Nieuw-Nederlands - Cursus 7 - Paragraaf 10

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

welkom

Wat gaan we doen vandaag?

* Tien minuten lezen (check)

* Huiswerk bespreken (check)

* Uitleg gebiedende en aanvoegende wijs (bezig)

* Huiswerk noteren en opdrachten maken (later)

Werkwoordspelling

Deze les

Gebiedende wijs

Gebiedende wijs

DOE EENS NORMAAL!

• Een zin met een bevel (opdracht/boodschap).
  
• Bij gebiedende wijs staat er geen onderwerp in de zin.
  

Gebiedende wijs

• Hoe schrijf je de gebiedende wijs?
  

• Als de ik-vorm tegenwoordige tijd:
  

• Breng dat direct naar huis.
  
• Gooi dat in de prullenbak!
  

Gebiedende wijs

• Als het woord "u" achter de persoonsvorm (= het werkwoord) staat, dan zijn er twee regels belangrijk om te weten:
  

• 1 - 'u' is een lijdend voorwerp --> gebiedende wijs.
  
• 2 - 'u' is het onderwerp --> geen gebiedende wijs.
  

Gebiedende wijs

• De gebiedende wijs enkelvoud wordt gebruikt zonder onderwerp en heeft dezelfde vorm als de stam van het werkwoord:
  
• Loop door.
  
• Eet je bord leeg.
  
• Schrijf dat op.
  
• Soms wordt de infinitief gebruikt:
  
• Niet roken.
  
• Deur sluiten.
  

Goed of fout?

Houdt je mond.

1. Goed
2. Fout

Download het bestand nu!

1. Juist
2. Onjuist

Doe eens niet zo flauw

1. Juist
2. Onjuist

...... naar huis! (gaan)

Gebiedende wijs

(Imperatief --> imp)

• Bevel
• Stam van werkwoord: Loop daarheen!
• Geen onderwerp bij gebiedende wijs!
• LET OP! Soms komt er een aangesproken persoon voor, lijkt op onderwerp: Piet, verdwijn!

* Men neme een kilo suiker.
* Men legge daar eerst de uien in.
* Lang leve de koningin.
Benoem de werkwoorden. Wat valt op?

Aanvoegende wijs

(Conjunctief --> conj)

• Wens, aansporing, toegeving, gevoel van berusting
• Infinitief - n.

Lang leve de koningin.

God zij geloofd.

Men neme een kilo suiker.

Helaas het zij zo

Aanvoegende wijs

* werkwoord staat in tegenwoordige tijd

* eindigt (meestal) op een 'e' 

Let op: bij het werkwoord 'zijn' krijg je de verledentijdsvorm:

Bijv.: Ware het niet dat jullie vorig jaar ijsvrij kregen?

Opdracht

Aan de slag:

blz. 260/261: aanvoegende en gebiedende wijs

Maak opdracht 1 t/m 5 in je schrift.