4/7. Economische ontwikkelingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

7. Economische ontwikkeling 

1. Regionaal
2. Mondiaal
3. Continentaal
4. Nationaal

1. Regionaal
2. Mondiaal
3. Continentaal
4. Nationaal

1. Regionaal
2. Mondiaal
3. Continentaal
4. Nationaal

Leerdoelen 

BK 

• Je kent het verschil tussen landbouw, industrie en diensten.

• Je kunt met het soort werk wat mensen doen bepalen hoe ontwikkeld een land is.

Leerdoelen

KB - TH

• Je kent het verschil tussen landbouw, industrie en diensten.

• Je begrijpt de relatie tussen de ontwikkeling van een land en het soort werk dat mensen doen.

HV

• Je kunt de ontwikkeling van de Nederlandse beroepsbevolking beschrijven.

Aantekening startklaar

• Wat: Zorg dat je tafel zo staat dat je gezicht naar het bord staat om aantekeningen te maken
  
• Hoe: Je heb je schrift open met een werkende pen en je device ingelogd in LessonUp bij de juiste les. 
  
• Tijd: 1 minuut
  
• Uitkomst: Je kan goed meedoen en aantekeningen maken
  
• Klaar?: Schrijf alvast de titel van de paragraaf bovenaan 
  

Beroepsbevolking 

Beroepsbevolking = de groep mensen in een land die betaald werk heeft of er naar zoekt (15 en 65 jaar). 

1. landbouw en visserij =  primaire sector 
2. industrie = secudaire sector 
3. diensten = tertiaire sector 

Primaire sector

Secundaire sector

Tertiaire sector

dokter

fruitteler

pottenbakker

schaapsherder

sigarenmaker

telefonist

visser

wever

Beroepsbevolking in rijke landen

Mensen maken veel gebruik van diensten. We verdienen geld genoeg om andere mensen het werk te laten doen. 

In rijke landen is de dienstensector het grootst. 

Wat heb je hiervoor nodig:

• goed onderwijs
• geld voor innovaties/nieuwe ideeën 

Maar vroeger waren we arm

Toen werkten veel meer mensen in de landbouw. 

• We waren nog niet allemaal hoog opgeleid.
  
• We verdienden nog niet heel veel geld
• Deden heel veel zelf

Beroepsbevolking armste landen

Landbouwbedrijven zijn klein en zelfvoorzienend.

Zelfvoorzienend = 

Er zijn ook grote commerciele bedrijven --> van rijke bedrijven in het buitenland

Veel produceren voor het buitenland 

Informele sector

• Lijkt op werken in de dienstensector, maar dat is het niet. 
  

Kenmerken:

• geen opleiding nodig
• geen vergunning voor gegeven
• vluchtsector 
• geen machines
• hard werken voor een beetje €
• ziek = geen €

Informele sector

formele sector

Straat muzikant

Advocaat

Politie

Geen pensioen

Niet geregistreerd 

Veel uur voor weinig geld

Verandering in de beroepsbevolking

Als een land zich gaat ontwikkelen, verandert de verdeling van de beroepsbevolking. 

Dit moet je kunnen uitleggen. 

KB+TL/H

Stap 1

Zelfverzorgende landbouw. Geen geld en technologie om grondstoffen te verwerken of om industrie en diensten te ontwikkelen.

Stap 2

Een land heeft hulp van buitenaf nodig om in deze fase te komen. Er vindt export van landbouwproducten plaats en commerciële landbouw. Er wordt een begin gemaakt met de aanleg van wegen. Er komt industrie. De levensstandaard van de bevolking verbetert.

Stap 3

Door technologische ontwikkeling en de beschikbaarheid van kapitaal groeit de industrie snel. Er wordt steeds meer geïnvesteerd in transport en diensten. Economische groei vindt plaats in meerdere delen van het land. Er is sprake van een uitgebreid transportnetwerk. Er zijn kerngebieden waar de ontwikkeling sneller gaat, meestal de hoofdstad of havensteden. Er zijn gebieden waar de ontwikkeling achterblijft.

Stap 4

De industrie neemt af, maar er is een snelle groei van de diensten te zien. De levensstandaard verbetert nog meer.

Kapitaalintensief 

Wat is kapitaal? 

- je hebt geld nodig om kapitaal (bedrijven en machines) te kunnen kopen

Welke landen zijn kapitaalintensief?

Arbeidsintensief 

Werk waarbij veel arbeid gevraagd wordt. Of veel arbeiders nodig zijn. 

Welke landen zijn arbeidsintensief?

Welke sector(en) zijn arbeidsintensief?

Zelfstandig werken

§3.7 alle opdrachten maken 

In stilte - 10 min! 

Vragen? hand omhoog

Klaar? Hand omhoog

Succes!!

Tekening maken 

Opdracht met de snippers 

OPDRACHT

Zet de nummers van de volgende uitspraken op de juiste plaats in de grafiek.

1. Nomaden trekken rond met hun vee door het land.
   
2. Hoofdkantoren van banken vestigen zich hier.
   
3. Door aanleg van spoorwegen wordt het binnenland bereikbaar.
   
4. BNP per hoofd €5000
   

Hoe produceert een timmerman?
BK

1. arbeidsintensief
2. kapitaalintensief

Een bedrijf met veel machines is:
BK

1. Arbeidsintensief
2. Kapitaalintensief

Een bedrijf met veel werknemers is:
BK

1. Arbeidsintensief
2. Kapitaalintensief

Kapitaalintensief vs Arbeidsintensief

Kapitaalintensief

Arbeidsintensief

Kapitaalintensief bedrijf:

Een bedrijf waarin machines het grootste deel van de productie verzorgen.

Arbeidsintensief bedrijf:

Een bedrijf waarin mensen het grootste deel van de productie doen.

Wat is een voorbeeld van een kapitaalintensief beroep?
KB

1. Conciërge
2. Kapper
3. Boer
4. Glazenwasser

Bij een kapitaalintensief bedrijf verzorgen machines het grootste deel van de productie (KB)

1. Juist
2. Onjuist

Er is een verband tussen analfabetisme en het aandeel van de beroepsbevolking in de landbouw:
KB

Hoe kunnen we aan de beroepsbevolking van een land de ontwikkeling herkennen?
TL/H

Bekijk de bronnen.
Verklaar het mondiale spreidingspatroon
van het percentage van beroepsbevolking
werkzaam in de dienstensector.
TL/H

Sinds ongeveer 1990 verschuift Turkije in het wereldsysteem van periferie richting centrum.
Geef aan hoe deze verschuiving blijkt uit de volgende kenmerken van Turkije:
− de verdeling van de beroepsbevolking (over de sectoren van de economie);
− het analfabetisme;
− de natuurlijke bevolkingsgroei.
TL/H

Begrippen

• Beroepsbevolking

• Primaire sector

• Secundaire sector

• Tertiaire sector

• Zelfvoorzienend

• Commerciële landbouwbedrijven

• Informele sector

• Arbeidsintensief

• Kapitaalintensief

Wat moet je nu kunnen en kennen? 

Je moet alle begrippen kunnen uitleggen. 

Je moet de lesdoelen kunnen beantwoorden.

Je moet een samenvatting of een mindmap kunnen maken.