5.2 Europa gaat de wereld overheersen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Europa gaat de wereld overheersen

paragraaf 5.2

Geef een voorbeeld van een land die in de 19e eeuw een natiestaat is geworden.

Noem een kenmerk van nationalisme

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe de overzeese handelscontacten van Europeanen uitgroeiden tot wereldrijken.
   
2. Je kunt de belangrijkste oorzaken van het modern imperialisme noemen.
3. Je kunt een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië.

Denk even terug aan het kolonialisme. Waarom gingen Europeanen naar andere werelddelen toe?

Ontstaan Europese imperia

• In de 16e eeuw begonnen Europese landen met ontdekkingsreizen en handelen over de wereld. 
• Europeanen zagen niet meer dan de kust
• Dit veranderde in de 19e eeuw
  → start modern imperialisme

Modern imperialisme

= het stichten van wereldrijken
door Europese mogendheden
door de uitbuiting van
(voormalige) koloniën. 

Modern imperialisme: oorzaken

1. Economisch
   industrialisatie → grondstoffen winnen + creëren afzetmarkt 
2. Politiek
   status en aanzien (nationalisme!) 
3. Cultureel 
   superioriteitsgevoel + beschavingsplicht (white man's burden)

Modern imperialisme

Verschillen met kolonialisme:

1. Europese landen gaan ook het bestuur overnemen van de kolonie
2. Europese landen gebruiken de koloniën voor bevordering van eigen industrie
3. Gedreven door nationalisme (superioriteit, aanzien) 

• Voornaamste doel van m.i. = wereldrijk stichten 
• Voornaamste doel van kolonialisme = geld verdienen met handelen

Conferentie van Berlijn

Een bijeenkomst van de belangrijkste Westerse mogendheden in Berlijn (onder leiding van Bismarck) in 1884.

Hiermee startte de Wedloop om Afrika: 
De Europese mogendheden verdeelden hier
alle landen die nog niet gekoloniseerd waren.
Dit ging vaak gepaard met veel geweld,
uitbuiting en moord.
→ België in Congo

een spotprent gemaakt rond 1900. De vrouw in het wit heeft een vlag met 'beschaving' erop, de man rechts een vlag waarop staat 'barbaren'

Leg uit met 1 beeldelement welk motief van het modern imperialisme in deze prent naar voren komt.