5. Erfelijkheid en evolutie BS4 Geschiedenis van het leven op aarde

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

5. Erfelijkheid en evolutie

BS 4. Geschiedenis van het leven op aarde

Wat leer je?

• Na deze les kan je in eigen woorden benoemen dat soorten verwant zijn als ze een gemeenschappelijke ouder hebben. 
• Je weet wat een geologische tijdschaal is en kan hem aflezen.

Je kan antwoord geven op de vraag;

Waarom zijn tijgers en leeuwen meer verwant met elkaar dan apen en tijgers?

Welke woorden ken je al?

DNA

Tijdbalk

Geologisch

Zoogdieren

Verwantschap

Geologische tijdschaal

Wetenschappers hebben onderzoek
gedaan naar de geschiedenis van het
leven op aarde. 

De geschiedenis van het leven
op aarde is verdeeld in tijdperken.
 

Een tijdperk is een lange periode
waarin veel gebeurd is. 

Geschiedenis van het leven

Geologische tijdschaal

Kijk in je boek naar afbeelding 1

• Noem de 3 tijdperken
• Noem de periodes

Tijdbalk

Hoe lang geleden waren er de dieren?

Het begin (precambrium)

Leven in het water

Het leven begon in het water

1. Bacteriën

2.Eencellige organismen 

(konden zuurstof maken)

3. Meercellige organismen

Leven op land

1. Landplanten 

2. Landdieren

- Geleedpotigen bv. insecten

3. Gewervelden

- Amfibieën bv. kikkers

-Reptielen bv. slangen

In de tijd van de reptielen ontstaan de sauriërs en dinosauriërs

Dinosauriërs:

- Sommigen waren 25 meter lang!

- Ze leefden op het land, water en in de lucht

-Vogels stammen af van de dino's

Geschiedenis van 

het leven op aarde

Uitsterven sauriërs

65 miljoen jaar geleden stierven de sauriërs in korte tijd uit door;

• Klimaatverandering?
• Een groot rotsblok dat in slaat op de aarde?

Zoogdieren en vogels overleven het!

Wat staat er op de geologische tijdschaal?

1. DNA van alle diersoorten
2. De geschiedenis van het leven op aarde

Het eerste leven op aarde waren

1. planten
2. bacteriën
3. mensen
4. dieren

Organismen die op aarde geleefd hebben of nog leven, zijn:

Verbind de organismen met de juiste plek, die het eerst ontstaan zijn met plek I, die het laatst ontstaan zijn met plek V.

I

II

III

IV

V

Dinosauriërs

Mensen en andere zoogdieren

Reuzenbomen en – insecten

bacteriën

Ongewervelde waterdieren

Verwantschap van soorten

Organismen die van dezelfde voorouder afstammen.

Waarom zijn de tijgers en leeuwen meer met elkaar verwant dan met een aap?

Kijk naar de eigenschappen!

 

Verwantschap

• Als je een gemeenschappelijke voorouder hebt dan spreken we van verwantschap.
• Deze verwantschap tussen soorten laat je zien in een verwantschapsschema.
• Hoe dichter de organismen bij elkaar staan hoe meer 
• verwant ze aan elkaar zijn. 

De organismen hebben dezelfde soort eigenschappen

• Als je een gemeenschappelijke voorouder hebt dan spreken we van verwantschap.
  
• Deze verwantschap tussen soorten laat je zien in een verwantschapsschema.
  
• Hoe dichter de organismen bij elkaar staan hoe meer verwant ze aan elkaar zijn.

De organismen hebben dezelfde soort eigenschappen.

Verwantschap

Wanneer spreek je van verwantschap?

1. Als dieren in hetzelfde leefgebied wonen.
2. Als er (grote) overeenkomst is in het DNA
3. Als er overeenkomst is in het dieet (wat dieren eten)
4. Als er geen enkele overeenkomst is tussen dieren.

Met wie heeft de chimpansee de meeste verwantschap

1. Gorilla
2. Mens
3. Geen van beiden

Zet de juiste dieren bij de juiste letter in het verwantschapsschema aan de hand van de onderstaande kenmerken

Konijn/leeuw

Rog

Salamander

Clownsvis