Bijna-uitsterving en herstel van de mensheid bijna een miljoen jaar geleden

Bijna-uitsterving en herstel van de mensheid bijna een miljoen jaar geleden

Leerdoelen

• Aan het einde van de les moet je in staat zijn om de genetische flessenhals in de menselijke evolutie te beschrijven
• Aan het einde van de les moet je in staat zijn om de mogelijke oorzaken van de bevolkingscrisis bijna een miljoen jaar geleden te verklaren
• Aan het einde van de les moet je in staat zijn om uit te leggen hoe de mensheid zich herstelde na de bevolkingscrisis

Wat weet je al over de bijna-uitsterving en het herstel van de mensheid bijna een miljoen jaar geleden?

Het genetisch onderzoek naar de demografie van onze verre voorouders

• Genetisch onderzoek suggereert bijna-uitsterving van de mensheid
• Bevolkingscrisis duurde meer dan 100.000 jaar
• Zichtbare genetische flessenhals in het DNA van moderne mensen

De bevolkingscrisis die bijna een miljoen jaar geleden plaatsvond

• Crisis leidde tot scherpe vermindering van de populatiegrootte
• Vooral zichtbaar in het DNA van moderne Afrikanen
• Mogelijke oorzaak: klimaatveranderingen zoals langere en hevigere ijstijden

De invloed van de demografische instorting op het DNA van de overlevende mensen

• Genetische flessenhals resulteerde in vermindering van genetische diversiteit
• Nog steeds zichtbaar in het DNA van moderne mensen
• Voornamelijk waargenomen in het DNA van moderne Afrikanen

De verspreiding van de homo sapiens vanuit Afrika naar Europa en Azië

• Homo sapiens verspreidde zich vanuit Afrika naar andere delen van de wereld
• Verspreiding gebeurde na de bevolkingscrisis
• Innovaties zoals het maken van vuur kunnen hebben bijgedragen aan het herstel en de verspreiding

De mogelijke invloed van klimaatverandering op de bevolkingscrisis

• Klimaatveranderingen zoals langere en hevigere ijstijden worden gesuggereerd als mogelijke oorzaak
• Veranderingen in het milieu kunnen hebben geleid tot voedseltekorten en andere uitdagingen
• Mensheid herstelde zich uiteindelijk en groeide weer aan

Het herstel van de mensheid na de crisis

• Innovaties zoals het maken van vuur kunnen hebben bijgedragen aan het herstel
• Mensheid herstelde zich en groeide weer aan
• Genetische flessenhals is nog steeds zichtbaar in het DNA van moderne mensen

Definitielijst

• Genetische flessenhals: Een scherpe vermindering van de grootte van een populatie door een omgevingsverandering of menselijke activiteit, wat leidt tot een vermindering van de genetische diversiteit
• Bevolkingscrisis: Een plotselinge vermindering van de populatiegrootte door een externe factor, zoals een verandering in het klimaat of een ziekte
• Homo sapiens: De soort waartoe alle moderne mensen behoren
• Homo heidelbergensis/Homo antecessor: Een mogelijke gemeenschappelijke voorouder van zowel de moderne mens als de neanderthaler en de denisovamens

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.