Nederlandse en Belgische lekkernijen maken in de keuken van de juf

• Nederlands
• Middelbare school
• Basisschool
• mavo, vwo
• Groep 6-8
• Leerjaar 1-3

DSSV Zomerkamp 2021

Nederlandse/Belgische lekkernijen maken in de keuken van onze juffen en meesters

Wat gaan we vandaag doen?

• Even voorstellen
• Vandaag maken we: boterkoek
• Ingrediënten
• Recept
• Beginnen
• Tijd om...meer te leren over boterkoek
• Huiswerk: morgen vertellen hoe het heeft gesmaakt.

Juf Karin

• Theo
• Milo
• Aurelia
• Mason
• Alexis

Vandaag maken we: Boterkoek

Boterkoek is een heerlijke mix tussen koek en taart. 

Typisch Nederlands, hoewel er ook wel soortgelijke koeken zijn in het buitenland.

Wist je dat boterkoek in Nederland iets anders is dan in België?

Wie weet het verschil?

De koek kun je in nagenoeg iedere supermarkt kopen, en veel bakkers maken het ook graag voor je. Lekker bij een kop koffie of kop thee, en met iets meer toewijding, door bijvoorbeeld wat vers fruit er bij, ook heerlijk als nagerecht.

Nederland

Een boterkoek is in Nederland een platte ronde koek die traditioneel voor een groot deel is bereid met boter. De koek wordt meestal gemaakt in een boterkoekvorm met een doorsnede van 20-24 centimeter. 

België

Boterkoeken zijn een soort koffiekoek en een Belgische specialiteit. Ze worden gemaakt van gerezen bladerdeeg en bestaan in twee varianten, met of zonder rozijnen. Er bestaan ook boterkoeken met een laagje chocolade erop. De term boterkoek kan ook als synoniem voor koffiekoek gebruikt worden.

Sleepvraag: 

Welke boterkoek is Nederlands en welke is Belgisch?

Ingrediënten

• 250 gr. bloem (all purpose flour, unbleached)
• 200 gr. roomboter (1 pack KerrieGold unsalted)
• 200 gr. suiker (granulated)
• Vanilla extract
• 2 eieren
• zout

Optioneel: almond halves, lemon

Laten we binnen!

1. Oven voorverwarmen: 356F (180 celcius)
2. Boter en eieren op kamertemperatuur

Goed om te weten:

• We gaan samen stap voor stap de boterkoek maken
• Eerst kijken we een kort filmpje over hoe het hele proces gaat.
• Daarna staat op iedere slide een foto van de stap die we nemen 
• Ik geef uitleg en wacht met verder gaan totdat iedereen klaar is.

Roomboter

• Op kamertemperatuur
• In kleine blokjes snijden en in de beslagkom doen 

Voeg suiker en scheutje vanille extract toe

Mix met de 'KitchenAid' of handmixer tot een luchtig beslag

Stop met mixen.

Breek 1 ei boven de kom en voeg een snufje zout toe.

Meng weer heel goed met de 'KitchenAid' of handmixer

Voeg beetje bij beetje de bloem toe 

(terwijl je de mixer laat draaien)

Je krijgt nu een 'klonterdeeg'.

Roer alles nog even goed door met een eetlepel.

De bakvorm klaarmaken

• Leg een velletje bakpapier over de onderkant
• klem de 'springvorm' eromheen dicht
• vet de randen van de bakvorm in

Andere bakvorm? 

Geen probleem: vet helemaal in en bekleed daarna met bakpapier . 

Boterkoekvorm

Een boterkoek is in tegenstelling tot een cake wat harder en dichter van structuur. 

Hierdoor is de boterkoek wat moeilijker uit een bakvorm te krijgen. 

Je hebt kans dat de koek gaat kruimelen of in het ergste geval in stukken breekt. 

Een boterkoekvorm is wat minder hoog dan de meeste bakvormen en heeft een speciaal schuifje op de bodem. 

Als je boterkoek uit de oven komt en af is gekoeld draai je dit schuifje rond. 

Door het schuifje komt je boterkoek los van de bodem en de rand waardoor je deze zonder problemen uit je boterkoekvorm kan storten.

Beslag in vorm

• Lepel het beslag in de vorm
• Druk met de achterkant van de lepel het beslag goed naar de randen zodat het plat wordt.

Ei

• Klop 1 ei in een kommetje een beetje los
• Smeer dit ei met een kwastje over de bovenkant van het beslag in de bakvorm.

Let op! Niet te dik erop smeren! Je mag overhouden ;-) 

Trek met een vork streepjes

Versier de rand eventueel met de almond halves

In de oven

Tijd om...

Meer te leren over boterkoek :-)

What's in a name?

De koek mag de naam 'boterkoek' alleen dragen wanneer er echte roomboter wordt gebruikt.

In het filmpje kwam 'de keuringsdienst van waren' aan bod.

Wat deed deze Keuringsdienst van Waren, denk jij?

1. Toezicht houden op de veiligheid van producten
2. Controle op aangelengde melk, ontbindende kaas en het gewicht van brood
3. Controleren of je wel belasting betaalde
4. Controleren of je wel 'echte' boter verkocht

Keuringsdienst van Waren (KvW)

Was een Nederlandse overheidsinstantie die toezicht hield op de veiligheid van producten. 

In 2002 is de Keuringsdienst van Waren opgegaan in de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)

Hoewel al enkele eeuwen verschillende gemeenten keuren hadden om ziekmakende producten en vuil water of melk van markten te weren, werd de eerste echte Keuringsdienst van Waren in Rotterdam in 1893 opgericht. Daar ging het in eerste instantie om de controle op aangelengde melk, ontbindende kaas en het gewicht van brood.

In het filmpje zag je dat de marktkooplui snel het bordje met 'boter' omdraaiden als de Keuringsdienst langs kwam. Dan verkochten ze ineens 'wagensmeer' .

Wat is 'echte' roomboter, volgens jullie?

Boter

De productnaam 'boter' is beschermd en mag alleen gebruikt worden als er ten minste 80% melkvet in het product zit. Daarom mag bijvoorbeeld het Amerikaanse peanut butter niet worden verkocht als pindaboter, maar als pindakaas.

1. boter die gesmolten is om de vaste bestanddelen (eiwitten en zouten) en het water te verwijderen van het vet
2. boter gemaakt van rundvet, afgeroomde melk en gesnipperde koeienuiers
3. De gekarnde room van melk, waar ten minste 80% melkvet inzit.
4. Gewoon boter uit de supermarkt waar 'roomboter' op staat.

Wat is dan 'nep' boter, denken jullie?

Kunstboter (nep boter)

Margarine. In 1869 uitgevonden door de Franse scheikundige Hippolyte Mège-Mouriès. Hij onderzocht hoe de melkproductie in de koe tot stand kwam. Daarbij kwam hij tot de conclusie dat de koe haar eigen lichaamsvet afgeeft in de melk. De oorspronkelijke margarine werd dan ook uit rundvet, afgeroomde melk en gesnipperde koeienuiers gemaakt.

Waarom is er margarine uitgevonden denken jullie?

In welk land denk je dat de eerste margarine fabriek van de wereld is opgezet?

De eerste margarine fabriek

Het was de Nederlander Antoon Jurgens die in 1871 in Oss de eerste margarinefabriek ter wereld opzette. Hij werd nagevolgd door Simon van den Bergh, die in 1872 een soortgelijke fabriek opende, eveneens te Oss. Beide concurrenten stonden aan de basis van wat later het concern Unilever zou worden.

1. Frankrijk
2. Nederland
3. België
4. U.S.A.

Doordat een jaar na de ontdekking van de 'margarine formule' de Frans-Duitse Oorlog uitbrak, was men niet in staat om margarine op een fabrieksmatige schaal in Frankrijk te produceren. 

Het was de Nederlander Antoon Jurgens die in 1871 in Oss de eerste margarinefabriek ter wereld opzette. Hij werd nagevolgd door Simon van den Bergh, die in 1872 een soortgelijke fabriek opende, eveneens te Oss. Beide concurrenten stonden aan de basis van wat later het concern Unilever zou worden.

Welke twee families streden om de lekkerste margarine te maken?

Reclame voorbeeld 1

Van den Bergh familie

Reclame voorbeeld 2

Jurgens familie

1. Jurgens - Lever
2. Van den Bergh - Lever
3. Uni - Lever
4. Jurgens - Van den Bergh

De smaak van roomboter

Is zo lekker dat er in de 19e eeuw dus om gestreden werd wie dat het beste na kon maken, om zoveel mogelijk margarine te verkopen.

Boterkoek is dan ook niet voor niets nog steeds een favoriet bij veel Nederlanders, maar dan wel gemaakt met 'echte' boter!

Tijd om...
de oven te controleren:
hoeveel min. heb jij nog op jouw timer?

Ik heb zoveel zin om de boterkoek te proeven

0100

Dat was de kookles

Wat ging er goed?

Wat kan er beter?

Dankjewel voor de gezelligheid en tot ziens!