Jordy in Transitland

• Mediawijsheid
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Introduction

Deze les bevat de korte Nederlandstalige film Jordy in Transitland (Willem Timmers, 2016 - 6 minuten) inclusief opdrachten. Tijdens deze les onderzoeken leerlingen hoe genderidentiteit in deze film is vormgegeven. Aan het einde van deze les kunnen de leerlingen: ...het verschil uitleggen tussen genderidentiteit en genderexpressie; ...de 'boodschap' van de film uitleggen en hoe deze visuele uiting geeft aan de interne wereld van het hoofdpersonage; ...Jody's wedergeboorte potentieel in beeld brengen. Deze les is gemaakt door het Netwerk Filmeducatie. Auteur: Fenny Postma (Netwerk Filmeducatie) en Jurjen Klant (docent VO). Eindredactie: Vincent Hodde (Netwerk Filmeducatie).

Instructions

NB: Deze les bevat een (of meerdere) slide(s) met (een deel/delen van) de film Jordy in Transitland (2016).

Regie: Willem Timmers / Productie: Copper Views Film Productions (coproductie: VPRO Dorst) / Omroep: VPRO / Distributeur: Copper Views Film Productions.

Het is niet toegestaan om de film of delen daarvan buiten de context van de les te vervaardigen of te distribueren.

Instructions

Jordy_in_Transitland_docentenhandleiding.pdf

Film en gender

Klas

4 - 6

Onderzoek hoe in Jordy in Transitland genderidentiteit is vormgegeven

Regie: Willem Timmers / Productie: Copper Views Film Productions (coproductie: VPRO Dorst) / Omroep: VPRO / Distributeur: Copper Views Film Productions.

Introductie

Jordy in Transitland is een dromerige zoektocht naar wat vrouwelijkheid betekent. Documentaire en animatie worden gebruikt om Jody's gedachten en innerlijke strijd te laten zien.

In deze les zitten veel interactieve onderdelen voor de leerling. Mocht je die niet willen gebruiken kun je ook het werkblad printen voor leerlingen om na de film met de vragen aan de slag te gaan.

Leerdoelen

Aan het einde van deze les...

• ...kan ik het verschil uitleggen tussen genderidentiteit en genderexpressie;
• ...weet ik de 'boodschap' van de film en hoe deze visuele uiting geeft aan de interne wereld van het hoofdpersonage;
• ...kan ik Jody's wedergeboorte potentieel in beeld brengen.

Leerdoelen

Aan het einde van deze les...

• ...kan ik het verschil uitleggen tussen genderidentiteit en genderexpressie;
• ...weet ik de 'boodschap' van de film en hoe deze visuele uiting geeft aan de interne wereld van het hoofdpersonage;
• ...kan ik Jody's wedergeboorte potentieel in beeld brengen.

We gaan zo meteen met de klas de eerste minuut van de film Jordy in Transitland kijken. Waar denk je dat deze film over gaat?

Bekijk de eerste minuut uit de film

(De video stopt automatisch)

Jody:

"Vroeger als kind dacht ik dat je mocht kiezen. Kiezen wat je wil worden. Hoe je wil leven. Wie je wil zijn. Wat een fucking fabel. Moeder Natuur heeft die keuze allang voor me gemaakt."

Waar denk je dat de film over gaat?

Introductie film

Bespreek de volgende vraag: Waar denk je dat de film over gaat? Vraag door aan de leerlingen: Hoezo denk je dat? Wat heb je gezien in de film waardoor je dat denkt.

Laten we gaan kijken of wij het goed hebben! (Start film op de volgende slide)

Let op:

Besteed tijdens het bespreken van de antwoorden aandacht aan het taalgebruik van leerlingen.

Het gebruik van de verkeerde voornaamwoorden of termen kan kwetsend zijn voor leerlingen die bezig zijn met hun eigen genderidentiteit. Het is goed om hier als docent alert op te zijn.

Een transgender persoon is iemand wiens genderidentiteit niet overeenkomt met het biologische geslacht. Deze persoon kan ervoor kiezen om in transitie te gaan, om geheel of gedeeltelijk van geslacht te veranderen.

De hoofdpersoon van de film identificeert zich als vrouw en gebruikt dus zij/haar als voornaamwoorden. 

Tip: vind je dit spannend om te bespreken omdat je bang bent om fouten te maken, deel dit met de leerlingen. Het gaat er tenslotte om dat je je best doet om rekening te houden met anderen.

Bekijk nu de gehele film

Jordy In Transitland (Willem Timmers, 2016), 6 minuten.

Wat viel je op aan de film? 

Nabespreken van de film

Laat de leerlingen reageren op de film. Wat viel hun op aan de film?

Vraag een aantal leerlingen om hun reactie toe te lichten.

Bespreek vervolgens de kijkvragen na: 

• Was de film zoals de leerlingen verwachtten?
• Hoe werd Jody in beeld gebracht?

Vertel dat de filmmaker heel bewust heeft gekozen voor de vorm van de film. Weten de leerlingen wat voor soort film ze net hebben gezien?

Stelling: we hebben net naar

een documentaire gekeken

😒🙁😐🙂😃

Bespreek de vorm van de film

Stelling: we hebben net naar een documentaire gekeken.

Links is oneens, rechts is eens.

Vraag aan leerlingen waarop ze hun keuze hebben gebaseerd.

Geef als docent de volgende definitie: 

Documentaire is een creatieve verwerking van de werkelijkheid. Het is een subjectief verhaal over de realiteit. 

Geef de leerlingen de gelegenheid om aan de hand van deze definitie nog een andere positie in te nemen. 

Laten we kijken wat de maker hierover zelf zegt! (zie volgende slide)

Video van de maker

Regisseur Willem Timmers vertelt over de totstandkoming van Jordy in Transitland.

De maker bespreekt de vraag: is dit een documentaire? Wat is zijn antwoord hierop? En ben je het met hem eens?

Ben je pas echt een vrouw als je ook fysiek vrouw bent? 

Nabespreking fragment maker

De filmmaker bespreekt twee vragen:

1. Wat is zijn antwoord op de vraag: is dit een documentaire? En ben je het met hem eens?

Bespreek deze vraag alleen wanneer er een veilige sfeer in de klas is: 

2. De maker roept de vraag op: Ben je pas echt een vrouw als je ook fysiek vrouw bent? Vraag de leerlingen om deze vraag aan de hand van de afbeelding te beantwoorden.

Zoals de maker zei wordt in de film de nadruk gelegd op de zoektocht naar gender en vrouwelijk zijn. Laten we kijken hoe de maker dit in beeld brengt!

Op de volgende slide zien we een fragment: hoe brengt de maker de zoektocht naar gender in beeld?

Ter info

Als je het hebt over gender, dan kan je dat doen aan de hand van deze begrippen. (Zie afbeelding)  

GENDERIDENTITEIT

Dat is wat je bent. Bij de meeste mensen klopt het geslacht dat ze bij ze geboorte kregen met wat ze zelf vinden dat past. Dat noem je cisgender. Maar wanneer jouw geslacht niet is wat bij je geboorte gedacht werd dat het was, dan noem je dat transgender. 

GENDEREXPRESSIE 

Niet iedereen kan, of wil voldoen aan de verwachtingen van anderen. Hebben mensen moeite je in het hokje ‘man’ of hokje ‘vrouw’ te plaatsen dan zegt dit vaak meer iets over hen, dan over jou. Uiteindelijk bepaal jij natuurlijk zelf hoe je je aan de wereld presenteert. Als mensen daar moeite mee hebben dan is dat hún probleem.

Bekijk een fragment uit de film

(De video stopt automatisch)

Hoe heeft de filmmaker deze zoektocht 

naar gender in beeld gebracht?

Zoektocht in beeld

Laat de leerlingen de open vraag beantwoorden:

Vraag: Hoe heeft de filmmaker deze zoektocht naar gender in beeld gebracht?

Mogelijke antwoorden:

- Jody loopt zoekend door een roze bos.

- In animatie zien we een vrouw in een ziekenhuisbed.

- Er is veel roze en (licht)blauw gebruikt in de film (kleuren van de transgender vlag).

De filmmaker is van mening dat gender in verschillende vormen komt. Ben je het daarmee eens?

Stelling: Gender is geen spectrum, maar bestaat uit twee opties: man of vrouw.

😒🙁😐🙂😃

Optioneel

Bespreek deze slide alleen als er een veilige omgeving in de klas is.

Bespreek de genderzoektocht.

Door de filmmakers wordt gesteld dat zowel de film als Jody's zoektocht niet in een genre- of genderhokje is te vangen. Wat vind jij? Vind jij dat gender allerlei verschillende vormen kan hebben? 

Stelling: Gender is geen spectrum, maar bestaat uit twee opties: man of vrouw.

Links is oneens, rechts is eens.

Ga hierover in gesprek met de leerlingen door goed door te vragen.

Maakopdracht

Aan het einde van de film neemt Jody een besluit. Zoals zij het zelf noemt: "Elke cel in mij verlangt naar mijn wedergeboorte, mijn herprogrammering, mijn herschepping".

Toch laten wij haar in het laatste beeld achter op de operatietafel.

Vraag: Als jij de film 30 seconden langer zou mogen maken om Jody's wedergeboorte te laten zien, hoe zou jij dit in beeld brengen?

Je kunt dit beschrijven, maar ook in beeld laten zien. Film, teken of knip en plak.

Gebruik je creativiteit!

Maakopdracht

Duur: 20 minuten

Aan het einde van de film neemt Jody een besluit. Zoals zij het zelf noemt: "Elke cel in mij verlangt naar mijn wedergeboorte, mijn herprogrammering, mijn herschepping". Toch laten wij haar in het laatste beeld achter op de operatietafel. 

Vraag: Als jij de film 30 seconden langer zou mogen maken om Jody's wedergeboorte te laten zien, hoe zou jij dit in beeld brengen? 

Tip: Leerlingen kunnen dit beschrijven, maar je kunt deze opdracht ook in een storyboard uit laten werken. 

Reflectie: laat leerlingen in groepjes uitwisselen over hun einde van de film. Wat zouden ze in 30 extra seconden laten zien?

Meer informatie over gender en seksuele diversiteit?

www.gsanetwerk.nl

Meer informatie 

Meer weten over gender en seksuele diversiteit? Bekijk de website http://www.gsanetwerk.nl

Voor voorlichting over dit onderwerp kunt u bij COC terecht: https://voorlichtingindeklas.nl/

Hoeveel sterren geef jij deze les?

☆☆☆☆☆

Waardeer de les

We horen graag hoe jij en je leerlingen de les hebben ervaren! Je kunt hem een score geven via de sterren op de homepage van de les op LessonUp. Meer feedback? Mail ons op: [e-mail].

Meer films in de klas? ► 

Film in de Klas

Kijk voor meer gratis films en lespakketten van Film in de Klas voor het primair- en voortgezet onderwijs op Schooltv.