2.3

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Tijd van burgers en stoommachines  1800-1900

Tijd van Wereldoorlogen 1900 - 1950

Tijd van Televisie en computer 1950 - heden

2.3 Een verandering in 1 nacht

1815  -  1848

Lesdoel

Aan het eind van deze les weet je het verschil tussen conservatief en liberaal. Je weet waarom er een nieuwe grondwet kwam

Koning Willem II

1840 - 1849

conservatief= bij het oude laten: de macht aan de koning

liberaal: veranderen, macht bij het volk

Liberalen

• Oudste politieke stroming
• Partij van de werkgevers
• Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid
• individu:vrijheid en gelijkheid

• belasting betalen? Dan ook regeren

• Rechts in de politiek

Socialisme

Ideaal	Een regering die zich intensief bezighoudt met het bijsturen van de economie om het leven van haar burgers te verbeteren ( gelijkheid ).
Doel	Hoge belastingen, een grote overheid die zorgt voor sociale wetgeving en bevordering van gelijkheid .
Achterban / stemmers	Minder bevoorrechte burgers : Armen: fabrieksarbeiders, boeren, werklozen.
Belangrijke politieke personen	Pieter Jelles Troelstra , Domela Nieuwenhuis.
Belangrijke politieke partijen	Sociaal-Democratische Arbeiderspartij ( SDAP - 1894, heet nu PvdA), SDB.

Pieter Jelles Troelstra, zorg dat je hem kunt herkennen in spotprenten!

Socialisten

Socialisten

opdracht

lees ouderwets of modern?

maak vraag 1

Lees Red de troon maak opdracht 4

parlementaire constitutionele monarchie

 het parlement, niet aan de koning.

1848

WETGEVENDE MACHT

Parlement / Staten-Generaal:

- 2e kamer, gekozen door de bevolking (23+ en belasting betalend) , mag nu ook wetten maken en veranderen. (recht van initiatief en amendement)

- 1e kamer gekozen door de provincies, keurt wetten goed of af.

UITVOERENDE MACHT

Regering: minister, M-P en het staatshoofd. Bedenken de wetten en zien toe op de naleving ervan. Leggen verantwoording af aan het parlement

1813

WETGEVENDE MACHT

Parlement / Staten-Generaal: 1e en 2e kamer, 'gekozen'  volksvertegenwoordiging.  Keuren wetsvoorstellen goed of af.    (koning kiest de 1e kamer...) 

UITVOERENDE MACHT

Regering: minister, M-P en het staatshoofd. Bedenken de wetten en zien toe op de naleving ervan. (de koning benoemt de ministers...)

1813

WETGEVENDE MACHT

Parlement / Staten-Generaal: 1e en 2e kamer, 'gekozen' volksvertegenwoordiging. Keuren wetsvoorstellen goed of af. (koning kiest de 1e kamer...)

UITVOERENDE MACHT

Regering: minister, M-P en het staatshoofd. Bedenken de wetten en zien toe op de naleving ervan. (de koning benoemt de ministers...)

1848

WETGEVENDE MACHT

Parlement / Staten-Generaal:

- 2e kamer, gekozen door de bevolking (23+ en belasting betalend) , mag nu ook wetten maken en veranderen. (recht van initiatief en amendement)

- 1e kamer gekozen door de provincies, keurt wetten goed of af.

UITVOERENDE MACHT

Regering: minister, M-P en het staatshoofd. Bedenken de wetten en zien toe op de naleving ervan. Leggen verantwoording af aan het parlement

parlementaire constitutionele monarchie

De koning verlies zijn macht.

Hij is ONSCHENDBAAR : wat hij zegt, kan hem niet aangerekend worden. 

MINISTERIËLE VERANTWOORDELIJKHEID: de regering is verantwoordelijk voor uitspraken en daden van de koning

vragen

Havo 5,6,7

VWO 5,6,7,8