Drogredenen V5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De drogreden

Een fout in de argumentatie.

Twee soorten: 

- Onjuist gebruik van een argumentatieschema

- Overtreden van een discussieregel

Onjuist gebruik van argumentatieschema's

Onjuist beroep op:

- oorzaak-gevolgschema (causaliteit)

- kenmerk- of eigenschapsschema

- voor- en nadelenschema

- voorbeeldschema

- vergelijkingsschema

- autoriteitsschema

Onjuist beroep op causaliteit

Het gevolg kan ook andere oorzaken hebben of

de oorzaken zijn niet voldoende voor het optreden van het gevolg.

Onjuist beroep op causaliteit

WOII was onvermijdelijk,

want de overwinnaars van WOI hebben Duitsland in een diepe economische crisis gestort.

Vraag: leidt een economische crisis automatisch tot een wereldoorlog of zijn er andere oorzaken nodig?

Onjuist beroep op kenmerk- of eigenschapschema

Je haalt slechts één kenmerk sterk naar voren, terwijl je andere belangrijke kenmerken negeert.

Onjuist beroep op kenmerk- of eigenschapsschema

Alexander is een echte hooligan, want hij zit onder de tattoos.

Een hooligan heeft misschien wel vaak tattoos, maar is dat het enige kenmerk van een hooligan? Kun je ook tattoos hebben en geen hooligan zijn?

Wat zijn de kenmerken van een hooligan?

Drogredenen obv voor- of nadelen

Twee soorten:

- overdrijven van voor- of nadelen

- vals dilemma

Overdrijven van voor- of nadelen

Er worden alleen voor- of alleen nadelen genoemd en/of hun belang wordt overdreven.

Veel huwelijken eindigen in een nare vechtscheiding. Daarom kunnen mensen maar beter niet meer gaan trouwen.

Zijn er ook voordelen van een huwelijk? Is het nadeel dat omschreven wordt ook echt zó groot?

Vals dilemma

Je moet kiezen tussen twee mogelijkheden met nadelige gevolgen, terwijl er ook andere mogelijkheden zijn.

Of je voedt je kinderen streng op met als gevolg dat ze gefrustreerd raken of je laat ze vollegig vrij met als gevolg dat ze volledig ontsporen.

Onjuist beroep op voorbeeldschema: overhaaste generalisatie

Op basis van te weinig of niet representatieve voorbeelden wordt een conclusie getrokken.

De winnaar van het Groot Nederlands dictee heeft gewonnen met acht spelfouten. Met het Nederlandse spellingsonderwijs is het dus droevig gesteld.

Onjuist beroep op vergelijkingsschema:  

verkeerde vergelijking

Je vergelijkt twee situaties met elkaar die eigenlijk helemaal niet zo goed met elkaar te vergelijken zijn.

Het is helemaal niet zo erg dat de wilde bijen uitsterven. De dinosauriërs zijn ook uitgestorven en daar hebben we ook geen last van.

Onjuist beroep op autoriteit

De autoriteit is onbetrouwbaar door een belang of ondeskundigheid of door zichzelf tegen te spreken.

Wc-eend adviseert wc-eend.

FBTO is een geweldige verzekeraar. Dat zegt Gerard Joling ook.

Overtreden van een discussieregel

- Persoonlijke aanval

- Ontduiken van de bewijslast

- Vertekenen van het standpunt

- Bespelen van het publiek

- Cirkelredenering

Persoonlijke aanval

Je gaat niet in op de argumenten van de ander, maar je maakt je tegenstander zwart.

Ander begrip: op-de-manspelen.

Jij weet helemaal niets van een spraakstoornis! Je hebt er zelf nooit een gehad!

Ontduiken bewijslast

Je vraagt de tegenpartij om met bewijslast te komen tegen iets wat jij beweert.

Overbevissing bestaat niet. Laat Greenpeace eerste maar eens met bewijzen komen dat het wel zo is.

OF

Ik heb nog geen enkel argument tegen mijn stelling gehoord.

Vertekenen standpunt

Je herhaalt het standpunt van een ander, maar je verdraait het. Je legt de ander iets in de mond.

A: "De figuur Zwarte Piet staat ter discussie en daar moeten we tegenin gaan."

B: "Dus jij vindt dat we al onze normen en waarden maar bij het vuilnis moeten zetten?"

Bespelen publiek

Van te voren het publiek aan je kant proberen te krijgen door op hun gevoel te werken.

Iedereen die een beetje gevoel in zijn lijf heeft, zal het met me eens zijn dat de terrassen weer open moeten.

Cirkelredenering

Je herhaalt je standpunt met een argument dat hetzelfde is als het standpunt, maar dan iets anders geformuleerd.

Ik voel me bij mijn schoonouders nooit op mijn gemak, omdat ik me daar niet thuis voel.

00:11

Welke drogreden herken je hier?

1. Onjuist beroep op autoriteit
2. Overhaaste generalisatie
3. Overdrijven van voor- of nadelen
4. Persoonlijke aanval

Tegenwoordig heeft elke leerling een smartphone. Vind je het gek dat ze niet opletten in de les?

1. Bespelen van publiek
2. Verkeerde vergelijking
3. Oorzaak-gevolg
4. Ontduiken bewijslast

0

Welke drogreden herken je?

1. Vertekenen van het standpunt
2. Cirkelredenering
3. Ontduiken van de bewijslast
4. Vals dilemma

Supermarktmedewerkers moeten niet klagen als ze overuren maken, want in de zorg werkt men ook 's avonds en in het weekend.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredening
4. overhaaste generalisatie

er worden dingen met elkaar vergeleken die eigenlijk niet te vergelijken zijn

Welke drogreden gebruikte Louis van Gaal?

1. Onjuist beroep op het oorzaak- en gevolgschema
2. Persoonlijke aanval
3. Vals dilemma
4. Bespelen van het publiek

Ik ben geen dief, want ik steel niet!

1. Kenmerk of eigenschap
2. Oorzaak-gevolg
3. Ontduiken van de bewijslast
4. Cirkelredenering