Het circulatiestelsel

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Het hart

Het circulatiestelsel

Doel van vandaag

Je kunt de bouw van het hart uitleggen

Je kent het prikkelgeleidingssysteem 

Je kunt het circulatiesysteem tekenen

Je kunt de verschillende bloedvaten benoemen

Wat weten jullie al van het hart

Benoem 1 antwoord......

Het circulatiestelsel

d

Hart en bloedvaten

Bouw van het hart

Lagen van buiten naar binnen

- Hart ligt in het hartzakje, binnenlaag(epicard)en buitenlaag (pericard)​

- Hartspier (myocard), grootste deel van het hart​ (kan dikker worden)

- Hartvlies (endocard), gladde , dunne binnenbekleding

Functie

• Het hart is de pomp die de bloedcirculatie op gang houdt.​
• 4 tot 5 liter bloed, hart van een volwassene slaat~ 70 keer per minuut in rust​.
• bloed bevat zuurstof en voedingsstoffen voor alle spieren en organen

Boezems en Kamers

Het hart is van binnen in vier holtes verdeeld. 

• 2 boezems - atrium/atria 
• 2 kamers - ventrikels
• (hartkleppen) 2-3 slippig
• Slagaderkleppen
• Septum

Hartcyclus

Wat zien we gebeuren?

1. Samentrekken boezems
2. Samentrekken kamers
3. Hart ontspant (hartpauze)

www.anatomie-online.nl

Bloedvaten

Aders (Venen)

Slagaders (longslagader) (Arteriën)

Haarvaten (capillairen) 

Aorta

= Grote lichaamsslagader 

L.K. Aorta + aortaklep

R.K. Longslagader + Pulmonaalklep 

Onderste- bovenste holle ader

Kransslagaders

Kransslagaders:

• Elke spier heeft zuurstof en voedingsstoffen nodig
• De hartspier ontvangt deze via de kransslagaders
• Ontspringen uit de aorta

Kransaders:

• Via de kransaders wordt het
  bloed teruggevoerd naar de rechterboezem.  

Werking van het hart

2. 0,1 s

3. 0,4 s

1. 0,4

Sinusknoop

• Geeft elektrische prikkels aan het hart door
• Daardoor knijpt het hart zich samen
• Gemiddeld 72 keer per minuut wordt er een prikkel afgegeven
• Het tempo van je hartslag kun je niet willekeurig veranderen

Samentrekken in juiste volgorde (eerst boezem dan hart) en tempo. Pompfunctie is hier afhankelijk van. Werkt het goed, is hartfunctie goed, zo niet spreek je van hartritmestoornis

Coronair en perifeer vaatlijden

Als de arteriën naar de hartspier zijn aangedaan= coronair lijden

Als de vaten naar de benen zijn aangetast= perifeer vaatlijden

Afwijking in de wand van een bloedvat door een vetophoping

Vernauwing van de slagaderen. 

Weefsels krijgen steeds minder O2rijk bloed.

Alle slagaders in het lichaam kunnen worden 

aangetast door aderverkalking 

Hartfalen-hartinfarct - Angina Pectoris- hartrimestoornissen-perifeer en veneus vaatlijden- varices- ulcus cruris- trombose been

Hartziekten mannen versus vrouwen

Systolisch hartfalen: Hartspier niet krachtig genoeg samentrekt waardoor verminderde uitpompfunctie van linker hartkamer

Diastolisch hartfalen: Hartspier ontspant zich minder goed. Waardoor onvoldoende vulling waardoor organen en weefsel vocht vast houden

Hartinfarct of hartaanval

Een kransslagader raakt verstopt, een deel van het hart krijgt geen zuurstof meer. Dit deel kan dan doodgaan. 

Hartritmestoornissen

Wat is angina pectoris?

Een ander woord voor pijn op de borst

Ten gevolge van zuurstofgebrek in de kransslagaders. 

Dit ontstaat door een kransslagadervernauwing (arteriosclerose)

Kransslagadervernauwing kan verschillende oorzaken hebben

Gevolg: afsterven hartspier = hartinfarct

Dus angina pectoris is een voorbode

 voor een hartinfarct

 (als er niets aan wordt gedaan)

Welke symptomen heeft iemand met
een angina pectoris?

Symptomen angina pectoris

Bij een 'typisch' verloop:
-Beklemmende pijn (midden) op de borst ('Olifant op de borst')
- Pijn straalt uit naar li-arm of beide armen, kaak, rug, tussen de schouderbladen, oren , bovenbuik; 
-Pijn treedt op bij inspanning, emoties of koude
-Pijn zakt weg na korte tijd (minder dan 15 min) rust
-Pijn zakt na enkele minuten als de patiënt een vaatverwijdend middel via tablet onder de tong/spray heeft laten smelten/gespoten. 

-WAT IS HET VERSCHIL MET DE VROUW?

Soorten Angina pectoris (1)

1. Stabiele angina pectoris:

Ontstaat door inspanning, emotie, warm of koud

Zakt na korte tijd rust af (minder dan 15 minuten)

Onvoldoende zuurstof naar hart door artherosclerose

Soorten Angina pectoris (2)

2. Instabiele angina pectoris:

Klachten treden niet alleen bij inspanning op, ook in rust

Klachten zijn erger dan bij stabiele angina pectoris

Klachten houden langer aan

Onvoldoende zuurstof naar het hart door artherosclerose en een bloedprop  geen volledige afsluiting (dat is een hartinfarct)

Risico - en leefstijlfactoren

Leeftijd (ouderdom)

Roken / overmatig alcoholgebruik

Hoge bloeddruk (ook ten gevolge van stress)

Te weinig beweging

Overgewicht/ ongezonde voeding

Te hoog cholestorol

Erfelijkheid

Diabetes mellitus en reuma

Stress

Adviezen

Stoppen met roken

Alcohol max. 2 glazen p.d.

Afvallen

Voeding: matig met zout en verzadigde vetten 

Sporten/ voldoende lichaamsbeweging

Therapie (1)

-Leefstijl adviezen!

-Medicamenteuze behandeling tijdens aanval: isosorbidenitraat of nitroglycerine

• Tablet of spray onder de tong.
• Heeft een vaatverwijdende werking

-Medicamenteuze  behandeling: 

• Acetylsalicylzuur; voorkomt het vormen van een trombus
• Bètablokkers;verlagen de bloeddruk, vertragen de hartslag en verminderen de zuurstofbehoefte van het hart

Wat bètablokkers en calciumantagonisten doen komen we later deze periode op terug!

Nu niet te lang bij stil staan.