H1 - Betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lesplanning

- Lezen

- Terugblik (bijvoeglijke bijzin)

- Leerdoel - instructie: betrekkelijk voornaamwoord

- Huiswerk

- Afsluiting (heb je nog vragen?)

Lezen

Terugblik grammatica

• Bijvoeglijke bijzin = een onderdeel van een zin, dat iets zegt over een zelfstandig naamwoord of een voornaamwoord.
• Zinnen ontleden (zie overzicht)

create.kahoot.it

Leerdoelen

Je kunt:

- betrekkelijke voornaamwoorden en hun antecedent herkennen en toepassen bij de opdrachten.

- betrekkelijke voornaamwoorden met ingesloten antecedent herkennen en toepassen bij de opdrachten. 

Betrekkelijk voornaamwoord (1)

Bijvoeglijke bijzinnen beginnen vaak met een betrekkelijk voornaamwoord (betr.vnw). Zo’n betrekkelijk voornaamwoord wijst terug naar een woord dat eerder genoemd is, het antecedent.

Bekendste betrekkelijke voornaamwoorden:​

die, dat, wie, wat​

​

Wie of wat -> zonder antecedent -> met ingesloten antecedent​

We noemen dat: betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent (betr.vnm m.i.a.)​

Betrekkelijk voornaamwoord

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord (of woorden) dat eerder in de zin genoemd is. 

Dat groepje woorden (of woord) noemen we het antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

Betrekkelijk voornaamwoord (2)

Wie (=degene die) dit leest, is gek.​

Wat (=datgene dat) je me nu vertelt, kan ik niet geloven. 

Betrekkelijke voornaamwoorden

• Die
• Dat
• Wie
• Wat
• (Welke)
• (Hetgeen) 

Let op! Die, dat wat en wie kunnen ook als het vragend voornaamwoord, het voegwoord of aanwijzend voornaamwoord in een zin staan. 

Voorbeelden

1. De jassen die verkocht worden, zijn als nieuw.
2. Er werd vuurwerk afgestoken voor het voetbalelftal dat had gewonnen. 
3. De docent aan wie ik iets vroeg, is pauze houden. 
4. Ik had de stof goed geleerd, wat een verstandige actie was. 

Ingesloten antecedent

Het antecedent wordt niet genoemd. 

Het antecedent zit al in het betrekkelijk voornaamwoord.

Betrekkelijk voornaamwoord kun je vervangen door 'degene die' of 'dat wat'. 

Voorbeeld

Wie zijn toets af heeft, mag een boek gaan lezen.

Wat ik jou heb verteld, mag je niet doorvertellen. 

(Degene die, dat wat > uitvouwen)

Denken - delen - uitwisselen

1. Bedenk zelf twee zinnen waarin je zowel een bijvoeglijke bijzin als een betrekkelijke voornaamwoord gebruikt.
   Schrijf de zinnen op in je schrift
2. Deel jouw zinnen met je buurman/buurvrouw, verbeter elkaars zinnen en bespreek samen welke zin jullie het mooiste vinden. 
3. Uitwisselen: een van jullie deelt jullie zin via LessonUp.

Welke zin vinden jullie het mooiste/beste?

Huiswerk

2.2 > A (maak gebruik van het overzicht)

2.2 > B, C, D & E 

Wat wil je volgende les nog behandelen?