De romantiek 2.0

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom dv5!

Deze les:

Terugblik themaverslag

19e eeuw: romantische literatuur

Lesopdracht

Om-en-om

Schrijf in duo’s om en om op een blaadje wat je weet over 19e eeuw

Tip: houd het beknopt en pak je aantekeningen erbij!

19e eeuw

politieke bewustwording, kolonialisme en imperialisme (gebieds- en machtsuitbreiding)

nationalisme: huiselijkheid, godsdienstigheid, vaderlandsliefde en vrijheidsverlangen

moderniteit: toenemende ontkerkelijking, industrialisatie, natuurwetenschappelijk wereldbeeld (wereld begrijpen door verstand), veranderde maatschappij, toenemend individualisme 

Domineedichters

18e eeuw: teksten belerende of opvoedkundige functie

Schrijven = geen beroep -> veel schrijvers waren dominee (Nicolas Beets)

Verzet: literatuur staat los van religieuze, politieke en morele bedoelingen 

Ontstaan autonome literatuur (l'art pour l'art)

Gustave Flaubert

Charles Baudelaire

Spotten met esthetische en ethische normen van hun tijd -> tegen burgerlijkheid (antiburgers)

Romantische literatuur als reactie op moderniteit

werkelijkheid als geheimzinnig en bijzonder 

'wonderbaarlijk', 'uitzonderlijk', 'zeldzaam', buitengewoon', etc.

er is meer: het onbekende, oneindige, unieke en bovennatuurlijke

'ontsnappen aan de alledaagse werkelijkheid':

wat zou dat betekenen? 

Ontsnappen aan de werkelijkheid

Betrekking op verbeelding en dichterlijke gevoel

• Verlangen naar andere wereld (idealisering van de natie)
• Reizen naar het verleden (in historische romans)
• Verlangen naar sublieme: het onbevattelijke van dat wat groots is (overweldigende natuur)
• Escapisme: via humor (ontsnappen naar de dood in literatuur)
• Toevluchtsoorden als sprookjesachtige, droom, wonderbaarlijke, fantastische of griezelige

Personages vaak gekweld door groot onvervulbaar verlangen of het zijn dromers, wereldverbeteraars en idealisten 

Onderwerpen: verleden, natuurbeleving, tragische liefde, dood, vriendschap, bovennatuurlijke

Lesopdracht

Ga naar Classroom, dan lesopdracht ontsnappen aan de werkelijkheid

Bepaal op welke manier de schrijver ontsnapt aan de werkelijkheid. 

Noteer waaraan jullie dat hebben gezien (inhoud/vorm).

Aan het einde van deze les is de opdracht af.

Klaar? Ga werken aan boekopdracht 4 (zie Classroom)

Lesopdracht

Tekst 1: J.F. Helmers

Tekst 2: Jacob van Lennep

Tekst 3: François Haverschmidt (Piet Paaltjens)

Kenmerken

expressie van een subject (bijzonder en gevoelig individu)

tegenstelling: laat zich niet leiden door ratio/wetenschap, maar gevoel en verbeelding 

voorkeur lyrische teksten: weergave van gevoel en emotie centraal (vaak ik-figuren)

humor, ironie en zelfspot = wapen tegen lijden en onvrede met het bestaan

romantische onderwerpen als vriendschapsbanden en ongelukkige liefde bespot 

m.b.v. literaire middelen: woordspelingen, absurde situaties, stijlbreuken en overdrijvingen

De historische roman

Past bij nationalisme en gerichtheid op het verleden

D.m.v. verbeelding een historisch perspectief tot leven roepen in een verhaal waarin nationale gevoelens een belangrijke rol konden spelen

Meer weten?

De historische roman in de 19e eeuw - VLOGBOEK / Literatuurgeschiedenis

Samengevat

We gaan kijken naar een ander VLOGBOEK over de romantiek.

Vul je aantekeningen aan waar nodig.

Aan de slag

Maak de andere lesopdracht Romantische verhalen af (zie Classroom).

Tijdens het werken, krijgen jullie in groepen feedback op de opdracht In debat met het verleden (Boeventucht, Bontekoe)