Beschrijf drie gevolgen van de val van de Muur voor de mensen in de Oostbloklanden

2. Leg uit dat de Duitse eenwording voor- en nadelen had.

Brezjnevdoctrine

Definitie: het politieke uitgangspunt (1968) van Sovjetleider Leonid Brezjnev, waarin werd vastgelegd dat communistische landen in mochten grijpen als een ander communistisch land bedreigd werd door democratisering en/of kapitalisme.

Gevolg van Praagse lente
Communistische versie van de Trumandoctrine.