Rouw en stervensproces

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Rouw en stervensproces

Gehandicaptenzorg

pijn

0

Pijn is.....

• Wat de cliënt zegt wat het is
• Wanneer de cliënt zegt dat het is 
• Een onplezierige sensorische en emotionele ervaring
• Een waarschuwing 

Soorten pijn

• Acute pijn = pijn die plotseling optreedt
• Chronische pijn  = pijn die langer dan 3 - 6 maanden blijft
• Nociceptieve pijn = pijn door weefselbeschadiging
• Doorbraakpijn = pijn die door gegeven medicatie breekt

www.kennispleingehandicaptensector.nl

Hoe meet je pijn?

Numerieke schaal of pijn lineaal (NRS). Maar niet iedereen kan dit aangeven

Smile Analoge schaal (SAS). Is vaak gemakkelijker in te vullen

www.kennispleingehandicaptensector.nl

www.kennispleingehandicaptensector.nl

www.vgn.nl

Opbouw van medicamenteuze pijnbestrijding

Wat is voor jou belangrijk
rondom dood en doodgaan?

Wat zijn de meest voorkomende
ziektebeelden waar mensen aan komen te overlijden?

Begeleiden bij rouw en verlies

Als begeleiders geen kennis hebben van wat rouw en verlies kunnen betekenen, zijn cliënten daar de dupe van.

Begeleiders moeten zich realiseren dat cliënten net als ieder ander het verlies voelen, en vaak te maken hebben met meerdere verliezen

Copingstrategieën

Vanuit nature is men gewend op een bepaalde manier met problemen om te gaan.

Vechten en vluchten

Bij beide zijn er mogelijkheden vanuit ratio en emotie.

Coping vind plaats op verschillende niveau’s: cognitie, emotie en gedrag

Verschillende copingstijlen

Je negeert het probleem of stelt het uit (vermijden/uitstellen)

Je doet niets, omdat alles zinloos is (machteloze passiviteit

Je pakt het probleem actief aan

Je zoekt sociale steun

Je uit je emoties

Je relativeert het probleem

Je zoekt afleiding

Copingstrategieën begeleiden

De invloed op het dagelijks leven beperken

Helpen bij uitvoering van het therapeutisch regime

Dagelijks leven vergemakkelijken

Spirituele zorg bieden

Naasten ondersteunen

Fase theorie van Elisabeth Kübler-Ross

Fase 1 : ontkenning, ongeloof

Fase 2 : boosheid

Fase 3 : vervanging

Fase 4 : acceptatie

Fase 5 : verwerking

Besluitvorming in de palliatieve fase

Verhuizen of blijven:

• belangrijk dichtbij de mensen die weten hoe ze communiceren en signalen als pijn snel kunnen opvangen.
• Nagaan welke expertise al in huis is, of welke nodig is de juiste (medische) zorg te kunnen bieden.
• Nagaan of de woning is toegerust voor het bieden van palliatieve zorg. aanwezigheid lift, hoog-laag bed enz. 
• De aanwezigheid van medebewoners kan van belang zijn. Maar kan het team voldoende aandacht bieden aan de stervende en de andere cliënten?

Hulpmiddelen

• PALLI
• De PALLI is een vragenlijst die zorgverleners helpt om te bepalen of en in welke mate een cliënt met verstandelijke beperkingen achteruit is gegaan in gezondheid. Voor cliënten die achteruit zijn gegaan en met een beperkte levensverwachting kan palliatieve zorg* passend zijn: op comfort en kwaliteit van leven gerichte zorg en ondersteuning.   
• Checklist palliatieve zorg

Op een aantal punten verschilt palliatieve zorg voor mensen met een beperking met de zorg voor de algemene bevolking.  

• Zo hebben mensen met een verstandelijke beperking vaak een stapeling van aandoeningen.
• Kunnen zij regelmatig niet zodanig communiceren dat ze gemakkelijk door anderen begrepen worden.
• Ook hebben zij, zeker oudere mensen met een verstandelijke beperking,
• Vaak een minder goed ontwikkeld informeel netwerk.
• Er sterke vermoedens dat mensen met een verstandelijke beperking vaak afwijkend reageren op bepaalde medicatie.

Uitingen EMB bij ziekteproces

De aanwezigheid van een bewust doodsbesef is niet aannemelijk. En zeer waarschijnlijk doorlopen ze ook niet de verschillende fasen van een rouwproces. 

De lichamelijke ongemakken ervaren ze echter wel! Ze kunnen boos of geïrriteerd reageren.

- verlies van functies heeft invloed op vaste patronen. 

- reacties van familie of begeleiders in het ziekteproces/stervensproces zijn van invloed op de zintuigelijke beleving.

- veranderingen contacten medebewoners/dagbesteding

Let op eigen benadering/begeleiding cliënt, probeer structuur te behouden, biedt warme zorg, lichamelijk contact, gepaste warme sfeer. 

https:

 Zorgpad Stervensfase

Vanuit het kwaliteitskader

*zorgdossier

*checklist

*evaluatie-instrument

Verdieping vind plaats in een andere module/scholing

Welke verschijnselen zijn waar te nemen op iemand zijn sterfbed?

palliaweb.nl