4M- §2.2 - Neutraal Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Deze les

1. H2.1 nakijken en formatieve afsluiting.

2. Uitleg paragraaf Neutraal Nederland

Je kan:

De invloed van de WO I op Nederland toelichten.

Belangrijke veranderingen van de grondwet tussen 1917 en 1919 opsommen.

H2 De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)

STARTOPDRACHT: KIJK H2.1 NA.

KLAAR? LEES H2.2 EN ONDERSTREEP DE BELANGRIJKE BEGRIPPEN.

   §2.2 Nederland blijft neutraals

13. Welk begrip (A-F hoort bij welk stukje tekst (1-6)? Maak de juiste combinaties.

1. In Oost-Afrika vochten de duitsers met vooral Afrikaanse soldaten tegen Engelsen, Fransen en Zuid-Afrikanen.

2. Volgens Von Schlieffen had Duitsland geen andere keus. Het Duitse leger moest eerst Frankrijk verslaan en daarna Rusland.

3. In oorlogen ontwikkelt men vaak nieuwe wapens. Dit vonden soldaten in de Eerste Wereldoorlog een verschrikkelijk wapen.

4. Uit een Duits gedicht: Wat doet Engeland beven? Wat vervaagt zijn roem op zee? Wat brengt de vijand een zekere dood? Dit is de onderzeeboot.

5. Eind 1914 werden de greppels beschermd met prikkeldraad tegen een aanval van de vijand.

6. Alle beschikbare mankracht moest worden ingezet. In de industrie kreeg de productie van militaire goederen totale voorrang.

A  Duikbotenoorlog

B  Gifgasoorlog

C  Loopgravenoorlog

D Totale oorlog

E  Tweefrontenoorlog

F Wereldoorlog

1914

1914-'18

1915

1916

1917

1918

1919

Frans Ferdinand vermoord

Russische revolutie

Eerste Wereldoorlog

opvang Belgische vluchtelingen

verdrag van Versailles

onbeperkte duikbootoorlog

VS doet mee

Wapenstilstand

loopgravenoorlog

Zet in de juiste volgorde...

Moord op Frans Ferdinand

Duitsland verklaart de oorlog aan Rusland

Von Schlieffen-plan wordt uitgevoerd

Soldaten graven zich in, in loopgraven

Bond-genootschap Duitsland en Oostenrijk-Hongarije

Nederland blijft neutraal

   §2.2 Neutraal Nederland

Gevolgen Nederland

• Nederland tijdens WO1 neutraal
•  
• Gevolgen:
• - 1 miljoen Belgische vluchtelingen
• - Mobilisatie leger
  
• - Dodendraad
• - Handelsbelemmeringen
• --> Invoering Distributiesysteem

De tekening kwam op de voorpagina met de tekst: 

‘In de verdrukking. Holland: “De heeren oorlogvoerenden laten me niet veel ruimte om mijn boodschappen te doen.”

   §2.2 Neutraal Nederland

Gevolgen Nederland

• Nederland tijdens WO1 neutraal
•  
• Gevolgen:
• - 1 miljoen Belgische vluchtelingen
• - Mobilisatie leger
  
• - Dodendraad
• - Handelsbelemmeringen
• --> Invoering Distributiesysteem

De dodendraad

Om de grens tussen Nederland en België beter te kunnen bewaken, werd de elektrische dodendraad aangelegd. Hierdoor kon smokkel, spionage en desertie beter worden tegengegaan.

H2 De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)

   §2.2 Nederland blijft neutraal

Deze les

1. Herhaling

2. Uitleg paragraaf 2.2: Neutraal Nederland

Opdracht

1. Wat betekent het als een land neutraal is tijdens een oorlog?

2. Hoeveel Belgische vluchtelingen werden er opgevangen tijdens de Eerste Wereldoorlog?

3. Wat was de Dodendraad en waarom werd dit aangelegd? 

4. Wat deed de Nederlandse regering aan de schaarste tijdens de Eerste Wereldoorlog?
5. Noem nog een neutraal land tijdens de Eerste Wereldoorlog.

   §2.2 Neutraal Nederland

1917:

• Drie politieke zaken zonder oplossing:
• - Kiesrecht
• - Manier van verkiezen
• - Schoolstrijd

   §2.2 Neutraal Nederland

1917

• Kiesrecht

   §2.2 Neutraal Nederland

1917

• Manier van verkiezen

   §2.2 Neutraal Nederland

1917

• Schoolstrijd

   §2.2 Neutraal Nederland

De Grondwet van 1917

• Oorlog leidde tot nationale verbondenheid
• Hierdoor meer eenheid in politiek
•  
• 1917 Pacificatie:
• Politiek akkoord om over:
• - Algemeen mannen kiesrecht
• - Passief vrouwen kiesrecht
• - Financiële gelijkstelling bijzondere scholen (schoolstrijd opgelost)
• - Evenredige vertegenwoordiging

Censuskiesrecht

Naast Censuskiesrecht was er ook een Districtenstelsel.

Elk district kiest zijn eigen vertegenwoordiger voor het parlement.

Voordelen districtenstelsel:

• Kandidaten persoonlijk bekend bij kiezers
  
• Kandidaten kennen het gebied, de bevolking en de problemen
  
• Vergroten politieke interesse
  

Nadelen districtenstelsel:

• The winner takes it all: uitgebrachte stemmen op verliezers tellen niet meer mee
  
• Kleine partijen maken vaak weinig kans
  

Pacificatie van 1917

• Pacificatie = vrede
  
• In 1917 worden de twee grote problemen opgelost
• Schoolstrijd: bijzonder onderwijs krijgt nu ook subsidie
• Kiesrechtkwestie: algemeen kiesrecht wordt ingevoerd

Evenredige vertegenwoordiging

In 1917 werd dit stelsel gewijzigd.

Er kwam evenredige vertegenwoordiging.

Alle stemmen uit hele land werden bij elkaar opgeteld.

De zetels worden naar verhouding verdeeld.

Verandering in de grondwet.

Pacificatie

Passief kiesrecht

Dodendraad

Mannen

kiesrecht

Vluchtelingen

Districtenstel-sel

1917

   §2.2 Neutraal Nederland

De Mislukte revolutie

• Leider socialisten wilde macht grijpen met revolutie
• (Pieter Jelles Troelstra) 
•  
• Mislukt --> Geen aanhangers

2.2 - Nederland blijft neutraal

Aan de slag met de volgende opdrachten van paragraaf 2.2:
4, 5, 7, 8 en 10
Klaar? Oefentoets