Bijeenkomst 2 'Lijn in ontwerp' (NEW)

• Mens en wereld
• HBO
• Studiejaar 2

PV2VMW Vakoverzicht Mens en wereld

'Een koffer vol Nederland'

Pabo Hogeschool Leiden, 2022-2023

Bijeenkomst 2 'Lijn in ontwerp'

Gouden tips 

• Derdejaars studenten op bezoek
  
• Hoe opdracht vorig jaar aangepakt?
  
• Welke tips?
  
• Wat zijn valkuilen?
  

De voortgangstoets

7 maart  norm 70%

Effectief voorbereiden:

• Leren op basis van verbanden en inzicht i.p.v. stampen
• Maak een verhaal, woordweb/pijldiagram bij een thema/tijdvak/onderdeel, i.p.v. alleen samenvatten
• Neem de opdrachten, leerpaden, ppt's, filmpjes die in voltijd 1 en 2 gebruikt zijn weer door (vul daar het verhaal/pijldiagram enz. mee aan), naast de boeken

Zie Its Mens en wereld-Voortgangstoets

Wijs studenten er op dat de sprong naar 70% pittig is, ze slim moeten leren en dus niet alleen het boek, maar juist de tijdlijn en samenvattingen die ze in voltijd 1 bij geschiedenis hebben gemaakt, de leerpaden en opdrachten over het OLG, de EU en de wereld, naast de voorbeelden tijdens de colleges in v1 niet vergeten, de voorbeelden die bij OOL zijn behandeld.

In de kring

• welke locatie heb je gekozen?
  
• waarom?
  
• eerste ideeën voor lessenserie?

Studenten vertellen in de kring aan elkaar welke locatie en eerste ideeën zij hebben. Zo elkaar inspireren! Tevens terugblik op bijeenkomst 1 en activeren voorkennis.

Leerdoelen

Je kunt aan het einde van deze bijeenkomst ....

• bredere thematieken aan de gekozen locaties koppelen, zodat het onderzoek naar de gekozen locatie breed wordt 'aangevlogen';
• de mate van vakintegratie aangeven;
• uitleggen wat leerlijnen zijn en waar deze te raadplegen zijn;
• aangeven welke stukjes leerlijn in de lessenserie een (logische) plek kunnen krijgen; 



• een start maken met de uitwerking van het beroepsproduct: lessenserie 'Koffer vol Nederland'.

In deze module doen de studenten ervaring op met 'interdisciplinaire vakintegratie'. 

Bespreek de verschillende mates van integratie en de redenen waarom je voor een bepaalde vorm van integratie zou kiezen.

Bron: De Bakker, L., et al. (2022) Praktische didactiek voor geïntegreerd zaakvakonderwijs. Coutinho

Verwijzingen tussen vakken	Een vakles over een vakspecifiek thema verwijst naar een perspectief van een ander vak.
Multidisciplinaire vakintegratie	Twee of meerdere vakgebieden maken deel uit van een thema of les. Er worden verschillende vakgebieden aan het thema gekoppeld, maar er wordt geen verbinding gelegd tussen de verschillende vakgebieden
Interdisciplinaire vakintegratie:	Er wordt vanuit verschillende vakgebieden gewerkt aan een thema, een vraag of een probleem. De verschillende vakgebieden zijn nodig om een probleem op te lossen en worden juist met elkaar in verband gebracht.
Transdisciplinaire vakintegratie:	Hierbij wordt uitgegaan van levensechte contexten die betekenisvol zijn voor de kinderen. De vakken zijn voor de kinderen niet meer afzonderlijk herkenbaar.

'Koffer vol Nederland'

• in drietallen
  
• specifieke locatie kiezen
  
• informatieve tekst

• hoofddoelen van lessenserie
• lessenopzet: 6 opeenvolgende lessen
  
• lesontwerp vanuit vakdidactiek
  
• beeldvormers, werkvormen en digitale tools
  

• uitvoeren in de stage
  
• eindproduct: gevulde ‘koffer’
  

Opdracht: maak een mindmap rondom jullie gekozen locatie

- noteer eerst locatie/onderwerp

- vervolgens mogelijke thema's passend bij locatie

- werk de thema's verder uit

Zie ook bijlage 2 van de opdrachtkaart!

Denk aan:

•  de stad / het dorp
• de markt / winkels
• landbouw / industrie
• energie
• migratie
• water
• vervoer
• de haven
• vrije tijd /recreatie
• ...

Hier studenten echt helpen door rond te lopen. Diepgang aanbrengen. Voorkom dat studenten aan oppervlakte blijven. Stel vooral procesvragen aan studenten. Kennis/informatie kunnen zij zelf opzoeken. 

In deze opdracht gaan studenten ontdekken welke bredere thematieken aan hun locatie zijn te koppelen. Zo studenten stimuleren niet enkel het smalle verhaal van locatie zelf centraal te stellen.

Bijv.  'Achterhuis Anne Frank': de stad - water (gracht) - migratie 

'Keukenhof': het dorp - landbouw - vrije tijd/recreatie

'de Limes Aphen a/d Rijn': de stad - migratie - water - vervoer - vrije tijd/recreatie

Ook de leerpaden kunnen hier studenten inspireren. Daarin staan ook brede historische en geografische thema's centraal.

De Randstad 

Het Groene Hart

Waar ontstaan nederzettingen?

Gunstige plekken in het landschap: 

• vruchtbare gronden
• kruispunten van wegen en/of rivieren (vervoer)
• meestal in de buurt van een fort, kasteel of klooster (veilig)
  

Wijs studenten erop dat in mediacentrum bijv. VR brillen liggen die je kunt lenen. Met zo'n bril haal je een locatie op levensechte wijze digitaal de klas in.

Vul je gereedschapskist

Leerlijnen

• Wat is een leerlijn?

• pak de inhoudslijnen van SLO (AK en GS) erbij 
• https://www.slo.nl/sectoren/po/inhoudslijnen-po/inhoudslijnen-orientatie-jezelf-wereld/

• Welke geografische en historische begrippen - passend bij jouw thema('s) - tref je aan in de SLO-inhoudslijnen? Noteer deze ook op flap. 

Vraag of studenten weten wat 'leerlijnen' zijn. Bij uitwerken van het thema van de lessenserie dienen studenten aan te sluiten op de leerlijnen van ak en gs. En misschien lukt het wel om nog meer vakken te integreren.

De SLO heeft zgn inhoudslijnen gemaakt. Deze eerste samen bekijken.

Deze inhoudslijnen kunnen studenten zelf downloaden vanaf SLO website. Handig om deze documenten in te zetten om doelstellingen te formuleren.

Druk studenten op 't hart dat zij eerst doelen maken, vervolgens zich gaan inlezen in de locatie en gerelateerde thematieken  en pas daarna het onderwijs verdeeld over 6 lessen gaan ontwerpen.

NB de twee inhoudslijnen + boekje uitwerking kennisonderwerpen staan ook in ItsLearning!

www.slo.nl

Vul je gereedschapskist

Bezoek aan OWP

• Thematafel: welke boeken en/of methodes raadplegen? 
  
• ...en bijpassende  jeugdliteratuur? 

• Ook veel materiaal te vinden in locale bibliotheek, museumwinkels, VVV- en ANWB-winkels

Breng met de studenten kort een bezoek aan de OWP van de hogeschool. Bekijk daar de thematafel en wijs de studenten op de lesmethodes en jeugdliteratuur waar zij ook inspiratie uit kunnen putten.

WAT GA JE TER VOORBEREIDING OP DE VOLGENDE LES DOEN?

• formuleer algemene doelen voor je lessenserie adhv de inhoudslijnen van SLO (gericht op bovenbouw)
• schrijven van achtergrondinformatie over locatie/thema  

• leerpaden zelfstandig in LessonUp maken (via klascode)

Verwerking & voorbereiding

Basis van de vakdidactiek is kinderen motiveren en leren denken en verklaren middels interactieve activiteiten. Dat gaat veel verder dan een praatje bij een plaatje als leerkracht en “feitjes” kunnen reproduceren door de kinderen. Het gaat om inzicht en kunnen redeneren. 

Voor de vakken geschiedenis en aardrijkskunde, maar ook voor identiteitsvorming is het begrijpen van je eigen omgeving heel belangrijk. Het maakt die “eigen” wereld logisch en tegelijkertijd inspirerend. Vervolgens biedt het houvast om andere zaken, die steeds verder weg zijn/waren in tijd of afstand te begrijpen.

Daarom de opdracht een koffer vol Nederland te ontwerpen: over een zelfgekozen onderwerp dat thematisch en qua locatie is afgebakend. Het verklaren van een stukje Nederland.

Kortom ... 

1. eerst het onderwerp kiezen en je daar grondig in verdiepen.

2. daarna: beginsituatie bepalen - lesdoelen formuleren - uitwerken van lesopzet en werkvormen

Door in het lesdoel precies te benoemen wat je wilt dat de kinderen op het eind kunnen, zet je jezelf in alle fases beter klaar. Je moet zelf scherp hebben wat je wil dat ze kunnen noemen, dan zal jij in je ontwerp, instructie en feedback tijdens de les gerichter zijn.

Rendement wordt enorm verhoogd als je werkt vanuit specifieke lesdoelen!

Aan de slag ...

• Doorloop de leerpaden via de LessonUp klascode

• Stap 1 - Bepaal locatie/onderwerp en mogelijke thema('s)
  
• Ga informatie verzamelen: verklaar in tijd en ruimte -> waar? waarom daar? waarom toen? hoe is het zo gekomen?
• Stap 2 - Formuleer algemene doelen voor de totale lessenserie op gebied van kennisinhouden en (vakspecifieke) vaardigheden
• gebruik de inhoudslijnen van SLO
• Pas als stap 1 en 2 af zijn inhoud gaan geven aan de 6 lessen, niet eerder!

In laatste deel van de les gaan de studenten zelfstandig aan de slag met het ontwerpen van het beroepsproduct.