H5 Steden en staten herhaling + paragraaf 4.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5: steden en staten

Planning

• Herhaling eerste drie paragrafen
• Gezamenlijk lezen
• Uitleg laatste paragraaf
• Aan de slag
• Planning komende lessen
• Huiswerk

Wat was een taak van de schepenen?

Welk begrip past het beste bij de afbeelding?

1. Halsjuk
2. Ontginnen
3. Meesterproef
4. Hanze

Welk begrip past het beste bij de omschrijving:

Grond, bijvoorbeeld bosgrond, geschikt maken voor de landbouw.

1. Drieslagstelsel
2. Gilde
3. Ontginnen
4. Halsjukken

Wat is een oorzaak?

1. Een gereedschap
2. Dat ding om de hals van een koe/os
3. Wat na een gebeurtenis gebeurt
4. Een reden waarom iets gebeurt

Noem een oorzaak voor de bevolkingsgroei in West-Europa.

1. Er werden meer kinderen geboren
2. Er was genoeg werk naast boer zijn
3. Er was een overvloed aan voedsel
4. Doordat er meer handel was

Welk begrip past het beste bij de afbeelding?

1. Gilde
2. Hanze
3. Halsjuk
4. Meesterproef

Noem een oorzaak voor de opkomst van de handel.

1. Doordat er steden ontstonden kwam er steeds meer handel tussen steden
2. Doordat er dorpen waren kwam er steeds meer handel tussen steden
3. Er was een overvloed aan goederen dat verkocht moest worden
4. Er was geen handel tussen steden in de Middeleeuwen

Geef voorbeelden van handelsproducten van de Hanze:

1. Stenen, kruiden en graan
2. Kruiden, potten en hout
3. Graan, hout en wol
4. Hout, graan en kruiden

Welke beschrijving hoort bij het begrip 'antisemitisme'?

1. Haat tegen Moslims
2. Haat tegen Joden
3. Haat tegen Christenen
4. Haat tegen Moslims en Joden

Welk begrip past het beste bij de omschrijving:

'Het recht van de inwoners van een stad om hun eigen stad te besturen'

1. Burgerrechten
2. Stadsrechten
3. Dorpsrechten
4. Inwonerrechten

Geef een aantal voorbeelden van stadsrechten:

1. Handelen, muur bouwen en zelf koning kiezen
2. Muur bouwen, zelf koning kiezen en eigen munt slaan
3. Muur bouwen, eigen munt slaan en zelf stad besturen
4. Eigen munt slaan, eigen stad besturen en geen belasting betalen

Welk begrip past het beste bij de afbeelding?

1. Gilden
2. Hanze
3. Handel
4. Stadsrechten

Welke 4 gilden zie jij op de afbeelding?

Wat zijn: kruistochten?

1. Gewapende tocht van christenen om land op niet christenen te veroveren
2. Tocht langs een kruispunt
3. Gelovigen die lopend kruisen gingen verspreiden
4. Een tocht naar een verboden gebied

Wat bedoelen we met staatsvorming?

1. Als een land wordt bestuurd door een vorst
2. Als een land steeds meer vanuit één plek wordt bestuurd
3. Als een land steeds meer als eenheid wordt bestuurd
4. Als een land een naam krijgt, zoals Nederland

Wat betekent het begrip 'schepenen'?

1. Zij zijn de politie in de stad
2. Zij bepalen de handel
3. Zij bepalen de oogst
4. Zij bepalen welke straf je krijgt

Een reis naar een heilige plek om te gaan bidden:

1. Kruistocht
2. Bedevaart

Wat betekent 'rente'?

1. Geld dat je leent
2. Geld dat je betaald voor het lenen van geld
3. Groei van geld

Wat betekent 'aanbod'?

1. Wat iemand wil kopen
2. Wat iemand wil verkopen

Wat zijn ketters?

1. Het ontstaan van een nieuwe, protestantse kerk naast de katholieke kerk
2. Een christen die vindt dat de paus in Rome de leiding heeft over de kerk
3. Een christen die zich aansluit bij een hervormer zoals Luther
4. Iemand die andere ideeën heeft over het geloof dan de katholieke kerk

Gezamenlijk lezen

• Pak je informatieboek erbij
• Paragraaf 4.4 

Planning

• Startopdracht
• Leervragen
• Instructie paragraaf 4.4
• Leerstof doornemen
• Aan de slag
• Huiswerk

Startopdracht

• Tijd van steden en staten:
• Wat is een gilde?
• Wat zijn gewesten?
• Noem twee voorbeelden van stadsrechten:
• Wat is een norm?
• Wat is een kruistocht?

Uitleg paragraaf 4.4

Leervragen:

• Hoe werden de Engelse, Franse en Bourgondische vorsten machtiger?
• Hoe werkten de vorsten samen met de drie standen?
• Hoe bleven de Duitse koningen minder machtig?

Uitleg paragraaf 4.4

De vorsten kregen steeds meer geld van de burgers. Daarvan betaalden ze ambtenaren en een leger.

Dit leidde tot:

Staatsvorming: als een land steeds meer als eenheid wordt bestuurd

Centralisatie: als een land steeds meer vanuit één plek wordt bestuurd

Door staatsvorming en centralisatie werden de drie vorsten machtiger.

Centralisatie tekenen

Uitleg paragraaf 4.4

In de hoofdstad hadden vorsten een paleis met een grote hofhouding: huishouding en bedienden van een vorst.

 

Uitleg paragraaf 4.4

Burgers wilden inspraak in ruil voor het geld dat ze aan vorsten gaven. Burgers = derde stand.

Vorsten riepen vertegenwoordigers van de drie

standen bijeen voor advies en om aan geld te komen. Die vergadering heette parlement of Staten-Generaal.

Franse SG

Met alle drie de standen.

Leerstof doornemen

• Pak je informatieboek erbij
• Pak je aantekeningenschrift erbij 
• Per paragraaf gaan we er doorheen

Aan de slag = huiswerk morgen

• Paragraaf 4.4: afmaken

• Alvast leren voor de toets -> leermiddel maken
• Vragen opschrijven die je hebt