5.1 Bondgenoten worden vijanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

5.1 Bondgenoten worden vijanden

25 april 1945 Amerikaanse en Sovjetsoldaten bij de Elbe

Kenmerken van de Koude Oorlog 

• Koude/kille relatie tussen beide landen

• Geen echte oorlog tussen beide landen

• Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten

• Grote spanningen en angst in de wereld

Kenmerken van de Koude Oorlog 

• Beide landen hebben veel kernwapens
  

• Er ontstaat een wapenwedloop

• Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem

• Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden

Kapitalisme

- Niet iedereen is gelijk

- Er zijn privébezittingen

- Vrijemarkteconomie

- Burgers hebben grondrechten

(West-Europa + Verenigde Staten)

Communisme

- Iedereen is gelijk

- Alles is in bezit van de staat

- Planeconomie

- De overheid bepaalt alles

(Oost-Europa +Sovjet-Unie)

Conferentie van Jalta afspraken

• Oprichting van de Verenigde Naties (VN)

• Invloedssferen

• Verdeling van Duitsland en Berlijn in 4 bezettingszones

• Straffen van oorlogsmisdadigers

Roosevelt (VS)

Churchill (GB)

Stalin (SU)

Conferentie van Jalta

februari 1945

Conferentie van Jalta 

februari 1945   

Jalta stad op de Krim

Conferentie van Potsdam juli 1945

Churchill

Truman

Stalin

Verdeling van Duitsland

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld, Berlijn ligt in de Sovjet zone!
  

• Reizen tussen bezettingszones is  (nog) geen probleem
  

Een verdeeld Europa

- Ook Europa raakte verdeeld in twee delen:

• Oost-Europa: communistisch/ dictatuur/ geen vrijheid van meningsuiting/ planeconomie
  
• West-Europa: kapitalistisch/ democratie/grondrechten

- Zo raakte Europa verdeeld in twee invloedssferen

Economisch hulpprogramma VS

• Marshallplan: om de economische problemen in Europa op te lossen...

- Economisch doel: wederopbouw stimuleren.

- Politiek doel: West-Europa uit handen van het communisme houden

Economisch hulpprogramma 

• Tijdens WOII had Europa veel schade opgelopen.
  
• Amerika was bang dat Europa door de armoede voor het communisme zou kiezen.
  
• VS wilde het communisme minder populair maken: Trumanleer / containment

Twee machtsblokken

• Westblok: VS + West-Europa
• Oostblok: Sovjet-Unie + Oost-Europa
• IJzeren gordijn: Grens tussen Oost en West Europa

- De machtsblokken probeerden hun invloedssfeer uit te breiden en er ontstond een wapenwedloop.

NAVO

1949

Warschaupact

1955

BRD en DDR 1949

• BRD = Bondsrepubliek Duitsland
• DDR = Duitse Democratische Republiek 

Democratie

Dictatuur

Communisme

kapitalisme

vrijhandel

planeconomie

Wie waren er aanwezig bij de Conferentie van Jalta?

1. Truman, Churchill, Stalin
2. Roosevelt, Churchill, Lenin
3. Truman, Attlee, Stalin
4. Roosevelt, Churchill, Stalin

Leg uit: West-Berlijn was een democratisch eiland in een communistische gebied.

Wat was het Marshallplan

1. Militaire steun aan Europa om het communisme tegen te gaan.
2. Economische steun aan Europa om communisme tegen te gaan.
3. Een plan om de scheiding tussen het kapitalisme en het communisme in kaart te brengen.
4. Een plan om Amerikaanse producten in Europa te verkopen.

Wat hield de Containmentpolitiek in?

1. Politiek VS om verspreiding communisme te stoppen.
2. Politiek SU om verspreiding kapitalisme te stoppen.
3. Politiek VS om verspreiding democratie te stoppen.
4. Politiek SU om verspreiding communisme te stoppen.

Wat was het Warschaupact?

1. Economische samenwerking tussen Oostbloklanden.
2. Een vredesverdrag tussen Oost en West.
3. Militair samenwerkingsverband tussen Oostbloklanden.
4. Een verdrag over de beperking van kernwapens.

Wat is de NAVO?

1. Militaire samenwerking tussen de VS, Canada en West- en Zuid-Europese landen
2. Geldhulp van de VS aan Europa
3. Politieke samenwerking van West-Europa
4. Militaire Samenwerking tussen de Oostbloklanden.

Wie bouwde het IJzeren Gordijn?

1. Oostblok landen
2. Westblok landen