les 6: klimaatbepalende factoren (3.5)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Klimaatbepalende factoren

Klassikale uitleg + niveau bepalen

Extra uitleg

Zelfstandig les 6: 

klimaatbepalende factoren doorwerken.

(groene + gele dia's)

Zelfstandig les 6 doorwerken (groene dia's)

Nodig: laptop + atlassen

werken aan week-taak

of

rode dia's

Klimaatbepalende factoren

Temperatuur wordt beïnvloed door:

- breedteligging

- hoogteligging

- warme/koude zeestroom

- ligging dichtbij/verweg van zee

Neerslag wordt beïnvloed door:

- ITCZ / type luchtdrukgebied

- reliëf

- warme/koude zeestroom

- ligging dichtbij/ver weg van zee

- aanlandige of aflandige wind

Temperatuurbepalende factoren

breedteligging

hoogteligging

warme/koude zeestroom

ligging dichtbij/verweg van zee

Hoe verder weg van de evenaar, hoe kouder het is.

Hoe hoger op de berg, hoe kouder het is.

Bij een koude zeestroom is het land dat eraan grenst kouder dan dat je op die breedte verwacht.

De zee maakt het temperatuurverschil tussen seizoenen minder groot. De winters minder koud, de zomers minder heet.

Neerslag bepalendefactoren

ITCZ

reliëf

aan- of aflandige wind

ligging dichtbij/verweg van zee

warme/koude zeestroom

Als het zeewater warm is verdampt er meer water, waardoor er meer neerslag kan vallen.

Deze zone van laag drukgebied verschuift. 

Daar waar hij ligt regent het.

Als wind vanaf zee richting het land waait dan komt er vochtige lucht van zee over het land. Waardoor het gaat regenen.

De kant van de berg waar wind aankomt stijgt de lucht, koelt af, condenseert en het gaat regenen (=loefzijde)

Als een gebied dichtbij zee ligt dan is er meer vocht in de lucht, waardoor het er meer regent.

Oceanen/zeeën matigen de temperatuur

In de zomer zorgt de zee juist voor verkoeling.

Dichtbij zee is het koeler dan landinwaarts.

In de winter zorgt de zee juist voor opwarming.

Dichtbij zee is het minder koud dan landinwaarts.

Zeestromen beïnvloeden de temperatuur

Warme zeestroom:

Aangelegen gebied is wat warmer.

Koude zeestroom: 

Aangelegen gebied is wat kouder.

Hoe ziet dat er uit op de klimaatgrafiek?

Warme zeestroom                                                                            Koude zeestroom

Brest, Frankrijk (48NB)                                     Elliston, New Foundland, Canada (48NB)

Oceanen kunnen de neerslag 2x beïnvloeden

Warme zeestroom zorgt voor meer verdamping dus voor meer neerslag.

Oceanen kunnen de neerslag 2x beïnvloeden

Aanlandige wind brengt vochtige lucht mee. Zorgt voor neerslag.

Bekijk de kaart.
In Trondheim is de zomer koeler
dan in Östersund.
Leg uit waarom (2p)

hint

- beschrijf het verschil in ligging

- geef de algemene regel

- leg uit wat de algemene regel doet in de stad Trondheimd

(- leg uit wat de algemene regel doet in de stad Östersund. )

Bekijk de kaart.
In de stad Bergen regent het een stuk meer
dan in Lillehammer.
Leg uit waarom (3p).

hint

- beschrijf het verschil in ligging

- geef de algemene regel(s)

- leg uit wat de algemene regel doet in de stad Bergen

- leg uit wat de algemene regel doet in de stad Lillehammer.

Gebruik de atlas.
Leg uit waarom het in juli droog is in Brasilia.

Gebruik bij de komende vragen deze kaarten:
GB: Zuid-Amerika - neerslag en temperatuur in januari en juli

Waardoor is het in Manaus (Brazilië) het hele jaar door
warmer dan in Asuncion (Paraguay)?

hint

- beschrijf het verschil in ligging

- geef de algemene regel

- leg uit wat de algemene regel doet in Manaus

- leg uit wat de algemene regel doet in Asuncion

Gebruik de atlas.
In Lima (Peru) is het het hele jaar door kouder dan in Salvador (Brazilië).
Leg met 2 verschillende klimaatbepalende factoren uit waarom dat zo is.

hint

- beschrijf het verschil in ligging

- geef de algemene regel

- leg uit wat de algemene regel doet in Lima

- leg uit wat de algemene regel doet in Salvador

Gebruik de atlas.
Beredeneer waar de verschillen tussen zomer en winter temperatuur kleiner zijn. In Asuncion (Paraguay) of in Rio de Janeiro (Brazilië).

*Beredeneren = uitleggen waardoor.

Gebruik de kaart.
In Karesuando is het het hele jaar door
kouder dan in Lillehammer.
Leg uit waardoor (2p)

hint

- Beschrijf het verschil in ligging.

- geef de algemene regel die het temperatuurverschil verklaart

- leg uit wat de algemene regel doet in Karesuando

- leg uit wat de algemene regel doet in lillehammer

Gebruik de atlas.
Verklaar met 2 klimaatbepalende redenen waarom het in Santiago (Chili) droger is dan in Buenos Aires (Argentinië)

Klimaatbepalende factoren

Temperatuur wordt beïnvloed door:

- breedteligging

- hoogteligging

- warme/koude zeestroom

- ligging dichtbij/verweg van zee

Neerslag wordt beïnvloed door:

- ITCZ / type luchtdrukgebied

- reliëf

- warme/koude zeestroom

- ligging dichtbij/ver weg van zee

- aanlandige of aflandige wind

Ga per klimaatbepalende factor in de atlas op zoek naar 2 steden waarin de temperatuur / de neerslag hierdoor verschillen.

temperatuur breedteligging
2 plaatsnamen + effect van de klimaatbepalende factor.

temperatuur hoogteligging
2 plaatsnamen + effect van de klimaatbepalende factor.

temperatuur ligging aan warme/koude zeestroom
2 plaatsnamen + effect van de klimaatbepalende factor.

temperatuur ligging dichtbij/verweg van zee
2 plaatsnamen + effect van de klimaatbepalende factor.

neerslag: ligging ITCZ in Juni
2 plaatsnamen + effect van de klimaatbepalende factor.

temperatuur reliëf
2 plaatsnamen + effect van de klimaatbepalende factor.
(bij het zelfde gebergte, een ander effect).

neerslag: ligging aan warme/koude zeestroom
2 plaatsnamen + effect van de klimaatbepalende factor.

neerslag: ligging dichtbij/verweg van zee
2 plaatsnamen + effect van de klimaatbepalende factor.

neerslag: aanlandige/aflandige wind
2 plaatsnamen + effect van de klimaatbepalende factor.

Klimaatbepalende factoren

Temperatuur wordt beïnvloed door:

- breedteligging

- hoogteligging

- warme/koude zeestroom

- ligging dichtbij/verweg van zee

Neerslag wordt beïnvloed door:

- ITCZ / type luchtdrukgebied

- reliëf

- warme/koude zeestroom

- ligging dichtbij/ver weg van zee

- aanlandige of aflandige wind