VECH II DEF Medicatie uitdroging en multimorbiditeit

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,4

Medicatie II

              

              

                  16-5-2024

Doel van vandaag

Je kunt benoemen wat het volgende inhoudt:

• Effect van het weer op medicatie (hittegolf)
• Medicatie bij zieke zorgvrager , koorts, braken, diarree
• Multimorbiditeit en gevolgen
• Polyfarmacie en gevolgen 

     Bij alle punten: waar let je op?

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Uitdroging, wanneer kans daarop?

• langer dan 5 dagen blootstelling aan een omgevingstemperatuur van 27ºC of hoger (hittegolf);
  
• meer dan 3x overgeven per dag en niet of onvoldoende kunnen drinken;
  
• meer dan 3x waterdunne diarree per dag;
  
• langer dan 2 dagen koorts hoger dan 38.5ºC. 

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Symptomen uitdroging

• zwakte en algemeen ziektegevoel;
  
• vermoeidheid;
  
• hoofdpijn;zwakte en algemeen ziektegevoel;
  
• vermoeidheid;
  
• hoofdpijn;
  
• duizeligheid en/of misselijkheid;
  
• braken of diarree;
  
• dorst (kleine kinderen of ouderen vertellen dit niet altijd);
  
• een droge mond en droge slijmvliezen;
  
• een weinig soepele huid;
  
• een snelle, diepe ademhaling en een trage polsslag;
  
• weinig urineproductie (urine ruikt sterk en is donker gekleurd).
• duizeligheid en/of misselijkheid;
  
• braken of diarree;
  
• dorst (kleine kinderen of ouderen vertellen dit niet altijd);
  
• een droge mond en droge slijmvliezen;
  
• een weinig soepele huid;
  
• een snelle, diepe ademhaling en een trage polsslag;
  
• weinig urineproductie (urine ruikt sterk en is donker gekleurd).

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Risico's uitdroging 

• Flauwvallen
• Nierschade (toename)

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Hittegolf en medicatie oudere

Uitdroging --> lichaam vangt dit op door minder urine aan te maken

• Sommige medicatie zorgt ervoor dat het lichaam de uitdroging       minder goed kan opvangen
• Bij oudere mensen met nierschade of hartfalen, lichaam sneller uit     balans (water/zout huishouding)
• Risico schade nieren en verergering bijwerkingen 

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Medicatie zorgvrager 70+ 

Hoge bloeddruk - hartfalen- verminderde nierfunctie

• Medicatie tegen hoge bloeddruk (RAAS remmers):

            ACE-remmers: medicatie eindigt op ‘pril’
            Angiotensine-II-remmers: medicatie eindigt op ‘sartan’

• Plastabletten: bijv. furosemide, bumetanide en hydrochloorthiazide
  
• Metformine: diabetes-medicijn
  
• SGLT2-remmers: (behandeling diabetes) bijv. canagliflozine, dapaglifozine en empagliflozine, eindigend op 'gliflozine'

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Zieke zorgvrager en medicatie

Let op:

Geen ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen . Paracetamol is geen ontstekingsremmende pijnstiller en mag u wel gebruiken.

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Soms wèl nodig om bepaalde medicijnen even over te slaan of het gebruik aan te passen.

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Hoe te handelen vermoeden uitdroging

• Drink ½ liter vocht extra: dus minimaal 2 – 2½ liter per dag
  
• Gebruik geen ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen
• Medicatie uit overzicht overslaan/dosering aanpassen
  

• Contact verpleegkundige/arts zkh (voorstel ORS?)
• Bel 112 bij bewustzijnstoornissen

Is de koorts, het overgeven, de diarree of de hittegolf weer over? Neem dan alle medicijnen weer normaal in.

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Zorgvragers met Multimorbiditeit

Multimorbiditeit

Multimorbiditeit betekent dat er meerdere chronische aandoeningen tegelijkertijd aanwezig zijn, 

die elkaar onderling beïnvloeden.

Oorzaak Multimorbiditeit

Veel voorkomende chronische aandoeningen bij ouderen zijn diabetes, hart- en vaatziekten en artrose. 

* Soms  ziekten aan elkaar gerelateerd

* In andere gevallen geen oorzaak 

Gevolgen

• Polyfarmacie
• Complexiteit van zorg
• Toenemende zorgbehoefte  

Polyfarmacie

Polyfarmacie

Een zorgvrager  gebruikt 5 of meer verschillende soorten geneesmiddelen 

Mogelijke problemen: 

• medicijnen  kunnen elkaar tegenwerken of te veel versterken. 
• Ouderen extra gevoelig voor de schadelijke effecten van medicijnen, (nieren werken minder goed)  
• Risico op interacties en bijwerkingen is groter.

Complexiteit van zorg

* een combinatie van factoren die elkaar beïnvloeden en

waarbij oorzaak en gevolg moeilijk te ontwarren zijn. 

Als iemand meerdere ziekten heeft, is het moeilijk te bepalen bij welke ziekte een symptoom hoort.

Toenemende zorgbehoefte

• Toenemende beroep op huisartsenzorg
• Toenemende beroep op thuiszorg
• Toenemende kans op gebruik maken van acute zorg (spoedeisende hulp, ongeplande ziekenhuis opname)  

Veel voorkomende problemen

• Veel verschillende zorgverleners, geen duidelijke coördinatie
• Te weinig kennis van alle probleemgebieden
• Zorg is vaak gericht op één aandoening in plaats van op meerdere aandoeningen tegelijkertijd

Wanneer spreken we van de term Polyfarmacie?

1. Bij gebruik van 7 of meer medicijnen
2. Bij gebruik van 6 of meer medicijnen
3. Bij gebruik van 5 of meer medicijnen
4. Bij gebruik van 4 of meer medicijnen

Hoeveel procent van de 75-plussers gebruikte in 2015 meer dan 5 geneesmiddelen?

1. 15%
2. 35%
3. 25%
4. 45%

Welke negatieve gevolgen kunnen ontstaan omtrent Polyfarmacie? Meerdere antwoorden mogelijk

1. overbehandeling als de ingenomen medicatie niet meer nodig is
2. ongunstige wisselwerking tussen medicijnen
3. onderbehandeling als er juist wel medicatie nodig is maar niet word voorgeschreven
4. leiden tot meer medicatie gebruik door bijvoorbeeld bijwerkingen van een ander medicijn te bestrijden

Hoeveel procent is therapietrouw als een patiënt een geneesmiddel 3 keer per dag moet innemen?

1. 55%
2. 65%
3. 75%
4. 85%

Voorkomen polyfarmacie

• als de arts regelmatig beoordeelt of bepaalde medicijnen nog wel nodig zijn. 

• Zorgvrager kan gebruik maken van een veilig systeem (dagdoos, GDS) .

• Bespreek met de (huis)arts als er meer of minder van een medicijn gebruikt dan is voorgeschreven! 

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) benoemt polyfarmacie tot 1 van de ernstigste gezondheidsproblemen waarmee de samenleving kampt.

1. waar
2. niet waar

Zijn er nog vragen?