4.1 Kan de aarde ons dragen?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Duurzaamheid

4.1 Kan de aarde ons dragen?

4.1 Kan de aarde ons dragen?

• Je weet wat draagkracht en een ecologische voetafdruk zijn
• Je begrijpt waardoor de draagkracht van de aarde in gevaar komt en waarom we duurzaam moeten leven
• Je kunt de ecologische voetafdruk van landen van een kaart aflezen 

Het boek zegt: 'Natuurlijke hulpbronnen zijn producten uit de natuur die mensen goed kunnen gebruiken.'
Geef 3 voorbeelden van natuurlijke hulpbronnen.

Natuurlijke hulpbronnen = producten uit de natuur die de mens gebruikt

Wanneer zijn de hulpbronnen op?

Geen onbeperkte voorraad  hulpbronnen 

Sommige zijn hernieuwbaar zoals voedsel en hout, andere zijn eindig zoals goud en aardolie

Hernieuwbare bronnen

Niet hernieuwbare bronnen

Zonne-energie

Aardgas

Steenkool

Mais

IJzer

Draagkracht = het vermogen van de aarde om alle mensen te kunnen laten leven/wonen

Oh nee!

Met alle wereldburgers samen gebruiken we zoveel hulpbronnen dat we de draagkracht van de aarde overschrijden

Draagkracht

• Het vermogen van de aarde om alle mensen te kunnen laten leven/wonen
  
• Earth Overshoot Day: de dag dat we hebben verbruikt wat de aarde op jaarbasis kan produceren 

Ecologische voetafdruk

• De ruimte die een persoon nodig heeft om zijn leven te leiden
  
• Per inwoner op aarde  1,8 hectare grond beschikbaar
  (= 3,5 voetbalvelden)
  
• In  Nederland gebruiken we 6 (!) hectare per persoon

Ruimte nodig om te kunnen leven

• Eten te verbouwen
• Kleding te produceren
• Huis te verwarmen 
• Te kunnen reizen ............
  

Wereldbevolking

Volgens de bevolkingsprognose van de Verenigde Naties zijn we rond het jaar 2100 met 11 miljard mensen op de aarde

Bevolkingsprognose

Meer mensen = meer verbruik

Meer welvaart = meer verbruik

Landen worden steeds rijker (welvarender) 

Niet alleen bevolkingsgroei, maar...

Groeiende welvaart en de veranderende levensstijl zorgen voor een grotere ecologische voetafdruk 

Wat is jouw ecologische voetafdruk?

Maak de test!

voetafdruktest.wnf.nl

Les 2 van de week

Stilstaan bij onze eigen afdruk 
Duurzaam of niet
Video Hans Rosling 
Werken aan de taak
Optioneel: maken van mindemap

Je hebt een opdracht gemaakt over jouw voetafdruk. Je weet dus nu hoeveel ruimte jij in beslag neemt. Dat weten we ook van mensen in andere landen.

Hoe groot is jouw voetafdruk?

Sleep het voetje naar de categorie waar je in valt.

Welk land komt het dichtste in de buurt?

Afghanen

0.5 ha

Colombianen

1.6 ha

Polen

3.9 ha

Zweden

5.7 ha

Nederlanders

6.3 ha

Amerikanen

8 ha

0 tot 1

hectare

1 tot 2

hectare

2 tot 3

hectare

3 tot 4

hectare

4 tot 5

hectare

5 tot 6

hectare

6 tot 7

hectare

7 tot 8

hectare

Huiswerk nog niet

gemaakt? Dan

moet je hier in de

hoek gaan staan..

Jouw voetafdruk

• Toen je uitrekende hoe groot je voetafdruk was, moest je behoorlijk wat vragen beantwoorden.
  
  
• Sommige dingen zijn makkelijk om te rekenen naar oppervlakte. De oppervlakte van de akker waar jouw kroppen sla groeien, bijvoorbeeld
  
  
• Sommige dingen zijn helemaal lastig om te rekenen naar oppervlakte. Een vliegreis, bijvoorbeeld..
  
  
• In de komende lessen gaan we kijken naar hoe al deze dingen meewegen
  

Landbouw

Veel dingen die je eet zijn afkomstig van landbouw. In je eilandopdracht was dit ook een belangrijk onderdeel. Soms eet je dingen die groeien in de landbouw zelf op. Als je vlees eet, moeten de dieren die je eet ook gevoerd worden. Ook dat kost landbouwgrond!

Bos

In jouw stukje wereld groeit ook bos. Dat heb je nodig, want je gebruikt ongetwijfeld dingen die van hout zijn. De tafel waar je aan werkt bijvoorbeeld, of het papier van het boek wat je gebruikt.

Koolstofdioxide

Bij heel veel dingen die je doet of gebruikt, komt koolstofdioxide vrij. Waarschijnlijk weet je nog wel dat dit slecht is voor het klimaat. Een beetje is niet erg, teveel wel. Gelukkig kan de aarde ook wat koolstofdioxide uit de lucht opnemen. Dan moeten we wel allemaal oppassen dat we niet teveel uitstoten. Ook jij.

Weiland

Veel mensen gebruiken producten die van dieren afkomstig zijn. Dat kan vlees zijn, maar ook melk en eireren. Die dieren hebben een bepaalde oppervlakte nodig om rond te lopen. Voor vegetariers en veganisten is dit minder of zelfs helemaal niet nodig! Dat scheelt nogal in voetafdruk. In een latere les gaan we precies kijken hoe jouw eetpatroon je voetafdruk beïnvloedt.

Bebouwing

Natuurlijk woon je ook nog ergens! Weet je nog hoeveel hoeveel grond er voor jou beschikbaar was? Een enorm huis neemt natuurlijk meer ruimte in. En denk ook eens aan het sportveld, waar je regelmatig op staat? Toch is uiteindelijk de bebouwing maar een heel klein deel van je voetafdruk.

Industrie

Alles wat je koopt of gebruikt is ooit gemaakt. Daarvoor moeten grondstoffen worden gebruikt. Grondstoffen zijn er niet oneindig veel, en daarom moeten ze eerlijk worden verdeeld. Hoeveel grondstoffen zijn er  gebruikt om spullen voor jou te maken?

Bij het bepalen van jouw voetafdruk wordt     
  gekeken naar heel veel manieren waarop
     mensen de aarde belasten. Hier zie je
                                                er een paar.

Duurzaam omgaan met wat we hebben! 

Dan kunnen onze toekomstige generaties ook gebruik van maken!

Duurzaam: 

Natuurlijke hulpbronnen niet sneller gebruiken dan ze aangevuld worden. 

Noem dingen die je kunt doen om duurzamer te leven.

Duurzaam

Duurzaam

Niet-duurzaam

Niet-duurzaam

Wat is een ecologische voetafdruk?

1. De hoeveelheid ruimte die je gebruikt om te kunnen werken
2. De hoeveelheid energie die je gebruikt om te kunnen leven
3. De hoeveelheid ruimte die je gebruikt om te kunnen leven
4. De hoeveelheid water dat je gebruikt om te kunnen werken

Wat is een ecologische voetafdruk?

Hoe kun je de term 'ecologische voetafdruk' het beste omschrijven?

1. De ecologische voetafdruk zegt iets over hoeveel jij van de aarde gebruikt
2. De ecologische voetafdruk gaat over hoeveel ruimte jij inneemt
3. De ecologische voetafdruk heeft alleen te maken met het gebruik van het landoppervlak
4. De ecologische voetafdruk zegt iets over de bevolkingsdichtheid in een land

Taken

• Maken WB Blz. 98 en 99 H4.1 “Kan de aarde
  

ons dragen?” route taak

• Maken WB blz. 100 en 101 H4.2 “De voedsel-

productie” route taak

Mindmap

Tot volgende week!