VT handelen; monsters verzamelen voor diagnostiek

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

Monsters verzamelen

Monster! Waarvan?

Urine

Ontlasting

Sputum

Bloed

Wond

Neus en keel

Braaksel (zelden)

Steriel / niet steriel?

Als een lichte verontreiniging van het monster geen verschil maakt voor het laboratorium, dan mogen monsters niet-steriel worden afgenomen. 

Natuurlijk moet je wel zo schoon mogelijk werken. 

kweken moeten altijd steriel!

Methodisch werken

1. Kijk de protocollen na van de afdeling waar je werkt. Ga na of je vóór het onderzoek voorbereidende maatregelen moet treffen, zoals een bepaald dieet of inname van bepaalde medicamenten.
2. Instrueren je de zorgvrager om het monster zelf op te vangen, of moet je de handeling zelf uitvoeren?
3. Wanneer moet wat?  instrueren, maatregelen treffen, zn.. hulp inschakelen, uitvoeren...
4. Tijdens de uitvoering besteed je aandacht aan de zorgvrager en observeer je reacties.
5. Controleer voor de monsterafname of het de juiste zorgvrager is en of het potje waarin de vloeistof/kweek wordt opgevangen voorzien is van de juiste sticker met gegevens van de zorgvrager.

Opvangen van Urine (verzamelen)

• Strippen van urine (UWI)
• Urine sediment (niet oplosbare deeltjes)
• Urine kweek (vermoeden van infectie en welke antibiotica werkzaam is)
• 24 uurs urine (nauwkeurigheid meting bepaalde stof)
• Zie het Vilans protocol!

Doel urine onderzoek 

*het vaststellen of uitsluiten van een ziekte

*het verloop van een ziekte volgen

*het succes van een behandeling vast te stellen

*ziekten helpen voorkomen

Opdracht->

Lees 

24.10 D Urine monsters en 

24.10 E Niet steriele monsters

Indicaties urinesediment

*Verdenking urineweginfectie. In het sediment kun je onder andere leucocyten en bacteriën zien.

*Verdenking op nierschade. In het onderzoek kunnen dan eiwitten of erytrocyten zichtbaar zijn.

Wat meet je in de urine?

*Bilirubine 

*Eiwit

*Erytrocyten

*Glucose

*Ketonen

*Leucocyten

*Nitriet

*pH

Verschil urine opvangen

Urinestick en urine sediment: gewassen midden urine (midstream urine)

Urinekweek: steriel

Verschil urine opvangen

Aandachtspunten urine opvangen

Gewassen midden plas

Urine zo snel mogelijk wegbrengen, anders bewaren in de koelkast

Opvangen urine bij katheter

Soms zul je een urinekweek of urinesediment af moeten nemen bij een zorgvrager met een verblijfskatheter. Omdat een katheter altijd een bron van verontreiniging is, is het van belang om zo schoon mogelijk te werken om het onderzoek zo betrouwbaar mogelijk te maken.

Feceskweek

Feces is een ander woord voor ontlasting. 

Indicatie onderzoek van feces:

• Onderzoek naar de aanwezigheid van bepaalde stofjes in de feces die bijvoorbeeld wijzen op een ontsteking of tumoren.
  
• Het aantonen van bepaalde micro-organismen, zoals bacteriën, door middel van een kweek.
  
• Zie het Vilans protocol

Fecespotje

Aandachtspunten

• Opvangen in schoon materiaal, bv schone po.
• Alleen de ontlasting opgevangen in de po, dus geen urine erbij.
• Potje is steriel, dus binnenkant niet aanraken.
• Direct na opvangen naar laboratorium brengen, hooguit 24 uur in de koelkast bewaren.

Sputumkweek

Sputum = slijm, een taaie substantie die aangemaakt wordt door de slijmvliezen aan de binnenkant van de luchtpijp en luchtpijpvertakkingen. 

Zie het Vilans protocol!

Sputumkweek

Indicatie onderzoek van sputum:

• De verwekker van een luchtweginfectie aan te tonen
• Sommige vormen van longkanker meer of minder waarschijnlijk te maken
• Tuberculose aan te tonen

Wondkweek

Bij een wondkweek wordt met een kweekstokje wat materiaal van een wond afgenomen.  In elke wond komen bacteriën voor. Het is daarom niet altijd zinvol om een wondweek af te nemen. Een wondkweek kan wel zinvol zijn als de genezing van een wond stopt of achteruitgaat. Bacteriën in de wond kunnen namelijk een infectie veroorzaken en een infectie belemmert het genezingsproces. De klassieke tekenen van ontsteking zijn pijn, lokale warmte, roodheid, zwelling, functie­ belemmering en koorts.

Wondkweek

Het materiaal wordt vervolgens op een voedingsbodem gekweekt. Op deze manier kan gekeken worden welke micro-organismen (bijvoorbeeld bacteriën) zich in de wond bevinden.

Zie het Vilans protocol!

Neus- en keelkweek

Bij een neuskweek of keelkweek haal je met een kweekstokje wat materiaal uit de neus of de keel. Dit materiaal wordt vervolgens op een voedingsbodem gekweekt.

Zie het Vilans protocol!

Huiswerk 

16 april ->

Verwekingsvragen gemaakt van Warmte en koude ->24.9 C en D

en 24.10 Monsters verzamelen -> B, D en E