Module Jongeren

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo lwoo, g
• Leerjaar 3

 Jongeren

 Hoe word je wie je bent?

Hoe ben jij geworden wie je bent?

Aangeboren of aangeleerd?

Aangeboren kenmerken

Erfelijk gedrag, het zit in je genen

Bijvoorbeeld:

• Talent

• Verlegenheid

• ADHD

Aangeleerde kenmerken

Gedrag dat je door je omgeving aangeleerd krijgt.

Bijvoorbeeld:

• Je eet met mes en vork.

• Je komt op tijd in de les.

• Je hebt respect voor anderen

Soms is gedrag zowel aangeboren als aangeleerd....

Voorbeeld: boerenkool eten

Aangeboren = de behoefte aan eten

Aangeleerd = de manier waarop je eet (bv met bestek) en wat je eet (bv “Hollandse pot”) 

Voorbeeld: Nederlands praten

Aangeboren = de klank

Aangeleerd = de taal

Vraag over het filmpje: welk gedrag is aangeleerd?

Omgeving en cultuur

• Je leert van je directe omgeving: familie of school. 

• Maar je leert ook alle regels en gebruiken van maatschappij waartoe je hoort

• Je gaat je gedragen naar deze cultuur

Cultuur

Alle normen, waarden en gewoonten 

die mensen samen in een bepaalde groep 

of samenleving met elkaar delen.

Socialisatie

• Het bewust of onbewust aanleren van normen, waarden en gewoonten die bij jouw groep of samenleving horen heet socialisatie.
  

• Hierin zit het woord sociaal wat te maken heeft met hoe mensen met elkaar omgaan
• Normen: wat volgens de regels moet
• Waarden: wat vind jij als mens belangrijk?

Waar vindt socialisatie plaats?

• In het gezin.
• Op school. 
• Door je vrienden.
• Op sportclubs.
• Op je werk.
• Door je geloof.
• Door media.
• Door de overheid.
  

(Hoe dan? Verzin bij ieder puntje een voorbeeld. VB: School = op tijd komen)

Socialisatie betekent dat mensen:

1. kenmerken van een groep aanleren.
2. alle aangeboren eigenschappen afleren

Socialisatie gebeurt ook op school. Op tijd op school komen is een voorbeeld hiervan.

1. Dat is niet waar
2. Dat is wel waar

Suikerfeest vieren hoort bij een cultuur.

1. Dat is waar
2. Dat is niet waar

Boerenkool met worst eten is aangeboren

1. Dat is waar
2. Dat is niet waar

Socialisatie (aanleren van normen en waarden)

Welke is het belangrijkst voor een kind van 1 jaar?

1. Het gezin
2. De media
3. Het geloof
4. School

www.123test.nl

testjezelf.vdab.be

Waarden en normen

Waarden en normen kunnen ook verschillen per groep. Als je sterk het gevoel hebt dat je je MOET aanpassen om erbij te horen is er sprake van groepsdruk. Dat gebeurt vooral bij jongeren.

Soms willen jongeren zich niet aanpassen. Ze worden dan soms gepest. Als dat via sociale media gaat heet dat cyberpesten.

Generatieconflict

Soms botsen de waarden en normen van kinderen heel erg met die van hun ouders. Er ontstaat dan een generatieconflict: een meningsverschil door een verschil in leeftijd. 

• Bv. ouders die niet snappen waarom je altijd met je telefoon bezig bent. Zij hadden er namelijk geen toen ze jong waren. 
  

Hoofdstuk 2: Jongeren

 bij welke groep hoor je?

Waarom vormen mensen een groep?

Dit heeft veel te maken met het herkennen van bepaalde kenmerken van jezelf bij een ander. Je voelt je goed daarbij.

•  vb. jullie houden van dezelfde soort muziek  
  
•  vb. jullie houden van dezelfde sport

Daarnaast heb je ook groepsidentificatie: Je voelt je dan verbonden met een groep mensen omdat je dezelfde kenmerken hebt.

•  vb. je voetbalteam omdat je allemaal voetbal leuk vindt 
  

Welke groepen (groepsidentificatie) ken jij?

Positief 

Je goed bij een groep voelen omdat je jezelf kunt zijn

Je hebt een 'samen' gevoel

Je kunt je mening geven

Je krijgt hulp als je het nodig hebt

Negatief

Je wilt graag bij een groep horen om populair te zijn of bang bent er niet bij te horen

Je doet dan dingen die je eigenlijk niet wilt doen

Je kunt niet jezelf zijn

Je komt in de problemen 

Waarom gaan de mensen achter de jongen in de rij staan wachten?

Verbondenheid

Er zijn verschillende redenen om je verbonden te voelen met bepaalde groepen, namelijk:

- Plaats waar je woont of geboren bent

- Je geloof 

- Mensen die hetzelfde belang/probleem als jou hebben (vb. vertraging van de trein)

- Interesses

Jongerencultuur of subcultuur

Als jongeren veel interesses met elkaar delen noemen we dat: jongerencultuur: een groep jongeren met dezelfde waarden, normen en gewoonten

Vb. skaters, gabbers en gamers

Welke overeenkomsten hebben wij?

Steek je hand op als je ........

van sporten houdt

van koken houdt

van winkelen houdt

Netflix houdt

van gamen houdt

Wij/zij-gevoel

Als mensen in een groep zich sterk met elkaar verbonden voelen noemen wij dat een wij-gevoel.

Vb. Ajax supporters zullen na een gewonnen wedstrijd zeggen ‘wij hebben gewonnen’

Daarnaast is er ook een zij-groep. Dat zijn dan de ‘anderen’.

Vb. De tegenstander van Ajax tijdens een wedstrijd

Geef een voorbeeld van een 'zij' groep

Geef ideeën
Hoe kan je een 'wij' gevoel krijgen?

Opdracht

• Maak 2 groepjes
• Verzin samen een activiteit dat een 'samen' groepsgevoel geeft en die we in de klas zouden kunnen uitvoeren
• Maak een lijst waarop je schrijft wat jullie nodig hebben voor de activiteit 

Jongeren en risico's nemen

• Waarom nemen jongeren meer risico's
• Welke risico's nemen jongeren
• Wat kan je doen om het gedrag te veranderen 

Welke risico's nemen jongeren?

Waarom nemen jongeren risico's?

Risico's roken

• Verschillende soorten kanker
• slechte adem, tanden
• hart en vaat ziekten
• Vroeg geboorte van een kind
• Achteruitgang van je longen, lucht/zuurstof
• Gerimpelde huid 
• Verslaving

Frisse of gerimpelde huid?

Gele tanden of witte tanden?

Risico's drugs

• Out gaan (bewusteloos)
• Hersenschade
• Verslaving
• Je weet niet meer wat er gebeurt 
• Verwaarlozing van jezelf

Risico's drank

• Bewusteloos raken
• Vergiftiging
• Verslaving
• Niet meer weten wat je doet
• Hersenbeschadiging
• Beschadiging lever 

Hoe waarschuw je jongeren voor de risico's?

Opdracht

• Maak een product om jongeren te waarschuwen voor de risico's van roken, alcohol of drugs
• Werk in tweetallen
• Overleg wat jullie gaan maken en hoe