Meldcode huishoudelijk geweld

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Meldcode huiselijk geweld

Lesopzet 

• Uitleg meldcode huiselijk geweld,
• Uitwerken casus
• Aan elkaar presenteren 

Leerdoel

Kunnen benoemen wat de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling inhoud.

Wat weet jij al van de meldcode huiselijk geweld?

Wat vind jij van de filmpjes van de overheid?

Voorbeelden van huiselijk geweld

• Verwaarlozing en (ex)partnergeweld;
• Kindermishandeling;
• Seksueel geweld;
• Vrouwelijk genitale verminking (meisjesbesnijdenis);
• Eergerelateerd geweld;
• Huwelijksdwang;
• Ouderenmishandeling/mishandeling van ouders.

Waarom? Wet meldcode Huiselijk Geweld en

Kindermishandeling?

• Mishandeling/geweld is een hardnekkig en niet altijd zichtbaar probleem. 
  
• In Nederland zijn naar schatting jaarlijks 200 000 volwassenen en 119 000 kinderen slachtoffer. 
• Doel van de wet meldcode is dat er sneller en adequater wordt ingegrepen bij
  vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling.

Professionals 

• Professionals kunnen een belangrijke rol spelen in het signaleren van geweld/mishandeling.
• Uit onderzoek blijkt dat professionals signalen van geweld en
  mishandeling niet altijd herkennen of dat ze niet weten wat te doen met de
  signalen.
• Sinds de invoering van de meldcode in 2019 melden professionals  (3x) vaker mishandeling/geweld
  

Kort samengevat...

• Doel van de wet meldcode is dat er sneller en adequater wordt ingegrepen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. 
• De meldcode biedt een concreet stappenplan waaruit blijkt wat professionals moeten doen bij signalen van geweld/mishandeling. 

Meldrecht en geen meldplicht 

• Geen bewijs dat een wettelijke meldplicht leidt tot het terugdringen van het aantal gevallen.
• Meldplicht in het buitenland leidt tot veel onterechte meldingen uit angst voor aansprakelijkheid bij niet melden. 
• De meldcode is in Nederland  effectief gebleken. Professionals met een meldcode grijpen drie keer vaker in dan professionals zonder meldcode.

Meldcode huiselijk geweld

1. Valt onder meldplicht
2. Valt onder meldrecht

Wat verplicht de wet meldcode!

De wet meldcode verplicht organisaties om een meldcode in de eigen

organisatie te implementeren en het gebruik en kennis hiervan te bevorderen. 

Een meldcode is een stappenplan dat professionals ondersteunt bij het

signaleren van en handelen bij (vermoedens van) huiselijk geweld en

kindermishandeling. 

Verplicht voor....?

• Gezondheidszorg: bijv. artsen, verpleegkundigen, tandartsen, fysiotherapeuten en geestelijke gezondheidszorg;
• Onderwijs: bijv. onderwijspersoneel;
• Maatschappelijke ondersteuning (welzijn): bijv. algemeen, maatschappelijk werkers, (thuis) zorgmedewerkers;
• Jeugdzorg: bijv. medewerkers Bureau Jeugdzorg/zorgaanbieders;
• Kinderopvang: bijv. personeel kinderdagverblijf en gastouders
  
• Justitie: bijv. reclasseringswerkers 

De wet is verplicht voor de sectoren Gezondheidszorg, Onderwijs,

Kinderopvang, Maatschappelijke ondersteuning, Jeugdzorg en Justitie. Dit omdat deze sectoren het meest contact hebben met de mensen zelf.

ook zelfstandig werkende professionals zoals huisartsen moeten beschikken

over een meldcode en hun kennis op het gebied van huiselijk geweld en

kindermishandeling op peil houden. 

Mag een Helpende, Verzorgende en/of arts het beroepsgeheim doorbreken bij het vermoeden van huiselijk geweld?

1. Ja
2. Nee

Sinds de invoering van de wet meldcode bestaat er een meldrecht voor

huiselijk geweld. Dit houdt in dat professionals bij signalen van huiselijk

geweld, net als nu al is geregeld voor kindermishandeling, hun beroepsgeheim

mogen doorbreken om een melding te doen. Er kan dus ook gemeld worden

zonder toestemming van de cliënt.

Beroepsgeheim

Sinds de invoering van de wet meldcode bestaat er een meldrecht voor

huiselijk geweld. Dit houdt in dat professionals bij signalen van huiselijk

geweld, net als nu al is geregeld voor kindermishandeling, hun beroepsgeheim

mogen doorbreken om een melding te doen. Er kan dus ook gemeld worden

zonder toestemming van de cliënt.

 Bij een vermoeden van kindermishandeling of huiselijk geweld kun je contact opnemen

met Veilig Thuis T 0800-2000 (Gratis en 24/7 bereikbaar).

Organisaties zijn niet verplicht om een meldcode binnen de eigen organisatie te implementeren;

1. Waar
2. Niet waar

De wet meldcode verplicht organisaties om een meldcode in de eigen

organisatie te implementeren en het gebruik en kennis hiervan te bevorderen. 

De stappen in een meldcode:

Stap 1: In kaart brengen van signalen;

Stap 2: Hulp vragen aan collega's en zo nodig raadplegen van het advies- en meldpunt Kindermishandeling of het steunpunt Huiselijk Geweld;

Stap 3: Gesprek met betrokkenen

Stap 4: Wegen van het geweld of de mishandeling;

Stap 5: Beslissen: hulp organiseren of melden bij Bureau Jeugdzorg (BJZ) Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) of Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG)

Verder moet een meldcode aan onderstaande minimumeisen voldoen:

- een verantwoordelijkheidsverdeling voor de diverse groepen medewerkers

binnen de organisatie (inclusief de eindverantwoordelijkheid voor de beslissing

over het al dan niet melden),

- specifieke aandacht voor bijzondere vormen van geweld, die speciale kennis en

vaardigheden van personeel vereisen (met name Eergerelateerd geweld en

Vrouwelijke Genitale Verminking),

- overweging om te melden in de Verwijsindex Risicojongeren (indien van

toepassing)

- specifieke aandacht voor de wijze waarop professionals moeten omgaan met

vertrouwelijke gegevens

Stap 1

De kindcheck wil zeggen dat professionals in hun contacten met volwassen

cliënten uit een bepaalde doelgroep, moeten onderzoeken of de cliënt kinderen

heeft die van hem afhankelijk zijn. Het gaat om cliënten die in een medische

conditie of in omstandigheden verkeren die risico’s kan opleveren voor de

veiligheid van kinderen. Bijvoorbeeld als een ouder zwaar verslaafd is, een zeer

ernstige depressie heeft, of een andere psychische stoornis, waardoor zijn

gedrag veiligheidsrisico’s oplevert voor zijn kinderen. In alle gevallen waarin de

professional ook maar enige twijfel heeft of de kinderen, vanwege de situatie

van de cliënt, veilig zijn, volgt hij de stappen van de meldcode. 

Een kindcheck houdt in dat professionals in hun contacten met volwassen cliënten uit een bepaalde doelgroep, moeten onderzoeken of de cliënt kinderen
heeft die van hem afhankelijk zijn?

1. Waar
2. Niet waar

Stap 2

Stap 3 

Stap 4

Stap 5

Noem enkele voorbeelden van huiselijk geweld...

Benoem kort wat de meldcode huiselijk geweld inhoud....

Een meldcode is een stappenplan dat professionals ondersteunt bij het

signaleren van en handelen bij (vermoedens van) huiselijk geweld en

kindermishandeling. 

Casus: veilige plek

Op welke signalen zou jij aan de meldcode denken?

• Wat doe je als je iets hoort of ziet wat je ongerust maakt?

• Overweeg je ook andere verklaringen voor het gedrag?

• Leg je de signalen aan iemand voor of ze herkend worden?

• Zo ja, aan wie: een collega (of intern begeleider, leidinggevende/aandachtsfunctionaris)?

• Bespreek je de casus eerst anoniem?

• Bespreek je wat je is opgevallen op een laagdrempelige manier met ouders tijdens bijvoorbeeld haal en breng-momenten?

• Waar leg je de signalen vast? En hoe, is dit feitelijk, in concrete waarnemingen?

• Houd je dit gescheiden van je eigen mening of interpretaties?

Verder moet een meldcode aan onderstaande minimumeisen voldoen:

- een verantwoordelijkheidsverdeling voor de diverse groepen medewerkers

binnen de organisatie (inclusief de eindverantwoordelijkheid voor de beslissing

over het al dan niet melden),

- specifieke aandacht voor bijzondere vormen van geweld, die speciale kennis en

vaardigheden van personeel vereisen (met name Eergerelateerd geweld en

Vrouwelijke Genitale Verminking),

- overweging om te melden in de Verwijsindex Risicojongeren (indien van

toepassing)

- specifieke aandacht voor de wijze waarop professionals moeten omgaan met

vertrouwelijke gegevens

Casus: veilige plek

• Is het duidelijk naar wie je toe kan binnen je organisatie op het moment dat je je zorgen maakt over (de veiligheid van) een kind?

• Weet je ook welke ondersteuning je dan nodig hebt?

• Zou je in de situatie, zoals in de casus beschreven, Veilig Thuis bellen voor overleg?

• Wanneer doe je dat? Waarom wel of waarom niet?

• Leg je de adviezen vast?

• Is het duidelijk waar jij verantwoordelijk voor bent en wat een ander van je overneemt

Kan je zelf hulp bieden?

Verder moet een meldcode aan onderstaande minimumeisen voldoen:

- een verantwoordelijkheidsverdeling voor de diverse groepen medewerkers

binnen de organisatie (inclusief de eindverantwoordelijkheid voor de beslissing

over het al dan niet melden),

- specifieke aandacht voor bijzondere vormen van geweld, die speciale kennis en

vaardigheden van personeel vereisen (met name Eergerelateerd geweld en

Vrouwelijke Genitale Verminking),

- overweging om te melden in de Verwijsindex Risicojongeren (indien van

toepassing)

- specifieke aandacht voor de wijze waarop professionals moeten omgaan met

vertrouwelijke gegevens

Casus: voorbeelden

Gescheiden ouders

Andere cultuur, andere normen en waarden?

Grote verhalen over thuis

Gek kind?

Verder moet een meldcode aan onderstaande minimumeisen voldoen:

- een verantwoordelijkheidsverdeling voor de diverse groepen medewerkers

binnen de organisatie (inclusief de eindverantwoordelijkheid voor de beslissing

over het al dan niet melden),

- specifieke aandacht voor bijzondere vormen van geweld, die speciale kennis en

vaardigheden van personeel vereisen (met name Eergerelateerd geweld en

Vrouwelijke Genitale Verminking),

- overweging om te melden in de Verwijsindex Risicojongeren (indien van

toepassing)

- specifieke aandacht voor de wijze waarop professionals moeten omgaan met

vertrouwelijke gegevens

Eigen casus, tweetallen

Bedenk een situatie die je zelf hebt meegemaakt: op stage, of misschien op school/sport

Het maakt niet uit of je in deze situatie begeleider, klasgenootje o.i.d. was

Kan je niks bedenken? Bedenk dat een scenario wat op jouw stage had kunnen plaatsvinden

Noteer:

De situatie (100 woorden)

De hulpvraag 

Hoe je het stappenplan zou doorlopen +  bij elke stap minstens 1 reflectievraag

Presenteer, noteer:

Antwoorden van klasgenoten op reflectievragen

Verder moet een meldcode aan onderstaande minimumeisen voldoen:

- een verantwoordelijkheidsverdeling voor de diverse groepen medewerkers

binnen de organisatie (inclusief de eindverantwoordelijkheid voor de beslissing

over het al dan niet melden),

- specifieke aandacht voor bijzondere vormen van geweld, die speciale kennis en

vaardigheden van personeel vereisen (met name Eergerelateerd geweld en

Vrouwelijke Genitale Verminking),

- overweging om te melden in de Verwijsindex Risicojongeren (indien van

toepassing)

- specifieke aandacht voor de wijze waarop professionals moeten omgaan met

vertrouwelijke gegevens