Oefenen Hoofdstuk 5

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Domein A

Kans

Kans is de waarschijnlijkheid dat een bepaalde gebeurtenis zal optreden. Het gaat dan om een vergelijking. 

In relatie tot het vorige filmpje: de kans dat jij op 25 september jarig bent, is groter dan op 4 november bijvoorbeeld.

Kwalitatief en kwantitatief onderzoek

Kwalitatief

Kwantitatief

Onderzoek naar zaken die niet te kwantificeren zijn

Onderzoek naar zaken die kwantificeerbaar zijn

Bijvoorbeeld: interviews

Bijvoorbeeld: Veiligheidsmonitor

Sleep de afbeeldingen naar het juiste meetinstrument.

Enquête

Interview

Observatie

Experiment

Deze opdracht is een aanleiding om de verschillende meetinstrumenten te bespreken. 

Variabelen

Afhankelijke & onafhankelijke variabelen

Interveniërende variabelen

Variabelen

Variabelen (kenmerken) = de eigenschappen van de objecten die de onderzoeker in het bijzonder interesseren en die van elkaar kunnen verschillen.

Wat is de invloed van leeftijd op de kans op een hartproblemen?

>>> Wat zijn hier de variabelen?

Afhankelijke variabele

Deze variabele is altijd afhankelijk van (wordt beïnvloed door) een andere variabele en staat daarmee rechts in het conceptueel model.

De uitkomst of de waarde die een afhankelijke variabele inneemt, wordt bepaalt door de onafhankelijke variabele.

Onafhankelijke variabele

Deze variabele is geheel onafhankelijk van andere variabelen en staat daarmee links in het conceptueel model.

De waarde van de onafhankelijke variabele kan verschillen (denk aan leeftijd) en is niet afhankelijk van andere variabelen.

De onafhankelijke variabele bepaalt de uitkomst van de afhankelijke variabele.

Interveniërende variabele

Dit is een variabele die het verband tussen de onafhankelijke en afhankelijke variabele ook beïnvloedt, maar die niet wordt gemeten. 

Het is van belang om bij het trekken van conclusies rekening te houden met andere variabelen die een rol zouden kunnen spelen. Er zou namelijk geconcludeerd kunnen worden dat er een verband bestaat tussen twee variabelen, terwijl dit feitelijk niet zo is.

Vaak veronderstelt men dat een hoger opleidingsniveau leidt tot een hoger inkomen. Er is hier ook sprake van een positieve correlatie. Maar onderzoek wees uit, dat we iets over het hoofd zagen. Het beroep was doorslaggevend voor het inkomen, niet per se het opleidingsniveau.

>>> Er sprake is van een vals verband, want wat kan invloed hebben?

Antwoord

2022 tijdvak 3

Antwoord

2022 tijdvak 3

Antwoord

2023 tijdvak 2

Antwoord

2023 tijdvak 2

Wat is de afhankelijke variabele in deze onderzoeksvraag?:
In hoeverre hebben pissebedden de voorkeur voor een lichte of donkere omgeving?

1. Pissebedden
2. De hoeveelheid licht
3. Daar waar de pissebedden zitten

Welke 2 beweringen zijn juist?

1. Een onafhankelijke variabele wordt gekozen
2. Een onafhankelijke variabele wordt gemeten
3. Een afhankelijke variabele wordt gekozen
4. Een afhankelijke variabele wordt gemeten

Antwoord

2022 tijdvak 1

Wat is de afhankelijke/onafhankelijke variabele?

Wat is het effect van sporten op de gezondheid van jongeren?

Wat is de afhankelijke/onafhankelijke variabele?

In hoeverre wordt criminaliteit veroorzaakt door te weinig controle in de opvoeding?

Wat is de afhankelijke/onafhankelijke variabele?

Wat is het verband tussen opleidingsniveau en kiesgedrag?

Operationaliseren

De manier waarop de centrale verschijnselen in het onderzoek worden gemeten. Dit doe je aan de hand van indicatoren. 

Indicatoren

Met een indicator maak je een variabele meetbaar op een bepaald niveau, bijvoorbeeld:

Opleidingsniveau

Wat is uw hoogst genoten opleiding? 

- Basisschool

- Vmbo/mavo/mbo

- Havo of vwo

- Hbo

- Universiteit

Oefenen

We willen onderzoek doen naar wat voor effect de aanwezigheid tijdens de lessen heeft op de hoogte van het cijfer wat je haalt op een toets.

Verzin een hypothese hierbij.

Validiteit en betrouwbaarheid

Betrouwbaarheid

• Nauwkeurigheid (voorkomen van onnodige fouten)
• Herhaalbaarheid (krijg ik dezelfde resultaten, als ik het later nog een keer onderzoek)

Als je vraagt wie de beste spits uit de Eredivisie is aan alleen Ajax-supporters, dan krijg je geen betrouwbaar antwoord.

Eisen aan onderzoek 

1. Betrouwbaar

2. Valide

3. Representatief

Betrouwbaarheid

Betrouwbaarheid gaat enerzijds over de nauwkeurigheid van het onderzoek: berusten de resultaten niet op toeval. En anderzijds over de herhaalbaarheid van het onderzoek.

>> Is het onderzoek vrij van willekeurige meetfouten?

>> Levert herhaling van het onderzoek hetzelfde resultaat op? (

bv. een test om IQ van persoon te meten

2x IQ test bij een persoon - resultaat is 2x 120 = betrouwbaar

2x IQ test bij een persoon - resultaat is 105 en 140 = niet betrouwbaar

Validiteit

Validiteit gaat over of je als onderzoeker meet wat je wilt meten.

bv. 

crimineel gedrag onder hangjongeren meten> Wat versta je dan onder criminaliteit?

 

Thermometer die niet de juiste temperatuur meet is niet valide

Representativiteit

Representativiteit gaat erover of een steekproef een dwarsdoorsnede is van de totale onderzoeksgroep.

bv. heb je iedereen gesproken om betrouwbare antwoorden te kunnen geven

Je wilt iemands gewicht meten, maar de weegschaal staat niet goed afgesteld

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt iemands gewicht meten door hem op te tillen.

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt weten wie de beste spits van de eredivisie is en kijkt alleen naar wie de meeste goals heeft gescoord.

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt weten wie de beste spits van de eredivisie is en vraagt dat alleen aan Ajax-supporters.

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt onderzoek doen naar hoeveel mensen de krant lezen en vraagt hoe vaak mensen het nieuws volgen.

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt onderzoek doen naar hoeveel mensen in Nederland de krant lezen en vraagt dit alleen aan jongeren.

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Je wilt onderzoek doen naar hoeveel mensen in Nederland de krant lezen en vraagt dit tijdens de zomervakantie

1. Betrouwbaarheid
2. Validiteit
3. Representativiteit

Antwoord

2023 tijdvak 1

Antwoord

2022 tijdvak 2