Les 4: Klauwaandoeningen

• Gezondheid
• MBO
• Studiejaar 2

Les 4: Klauwaandoeningen

Deel 2

Mevrouw Voort

Planning

1. Theorie

2. Opdrachten

25 november toets

Klauwgezondheid?

Ik heb veel ervaring met klauwgezondheid

Veel

Redelijk

Weinig

Geen

Welke klauwaandoening is dit?

1. Stinkpoot
2. Tussenklauwontsteking
3. Mortellaro
4. Tyloom

Welke klauwaandoening is dit?

1. Stinkpoot
2. Tussenklauwontsteking
3. Mortellaro
4. Tyloom

Lesdoel

Aan het einde van deze les kan je uitleggen hoe een klauw eruit ziet, welke soorten klauwaandoeningen er zijn en wat mogelijke oorzaken zijn. 

Van invloed

Niet van invloed

Klauwaandoeningen

- Infectieus > bacteriën > besmettelijk

                 Mortellaro, stinkpoot, tussenklauwontsteking, tyloom

- Niet infectieus > belasting van de klauw / beschadiging

                 Bevangenheid, zoolzweer/bloeding, witte-lijndefect,

                 teenpuntnecrose

 

Verband aanleggen

Bij mortellaro

Vitamine

Biotine (vitamine B8) --> hoornvorming, Zorgt voor stevige laag tussen huid en hoorncellen, waardoor kans op infectie en beschadiging kleiner is. Daardoor minder klauwproblemen. Draagt ook bij aan herstel van beschadigd hoorn, zoals bij wittelijnproblemen en zoolzweren. 

Micro-organismen in de pens vormen biotine, maar niet in voldoende maten --> moet dus in de voeding ook wat zitten!

Bij pensverzuring --> nog minder vorming van biotine!

Tussenklauwontsteking

Tussenklauwontsteking

• ontsteking van het weefsel van de tussenklauwspleet
• door een beschadiging, een wondje, door bijvoorbeeld steentjes, zaagselsplinters of slechte loopvlakken 
• bacteriën die afsterving van het weefsel veroorzaken
• plotselinge, heftige kreupelheid, een opzwelling onder de bijklauwen en een rode warme zwelling rondom de klauwen
• Koorts en verlies van eetlust kan ook optreden
• Kan leiden tot chronische gewrichtsontsteking en/of ontstaan tyloom
• Snel behandelen --> volgens bedrijfsbehandelplan (antibiotica én pijnstilling!)

Tussenklauwontsteking

Bron: https://www.ulp.nu/tussenklauwontsteking/

Tyloom

• woekering in de tussenklauwhuid
• veroorzaakt door een chronische irritatie van de huid
• vaak door tussenklauwontsteking , maar ook een chronische infectie met Mortellaro kan oorzaak zijn
• hoge percentage tylomen dat besmet is met Mortellaro (>50%)
• Behandeling: operatief verwijderen (zie filmpje) of ruimte geven met bekappen (indien niet te groot)
• Preventief: tussenklauwontsteking én mortellaro voorkomen!

www.boerderij.nl

Filmpje tyloom

Stinkpoot

Stinkpoot

• begint als een infectie van de tussenklauwhuid
• in een later stadium groeven en kloven in het hoorn van het balgebied
• maakt de klauw gevoeliger voor andere infecties --> vooral mortellaro!
• bacteriële infectie (Dichelobacter nodosus)
• Vaak aan het einde van de stalperiode
• Het behandelen van stinkpoot gebeurt in de eerste plaats door de klauw te bekappen (wegsnijden van overtollig hoorn)
• Voetbaden!
• Alle bekende preventieve maatregelen (huisvesting, klimaat, voeding, hygiene)

Mortellaro

Mortellaro

Wisselend gebruik score systemen --> vorige pagina: M0/M2/M4

maar ook: 

1. Geen mortellaro (of enkele dieren)
2. Acute mortellaro
3. Chronische mortellaro

Mortellaro - algemeen

• infectie van de huid op de overgang huid-hoorn
• meest gezien in het balgebied tussen beide klauwen
• bacteriële infectie
• vooral gezien bij jonge melkkoeien gedurende 1-4 maanden na afkalven in combinatie met stinkpoot, hogere producties (dunne mest), overbezetting, natte roosters etc
• Voorkom infectie bij het jongvee!

Mortellaro - acuut

• gekenmerkt door een aardbeiachtig oppervlakte met lange haren rondom de wond, twee tot vier centimeter in doorsnede en pijnlijk bij aanraken
• direct lokaal behandelen --> bv Hooffitgel + verband!
• de kans op herstel bij wondjes kleiner dan twee centimeter groter is dan de kans op herstel bij grotere plekken
• Bij onvoldoende herstel de behandeling herhalen
• Indien geen herstel --> afvoer overwegen ivm infectiedruk

Mortellaro - chronisch

• duidelijke korst op de wond en niet pijnlijk bij aanraken
• Infectiedruk moet naar beneden!
• hygiëne in de buurt van de klauwen verbeteren!
• Chronische mortellaro kan weer acuut worden!!!

Niet-infectieuze klauwaandoeningen

Voeding en belasting

Wittelijndefect

Wittelijndefect

• De witte lijn is de verbinding tussen de zoolhoorn en de wandhoorn
•  klauwhoornaandoening, die zich uit als bloedinkjes, verbredingen of een ontsteking (na infectie) in de witte lijn
• In ernstig geval: wandzweer mogelijk
• Besmettelijke achtergrond wordt steeds vaker gezien...! 
• Oorzaken: Draaien op ruwe vloeren en beschadigingen door losse stenen op het looppad naar de wei, de ketting van de mestschuif, overbezetting of korte draaipunten in de stal; verkeerd rantsoen en tekort aan mineralen (m.n. droogstand!) ook mogelijk
• Behandeling: precisiewerk –correct bekappen, blauwspray, speciale zalf en een luchtdoorlatend, droog, elastisch verband (geen watten)

Zoolbloeding

• klauwhoornaandoening die zich uit als geelverkleuring en/of bloedinkjes in het zoolhoorn
• Oorzaak: combinatie van voeding (veel bestendige koolhydraten), (pens)verzuring en/of een ontsteking (mastitis, baarmoederontsteking) waarbij gifstoffen worden gevormd en een harde ondergrond, waarbij de koeien (te) veel staan
• In ernstige vorm kan de zool over een grote oppervlakte loslaten (dubbele zool). 
• Behandeling: bekappen --> let op: maak de zool niet te dun (0,5 cm!)

Chronische bevangenheid

• klauwhoornaandoening die zich uit in groeven aan de voorzijde van de klauwen en eventueel zelfs een knik in de voorzijde van de klauw
•  Oorzaak: combinatie van voeding (veel bestendige koolhydraten), (pens)verzuring en/of een ontsteking (mastitis, baarmoederontsteking) waarbij gifstoffen worden gevormd en een harde ondergrond, die inwerken op de bloedvaten in de klauwwand
• Bekappen, regelmatig
• Zorgen voor voldoende structuur en vit/mineralen in het rantsoen!
• Acuut ook mogelijk: 
• kreupel aan 4 poten, op eieren lopen
• vaak tgv ineens veel te veel krachtvoer, pensverzuring

Zoolzweer

• klauwhoorndefect dat zich uit als een defect in de zool van de klauwen
• Oorzaak: combinatie van voeding (veel bestendige koolhydraten), (pens)verzuring en/of een ontsteking (mastitis, baarmoederontsteking) waarbij gifstoffen worden gevormd en een harde ondergrond, waarbij de koeien (te) veel staan
• zoolzweren zijn vaak het eindstadium van zoolbloedingen
• pijnlijke aandoening
• Behandeling: bekappen --> let op: maak de zool niet te dun (0,5 cm!) en klosje onder andere klauw; eventueel met verband!
• langdurige toediening van biotine (maanden) heeft zowel een preventief als een genezend effect heeft

Zoolzweer

Afsluiting

Over twee weken toets!

Volgende week: Vruchtbaarheidsproblemen.