Ravj - 3.1 t/m 3.12

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

4 HAVO ECONOMIE  ||  2021-2022

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je

• De factoren noemen die de vraaglijn beïnvloeden. (3.1)
• Effecten van substitutie en complementariteit van goederen op het koopgedrag van consumenten verhelderen. (3.2)
• Uitleggen dat consumenten een maximaal verschil nastreven tussen de te betalen prijs en de betalingsbereidheid --> en dit grafisch onderbouwen. (3.5)
• Uitleggen dat consumenten naar een zo groot mogelijk consumentensurplus streven. (3.3 en 3.4)
• De vraaglijn tekenen uit een vraagfunctie. (3.5)

Van wie komt de vraag naar producten in onze economie?

Factoren die een rol kunnen spelen bij de vraag

• Prijs
• Stand van de economie
• Inkomen
• Behoefte
• Bevolkingsomvang
• Prijzen van andere vervoersmiddelen. 
• Prijzen van aanvullende goederen. 

Op welke manier beïnvloed de stand van de economie de vraag naar producten?

Andere keuze of aanvullende keuze?

Substitutie goederen

• Vervangend product.

Complementaire goederen

• Aanvullende goederen.
• Horen bij elkaar. 

Effecten van substitutie en complementariteit van goederen op het koopgedrag van consumenten verhelderen. 

complementaire goederen

subtitutie goederen

Leg uit wat er gebeurd met de vraag naar Airpods pro's als de prijs van Iphones daalt

Leg uit wat er gebeurd met de vraag naar thee als de prijs van Koffie stijgt.

Een vraaglijn tekenen

(Leerdoel 5)

• Gegeven is de volgende vraagfunctie:
• Qv = -15P + 600
• Qv => x 100.000
• P = in euro's
• Negatief verband -> als P stijgt, daalt Qv
• Eerst uiterste punten berekenen:

p= 0

q = 0

Consumentensurplus

Het consumentensurplus is het verschil tussen de betalingsbereidheid en de marktprijs.

Het consumentensurplus van deze consument bij een verkoopprijs van € 2 is

1. 4
2. o
3. 3
4. 2

Aan de slag

Maken 3.1 t/m 3.5

Klaar? Nakijken en eventueel 3.6 maken. 

consumentensurplus

en producentensurplus samen

producentensurplus

Verschuiving langs en van de vraaglijn

• Verschuiving langs de vraaglijn: 

als de prijs (p) verandert van een 

product

• Verschuiving van de vraaglijn 

(zie figuur rechts):
als er bij dezelfde prijs meer of minder vraag is

Verschuiving langs en van de vraaglijn

Redenen van verschuiving:

1. Hoogte inkomen van de vragers gaat veranderen.

2. De behoeften of voorkeuren van de vragers gaat veranderen.

3. De prijs van andere, maar vergelijkbare, goederen gaat veranderen. 

Verschuiving van de vraaglijn naar links

• Verschuiving van de vraaglijn :

als er bij dezelfde prijs minder vraag is

Redenen:

- Inkomen daalt van consumenten

- Een ander, soortgelijk product wordt 

aantrekkelijker. Consumenten stappen over

naar een ander product

Redenen verschuiven vraaglijn naar rechts

• Verschuiving van de vraaglijn :
  

als er bij dezelfde prijs minder vraag is

Redenen:

- Inkomen stijgt van consumenten

- Een ander, soortgelijk product wordt

minder. Consumenten stappen over

naar een ander product, waardoor de vraag

naar dit product toeneemt

Verschuiving van aanbodlijn naar links

• Verschuiving van de aanbodlijn naar links:
  

Het aanbod neemt af.

Redenen:

- De kostprijs om een product te produceren

stijgt. Voor sommige bedrijven is het niet

meer rendabel. 

Verschuiven aanbodlijn naar rechts

• Verschuiving van de aanbodlijn naar rechts:
  

Het aanbod neemt toe.

Redenen:

- Er komen meer producenten op de markt

waardoor de prijs doormiddel van concurrentie

naar beneden gaat. 

- De kostprijs van een product is goedkoper

geworden.  

Aan de slag

Maken 3.1 t/m 3.12

Klaar? Nakijken.