Monniken& Ridders > Les 1 > Kastelen

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 6-8

Monniken & Ridders

Dit tijdvak behandelt de tijd van de vroege Middeleeuwen 

van het jaar 500 tot rond het jaar 1000.

Dit is de tijd van de monniken en ridders.

Monniken & Ridders > Les 1 > kastelen

Kerndoel 52/53

• een kasteel in de Middeleeuwen
  
• het bouwen van een kasteel
  
• wonen in een kasteel
  
• jacht en toernooien
  

Wat ga je leren?

• Hoe een kasteel in de Middeleeuwen eruit ziet
• Hoe een kasteel gebouwd werd
• Hoe het was om te wonen in een kasteel
• Waarom ridders op jacht gingen
• Waarom ridders toernooien hielden

Een kasteel...

Is een versterkt Middeleeuws bouwwerk met dikke muren.

Is gebouwd voor de veiligheid.

Een ander woord is burcht of slot.

Een koning, ridders, adel, belangrijke mensen woonden er.

Soms was er een gracht en ophaalbrug.

Kan je goed verdedigen tegen vijanden.

Hoe ziet een kasteel eruit?

Heeft een ophaalbrug en/of een gracht.

Heeft een ringmuur met kantelen en donjon (woontoren) 

Heeft (uitkijk)torens en dikke muren.

Verdedigbare woning van iemand van adel.

Wat ga je leren?

• Hoe een kasteel in de Middeleeuwen eruit ziet ✔
• Hoe een kasteel gebouwd werd 
• Hoe het was om te wonen in een kasteel


• Waarom ridders toernooien hielden

Eerst werd de plek uitgezocht. 

De ringmuur kwam er als eerste.

Eerst werd de plek uitgezocht. 

De ringmuur kwam er als eerste.

Steen werd uit de omgeving gehakt of per boot gebracht. 

Steen voor steen naar boven getakeld.

Op een manier zoals de Egyptenaren met de piramides ook deden...

Is het nu zoveel anders?

Een architect

ontwerpt het kasteel en meet alles goed op.

De steenhouwer houwt de blokken op maat. 

Een monniken-

werkje! 

Heel 

precies en zorgvuldig!

Gereed-schap uit die tijd.

Wat ga je leren?

• Hoe een kasteel in de Middeleeuwen eruit ziet ✔
• Hoe een kasteel gebouwd werd ✔
• Hoe het was om te wonen in een kasteel


• Waarom ridders toernooien hielden

Wonen in een kasteel?

In de donjon (woontoren) werd er gewoond. 

Mensen van adel woonden er, belangrijke mensen.

De dikke muren zorgden voor isolatie. 

Maar zonder ramen tochtte het enorm.

Er was geen elektriciteit: daarom toortsen en haardvuur.

Iedere kamer had een ander doel (slaapkamer, visite), 

dat is nu nog. 

Doorsnede kasteel

Omgeving kasteel

In de omgeving van het kasteel werd de grond bewerkt. Er werd gewassen verbouwd, vee gehouden en natuurlijk gewoond. Maar als er een aanval was, konden mensen vluchten naar het kasteel.

Wat ga je leren?

• Hoe een kasteel in de Middeleeuwen eruit ziet ✔
• Hoe een kasteel gebouwd werd ✔
• Hoe het was om te wonen in een kasteel ✔


• Waarom ridders toernooien hielden

Waarom hadden ridders toernooien?

Een toernooi is een wedstrijd. De vertaling van toernooi is 'draaien'(torneier) en 'spel met speren'.

Het was een (gevaarlijk) spel voor de ridders. Iets wat je klon doen met je vrije tijd, dus. 

Uitnodigen door de herauten

Een heraut is een boodschapper. Hij nodigde de ridders uit aan het toernooi. Omdat de wegen zo slecht waren en herauten van ver moesten komen, wisten de mensen al maanden vantevoren wanneer de wedstrijd er was. Zo konden de ridders zich voorbereiden. De ridders werden door de herauten uitgenodigd voor de wedstrijd. 

1

Keuring adeldom en wapenschild

Voor de wedstrijd werd er eerst gecontroleerd of de ridder wel van adel was. Van adel zijn betekent dat je een titel voor je naam hebt. En dat je die na je dood doorgeeft aan je kinderen. Erven, noem je dat. 

Adel: dat zijn alle mensen die titels hebben bij elkaar. Titels zoals: Baron - Barones; Hertog - Hertogin; Graaf - Gravin; Jonkheer - Jonkvrouw; Markies - Markiezin; Koning - Koningin; Keizer - Keizerin. 

2

Wapenschild

Iedere adellijke familie had een wapen op zijn schild. Een wapenschild. Een symbool. De plaatjes hadden altijd iets met de familie te maken, de kleur ook. Een wapen werd gecontroleerd of het mooi en netjes was, en klopte. Pas dan mocht je met het toernooi meedoen!

Paardenkeuring

Daarna werd het paard gekeurd. Het mocht niet bijten en moest goed luisteren. Voor de veiligheid van de ridders. Het paard moest net zo netjes zijn als de berijder. Goed gedrag en karakter, bijtende en schoppende dieren werden niet toegelaten. De ridders bereden alleen hengsten of ruinen.

(Zoek uit wat een hengst of een ruin is)

3

Eed van de ridder

Daarna moest de ridder een eed afleggen. Hij zwoor dat hij de scheidsrechter zou respecteren. 

4

Het toernooi!

Het toernooi duurde meerdere dagen. De hele omgeving keek ernaar uit, net als nu de kermis in de stad komt! Het toernooi had meerdere onderdelen. Als je verloor, bijvoorbeeld bij het bij het steekspel, moest je 'losgeld'betalen aan de winnaar. 

Je geld of je leven!

Dit losgeld kon best veel geld zijn. Maar dat betaalde je wel, anders kon het je leven kosten. 'Je geld of je leven'. Ook was er een prijsuitreiking voor de winnaar. Maar de eer, roem en het losgeld waren het belangrijkst voor de ridder. 

Het feest met lekker eten vierde men in de ridderzaal in het kasteel.  

Wat ga je leren?

• Hoe een kasteel in de Middeleeuwen eruit ziet ✔
• Hoe een kasteel gebouwd werd ✔
• Hoe het was om te wonen in een kasteel ✔


• Waarom ridders toernooien hielden ✔

Kasteel gemaakt in Minecraft

Kasteel in het buitenland 

op een berg

Kasteel zonder gracht.

Kasteel Hoenlo

In het kasteel Hoenlo

Kasteel Muiderslot

Kasteel Muiderslot

In het kasteel Muiderslot

Kasteel Bouvigne

In het kasteel Bouvigne