Taalverzorging H2.2 werkwoorden vervoegen (gebiedende wijs) les 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Taalverzorging 2.2

Doelen:

- je kan de pv vervoegen in de tt en de vt

- je kan het voltooid deelwoord vervoegen

- je kan de pv vervoegen in de gebiedende wijs

Vormen van een werkwoord

Er zijn drie vormen:

1. persoonsvorm

2. infinitief

3. voltooid deelwoord

Voor je een werkwoord spelt, ga je na om welke vorm het gaat.

PV in de tegenwoordige tijd

PV in de verleden tijd (1)

Bepaal nu eerst of het een sterk of en zwak werkwoord is.

Sterk: klankverandering werkwoord (lopen-liepen)

Deze moet je uit je hoofd leren!

PV in de verleden tijd (2)

Bij zwakke werkwoorden: 

ik-vorm + te(n) of ik-vorm + de(n)

Gebruik hierbij 't x-fokschaap.

1. neem de stam 

2. kijk naar de laatste letter

3. is dat een medeklinker uit 't x-fokschaap? ik-vorm + te(n)

4. is dat geen medeklinker uit 't x-fokschaap? ik-vorm + de(n)

Voltooid deelwoord (1)

Ook hier geldt dat je eerst kijkt of het om sterke of zwakke werkwoorden gaat. 

Sterke werkwoorden: je hoort hoe je het moet schrijven

Zwakke werkwoorden: voltooid deelwoord eindigt op -t of -d. 

Soms kun je dit horen. 

ik werkte                ik heb gewerkt

ik baalde                ik heb gebaald

Voltooid deelwoord (2)

Als je niet kan horen of je het voltooid deelwoord met een -t of een -d schrijft, kun je twee dingen doen:

1. doe de verlengproef (maak het langer): je maakt er een bijvoeglijk naamwoord van

rijpen                      het gerijpte fruit hij is gerijpt

rimpelen                     de gerimpelde huid hij is gerimpeld

2. gebruik de regel van 't x-fokschaap, zoals hij de verleden tijd

Gebiedende wijs

Dit is een bevel of een aansporing.

De persoonsvorm staat vaak vooraan in de zin.

Je schrijft de persoonsvorm in de ik-vorm.

Bijv. Word nu donateur!

Antwoord altijd netjes met twee woorden!

.......(melden) je zo snel mogelijk bij de conciërge!

1. Meldt
2. Meld
3. Meldde
4. Gemeld

Mijn ouders hebben er nooit over ......(peinzen) om de caravan weg te doen.

1. gepeinst
2. gepeinzd
3. gepeinsd
4. gepeinzt

....... (Leiden) u ons richting het restaurant?

1. leid
2. leit
3. leidt
4. leidde

Het ........ (sneeuwen) in Nederland meestal wel een paar keer per jaar.

1. sneeuwde
2. sneeuwt
3. sneeuwd
4. gesneeuwd

De klantenservice ....... (beantwoorden) je vraag meestal snel.

1. beantwoord
2. beantwoort
3. beantwoordde
4. beantwoordt

De styliste .........(kleden) vroeger haar klanten altijd met veel gevoel voor stijl.

1. kleedde
2. kleedden
3. kledde
4. klede