Thema 8 Samenleven Blok 1 Frankrijk

• Mens en maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Thema 8: Samenleven

 Blok 1 Les 1: Frankrijk

1. Wat gaan we doen deze les?  

1. Blok 1 Wat weet je al?
2. Uitleg: Alle macht aan de koning + nieuwe ideeën
3. Filmpje
4. Teksten lezen met de klas
5. Zelfstandig werken
6. Samen werken

Kennen en kunnen Blok 1

• Je kan uitleggen wat absolutisme is.
• Je kan een beschrijving geven van de standenmaatschappij is en de rechten en plichten van de drie standen beschrijven
• Je kan een beschrijving geven hoe het denken over vrijheid veranderde in de 18e eeuw.

Ancien Régime

Ancien Régime is de periode vóór de Franse revolutie

In Frankrijk had koning Louis XIII alle macht. De Franse  samenleving was verdeeld in standen. 

L'État, c'est Moi

• De wil van de koning was wet. Dit noem je absolutisme. 

• Lodewijk XIV was een Franse koning met absolute macht (1638-1715).
• Deze macht is  hem door god gegeven: droit divin of devine right  (= goddelijk recht)

• Zo hoefde dus niemand aan wil en wijsheid van de koning te twijfelen...

Lodewijk XIV

 

Lodewijk  streefde naar  centralisatie =>  hij wilde het land besturen  vanuit één punt. Hij duldde van niemand tegen- of inspraak. 

Hij vertrouwde de edelen niet en die 'verzamelde' hij in het Paleis van Versailles....

Het paleis van Versailles

Lodewijk XIV woonde met duizenden edelen en bedienden in Versailles. De koning hield de edelen dichtbij en vermaakte ze goed zodat ze niet in opstand zouden komen. 

De standenmaatschappij

• Sinds de middeleeuwen was de Franse samenleving verdeeld in drie  standen: 'bidders, strijders en werkers'
• Geestelijken, edelen en boeren

• Over deze verdeling werd niet getwijfeld: God had dit zo bepaald.

De Eerste stand

De geestelijkheid => de mensen van de kerk. 

Taak:  zorgen dat God tevreden is. 

Zij hadden voorrechten of privileges :

• De kerk was grootgrondbezitter, bezat veel land. 
• De geestelijken  mocht het Franse volk belasting laten betalen en hoefde zelf geen belasting te betalen.

  

De Tweede Stand

Taken => Beschermen, besturen en  recht spreken  van de Eerste en Derde stand

Privileges: 

• De adel bezat een groot gedeelte van Frankrijk

• Zij mochten recht spreken,  besturen en belasting heffen.
• Ze hoefden zelf geen belasting te betalen

De 

Derde stand

De boeren en de burgers. 

Taak: Bidden &  werken

• Arme boeren en werklieden.
• Rijke burgerij (de bourgeoisie)  Dit waren handelaren, bankiers, advocaten etc.  => Mensen die veel belasting betaalden maar NIETS te zeggen hadden

 

Samen lezen

We lezen klassikaal:

Alle macht aan de koning (blz. 12) +

Nieuwe ideeën (blz. 15)

Aan de slag! 

Lezen: Blz 12 t/m blz 27

Maken 1 t/m 6 + 9, t/m 23

Leren: Kennen en kunnen + begrippen

2. Wat gaan we doen deze les?  

1. Uitleg + tekst lezen 
2. Zelfstandig (fluisterend) werken 
3. Histoclip Franse Revolutie  
4. Quiz

Kennen en kunnen Blok 1

• Je kan een beschrijving geven hoe het denken over vrijheid veranderde in de 18e eeuw.
• Je kan drie gevolgen van de Franse Revolutie noemen
  
• Je kan uitleggen wat mensenrechten zijn en daar ook voorbeelden van noemen
  
• Je kan drie vernieuwingen noemen die Napoleon heeft ingevoerd.
  
• Je kan twee overeenkomsten en twee verschillen noemen tussen Lodewijk XIV en Napoleon

Nieuwe ideeën  

De Verlichting is een verandering in het denken over wetenschap en politiek. 

Belangrijke nieuwe gedachtes waren:

• de kracht van het verstand (de rede)  
  
• de mens is van nature gelijk en vrij 

Bedenk samen: 

Waarom botst "de kracht van de rede' met de rol van de kerk?

Waarom botst het idee dat mensen gelijk zijn met de standenmaatschappij?  

 

Trias Politica

Verlichte denkers hadden kritiek op het absolutisme.

Volgens verlichte denkers was het niet goed dat één persoon alle macht had.

De Franse denker Montesquieu bedacht daarom de trias politica, de leer van de drie staatsmachten:

• wetgevende macht door het volk => parlement
  
• uitvoerende macht  => regering
  
• rechterlijke macht=> onafhankelijke rechters

Trias Politica

Parlement

ministers

rechters

Weg met de koning!

• Terwijl Frankrijk bijna failliet was , wilde Lodewijk XVI toch weer de belasting verhogen.  Hiervoor had hij toestemming van de drie standen nodig.
• Voorwaarde van de (rijke)burgers -> ze eisten meer inspraak.
• Koning ging niet akkoord. Burgers waren boos en verlieten de vergadering.  

Juli 1789: Parijzenaren hebben honger!  --> Rellenen en chaos breken uit!

Woedende burgers bestormen op 14 juli 1789 de Koninklijke gevangenis de Bastille. De revolutie is begonnen..

Leidde de Franse Revolutie tot meer vrijheid? 

Samen lezen 

We lezen Revolutie! (blz 18)

Gevolgen Franse Revolutie - korte termijn

In de chaos en rellen nemen de burgers de regering over en voeren veranderingen op het gebied van mensenrechten:

• De standenmaatschappij wordt afgeschaft 
  
• Er wordt een grondwet gemaakt. 
  
• Er komt democratie. 

Er breekt een gewelddadige periode aan in Frankrijk => De Terreur

Revolutie in Nederland

 In 1795 valt Frankrijk Nederland binnen. Ook hier is een roep om revolutie...

Wat gebeurde er Nederland:

• Regering werd verjaagd 
  
• Er kwam een grondwet 
  
• Afschaffing standen 
  

Mensenrechten nu

Mensenrechten = rechten die ieder mens zou moeten hebben.

Belangrijkste mensenrechten:

• recht op vrijheid 
  
• recht op veiligheid 
  
• recht op bezit 
  
• recht op eigen godsdienst 
  
• recht op eigen mening 
  
• recht op onderwijs  
  

1948 Universele Verklaring van de Rechten van de Mens

Napoleon Bonaparte

• In 1799 pleegt Napoleon een staatsgreep.

• Hij was afkomstig uit de derde stand (zijn vader was advocaat)

• Hij ging op zijn 15e naar een militaire academie
• Napoleon wil een groot Frankrijk en startte diverse oorlogen .  

Napoleon kroont zichzelf keizer (1804)

1799: Napoleon aan de macht in Frankrijk => Hij veroverde een groot deel van Europa.  

In 1804 kroont hij zichzelf tot keizer

Napoleon zorgde ervoor dat de landen binnen zijn rijk goed georganiseerd werden. --> wetboek: Code Napoleon

• Na 15 jaar revolutie lijkt Frankrijk terug bij af: Er is weer één man de baas.

In 1815 werd Napoleon verslagen => De Fransen trokken zich terug uit Nederland. 

Aan de slag! 

Lezen: Blz 12 t/m blz 27

Maken 1 t/m 6 + 9, t/m 12 CD + 13 t/m 23

Leren: Kennen en kunnen + begrippen

We kijken straks de Histoclip de Franse Revolutie

https:

Hoeveel denk je al te weten van de Franse Revolutie?

1. Echt bijna alles
2. Best wel wat
3. Best wel weinig
4. De Franse wat?!

De Franse Revolutie

Een paar hoofdrolspelers...

Guillotine

Lodewijk XIV

Napoleon Bonaparte

Het besturen van het land vanuit één punt.
Welke vraag past bij dit antwoord?

1. Wat is absolutisme?
2. Wat is centralisatie?
3. Wie is Lodewijk XIV?
4. Wat is democratie

Lodewijk XIV is een absoluut vorst. Wat is een absoluut vorst?

1. Een koning met een centraal bestuur
2. Een vorst die alles zelf betaald.
3. Een vorst die door God op de troon is gezet en zijn macht met God deelt.
4. Een koning die alleen heerst. Die macht heeft hij van God gekregen.heeft.

Uit welke drie standen bestond de middeleeuwse standensamenleving?

1. Boeren, ridders en horigen
2. Geestelijken, boeren en ambachtslieden
3. Edelen, boeren en horigen
4. Boeren/burgers, geestelijken en edelen.

Sleep de kenmerken naar de juiste standen

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

De geestelijken

De adel

De boeren

Moest vechten

Moest werken

Moest bidden

Welke stand had als taak belasting betalen en werken

1. De eerste stand
2. De tweede stand
3. De derde stand
4. De eerste en tweede stand.

Besturen
Recht spreken &
Beschermen

1. Taken van de Eerste stand
2. Taken van de Tweede stand
3. Taken van de Derde stand
4. Leuk om te doen!

Verlichte denkers gingen uit van twee belangrijke ideeën.
Welke ideeën zijn dit?

1. -Licht moet niet te fel zijn -Gebruik vooral spaarlampen
2. -Alle mensen hebben verstand -Iedereen is hetzelfde
3. -De koning is God -De boeren betalen belasting.
4. -Men gaat uit van de rede -Mensen zijn van nature vrij en gelijk

Welke begrip hoort bij deze afbeelding?

1. Democratie
2. Trias Politica
3. Montesquieu
4. Scheiding der machten

Wat is een monarchie?

1. Een monarchie is een land zonder koning
2. Een monarchie is een land met een koning of keizer.
3. Een monarchie is een land met een grondwet.
4. Een monarchie is een land met een erfelijk troonopvolger.

Wat is een constitutionele monarchie?

1. Een land zonder koning
2. Een democratie met een parlement
3. Een koninkrijk met een grondwet
4. Een koninkrijk zonder grondwet.

Noem een overeenkomst én 

een verschil tussen Lodewijk XIV en Napoleon

Welke verandering vond niet plaats tijdens het bestuur van Napoleon?

1. Invoering dienstplicht
2. Opstellen van een burgerlijk wetboek en achternamen (code civil)
3. Invoering van metriek stelsel (meters, liters, kilo's)
4. rechts rijden op de weg

https: