23 september - ontleden en lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Ontleden en lezen

Zelfstandig werkwoord

Een zelfstandig werkwoord is een woord dat een handeling of actie in een zin aangeeft. Ook geeft het aan in welke tijd de zin staat. Het is een werkwoord met een betekenis en kan zelfstandig een werkwoordelijk gezegde vormen. Als je het weglaat, krijg je een zin die niet te begrijpen is. Het is het belangrijkste werkwoord in een zin.

Koppelwerkwoord 

- De basisregels zijn bijna hetzelfde als bij een zelfstandig werkwoord: per zin staat er maar één koppelwerkwoord in 

- Een werkwoord is alleen een koppelwerkwoord als:

het één van de negen koppelwerkwoorden is

het te vervangen is door een ander koppelwerkwoord uit het rijtje

- Dus: het koppelwerkwoord koppelt het onderwerp aan een eigenschap of kenmerk (het naamwoordelijk deel).

Voorbeeld 1: Josje is juf.

Josje: onderwerp

is: koppelwerkwoord want Josje blijft juf, Josje wordt juf, Josje blijkt juf…

en: juf is een kenmerk/eigenschap van Josje

Voorbeeld 2: Bram is leraar geworden.

Bram: onderwerp

geworden: koppelwerkwoord (is: hulpwerkwoord)

(Bram is leraar gebleven)

- Bespreken opdracht 2 t/m 5 Grammatica H3

Tekstverbanden en tekstdoel (Blz. 248-249) + Lezen H2 (Blz. 44-49).

tekstdoelen,      tekstsoorten en      tekstvormen

informeren	informatieve tekst	nieuwsbericht, schoolboek
overtuigen	betogende tekst	recensie, ingezonden brief
activeren	activerende tekst	advertentie, oproep
amuseren	amuserende tekst	verhaal, strip

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

Tekstverbanden

Signaalwoorden

-Chronologisch = gebeurtenissen in juiste volgorde.

-Opsomming = dingen achter elkaar noemen.

-Tegenstelling = dingen tegenover elkaar zetten.

-Toelichting = extra uitleg geven.

vroeger,later, eerst, daarna, vervolgens, nadat, intussen, binnen-

kort etc.

ten eerste, om te beginnen, bovendien, verder, ten slotte etc.

maar, daarentegen, toch, echter, hoewel, ondanks dat etc.

bijvoorbeeld, zo, zoals, denk aan etc.

- Maken opdracht 1 (Blz. 250)

- Maken opdracht 1 t/m 4 (Blz. 44-49, H2 lezen)

onderwerp en hoofdgedachte

Een tekst heeft natuurlijk altijd een ONDERWERP.

Daarnaast heeft elke tekst een HOOFDGEDACHTE.

De hoofdgedachte van een tekst vertelt in één zin de belangrijkste boodschap van de tekst.

hoofdgedachte 

Hoofdgedachte is vaak te vinden:

• in de inleiding of het slot van de tekst

Vraag bij hoofdgedachte:

Wat is het belangrijkste wat er in de hele tekst over het onderwerp wordt gezegd?

hoofdgedachte

Vaak kun je de hoofdgedachte vinden in de inleiding of het slot van de tekst. Deze zin kun je vaak letterlijk overnemen. 

maar...

Dit hoeft niet altijd zo te zijn. Je moet soms ook zelf de hoofdgedachte van een tekst formuleren. Hiervoor kun je dan nog wel het beste de info uit de inleiding en het slot gebruiken.

hoofdgedachte

Je vindt de hoofdgedachte door een tekst precies te lezen.

Je vindt het onderwerp van een tekst door orienterend te lezen.