V6 Poëzie - Lucebert

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

V6 - Welkom

poëzie - Lucebert en de Vijftigers

Nederland na WO II - land van wederopbouw

* veel infrastructuur vernield

* veel huizen, fabrieken en gebouwen vernield of beschadigd

* Door vereniging van krachten en hulp van buitenaf (Marshallplan) wordt Nederland weer opgebouwd

Wat verwacht je van de literatuur na de Tweede Wereldoorlog? Optimistisch of pessimistisch?

Hoe zou je zelf de poëzie van de beweging van Vijftig omschrijven/uitleggen?

Joost Zwagerman over Lucebert

Kunst van Lucebert; waar doet deze stijl je aan denken?

CoBrA

De Cobra-groep was van 1948 tot 1951 een avant-gardebeweging van kunstenaars uit Denemarken, België en Nederland (Copenhague, Bruxelles, Amsterdam)

De Cobra-kunstenaars wensten in hun werk een vrije, spontane uitdrukkingswijze te bereiken, waarbij zij terug wilden keren naar de bron van het scheppen. Zij lieten zich daarbij niet alleen inspireren door tekeningen en schilderijen van kinderen en geesteszieken, maar ook door het eigen handschrift als meest persoonlijke uiting

Als schilder was Lucebert nauw betrokken bij de Amsterdams poot van de experimentele Cobra-groep.

Poetica van de Vijftigers

• Dichten gaat om ervaren, niet om schoonheid van het gedicht.​
• De regels voor grammatica, interpunctie en spelling worden overboord gegooid.​
• Een gedicht hoort niet in een vaste, bestaande vorm gegoten te worden.​
  
• Spontaniteit was belangrijk voor een dichter: vrije associatie.​
  
• Klank was zeer belangrijk​
  
• Semantische samenhang mocht worden losgelaten -> verlangen naar een nieuwe oertaal​
  
• Klank soms belangrijker dan betekenis​
  

Experimentelen

• Proefondervindelijke poëzie (vgl. Experience)​
• Het draait om de ervaring tijdens het dichten​
• Niet het product is belangrijk, maar de ervaring tijdens het dichten​​

Lucebert 

Keizer der Vijftigers 

Alles van waarde is weerloos

Naast poëzie ook beelden en schilderijen 

'de apocrief/de analphabetische naam'; 1952

Stijl: veel beelden, woordassociaties, onverwachts

grote thema's en woede

er is niet meer bij weinig

noch is er minder

nog is onzeker wat er was

wat wordt wordt willoos

eerst als het is is het ernst

het herinnert zich heilloos

en blijft ijlings

alles van waarde is weerloos

wordt van aanraakbaarheid rijk

en aan alles gelijk

als het hart van de tijd

als het hart van de tijd

“Alles van waarde is weerloos”, schreef Lucebert in het gedicht ‘De zeer oude zingt’. Het is een dichtregel die vele betekenissen oproept, maar misschien vooral verwijst naar wat klein en kwetsbaar is, en hoe dat het meest waardevolle is wat er bestaat. “Wordt van aanraakbaarheid rijk”, lezen we in hetzelfde gedicht. We zouden deze woorden kunnen interpreteren als een pleidooi voor de rijkdom van die kwetsbaarheid, van het vermogen je te laten raken door mensen en je ontvankelijk op te stellen. 

Zou dit gedicht anno 2021 nog zo geschreven kunnen worden?

Ja

Nee

Waar gaat dit gedicht over?

Lucebert – ik draai een kleine revolutie af

 

ik draai een kleine revolutie af

ik draai een kleine mooie revolutie af

ik ben niet langer van land

ik ben weer water

ik draag schuimende koppen op mijn hoofd

ik draag schietende schimmen in mijn hoofd

op mijn rug rust een zeemeermin

op mijn rug rust de wind

de wind en de zeemeermin zingen

de schuimende koppen ruisen

de schietende schimmen vallen

 

ik draai een kleine mooie ritselende revolutie af

en ik val en ik ruis en ik zing

Analyseer dit gedicht.

Let hier bij op vorm, klank en thematiek

https: