Reynaert de vos

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Als de vos de passie preekt,   

boer pas op je kippen/ganzen.

proloog

De bronnen van de "Reinaert"

Op basis van de "Ysengrimus" ontstaat in Noord-Frankrijk een verhalencyclus: de "Roman de Renart". Van deze cyclus zijn achtentwintig branches (afleveringen) bewaard gebleven. Een belangrijke bron voor Willem is Branche I geweest, genaamd "Le plaid" (het pleidooi). Ook in de andere branches staan verhalen die eveneens in de "Reinaert" voorkomen.

Structuur van de Reinaert

• De hofdag -De aanklachten van Isengrijn, Cortois en Pancer                              -De verdediging door Grimbeert    -De aanklacht van Cantecleer 
• De dagingen: - Door Bruun, Tibeert en Grimbeert 
  
• De rechtszitting: - Binnenkomst van Reinaert, herhaling van de        aanklachten en het vonnis 
• De list: - De ´bekentenis´ van Reinaert, het verhaal van de schat en het  vertrek van Reinaert  
• De wraak: -De moord op Cuwaert, de terugkeer van Belijn, de afloop 
  

Middeleeuws recht

vroege middeleeuwen --> vete-recht (oog om oog, tand om   tand)

late middeleeuwen --> procesrecht (met aanklacht en onderzoek)

Als je de Reinaert gaat lezen, wees hier op bedacht. Deze twee soorten van recht zie je nl. terugkomen. Waar?

De rol van rooms-katholieke kerk

belangrijkste macht 

 hoofd van de katholieke kerk --> paus in Rome

pastoor machtigste man in elk dorp, krijgt hulp van kapelaans

Als je in de pauselijke ban werd gedaan, betekende dat een soort geestelijke doodstraf. Je werd dan met de nek aangekeken door al de anderen

Procesrecht

regels:

- de aanklacht moest gerechtvaardigd zijn

-de aanklacht moest recent zijn (binnen een jaar)

- er moest bewijs zijn

Pastoors en kapelaans

- belangrijkste straf --> na je dood in de hel komen

De schrijver van de Reynaert is bekend en heet ...

1. Jan
2. Willem
3. Floris
4. Piet

De Reynaert kun je onderverdelen in ... hoofdstukken

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

1. De hofdag 
2. De dagingen
   
3. De rechtszitting 
4. De list 
5. De wraak

Reinaert wordt gedaagd door de koning vanwege een dood gebeten kip. Dit past bij ...

1. vetorecht
2. procesrecht
3. bestuursrecht
4. staatsrecht

Wie is wie?

Koning Nobel

• Tweede stand
• Rechtvaardig (geeft Reinaert de kans zich te verdedigen), maar makkelijk beïnvloedbaar (de 'schat')

Bruun de beer

• Behoort tot de adel
• Dom en inhalig: Bruun denkt alleen maar eten en kan niet vooruit denken
• Betrokken bij daging nr. 1

Tibeert de kater

• Behoort tot de adel
• Hij denkt dat hij sluw is, maar dat valt wel mee (Reinaert is sluwer!). Hij kan zich goed verdedigen wanneer hij in het nauw gedreven wordt.
• Daging nr. 2

Grimbeert de das

• Behoort tot de adel
• Grimbeert is goedgelovig en aardig: hij heeft als enige vertrouwen in Reinaert.
• Daging nr. 3

Belijn de Ram

• Behoort tot de geestelijkheid(hofkapelaan van de koning)
• Belijn is gelovig, goedgelovig en eerzuchtig: hij schept op over de 'belangrijke brief' van Reinaert aan de koning.
• Betrokken bij de pelgrimstocht van Reinaert naar Rome en Palestina.

Vul allereerst je mindmap aan zodat deze volledig is. 

Ga vervolgens met zijn tweeen aan de slag met een tijdlijn waarin je de vijf scenes uit het boek meeneemt. Maak tekeningetjes of gebruik korte woorden om duidelijk te maken hoe het verhaal verloopt, hoe het proces verloopt en welke daden Reinaert heeft 

1. Vul eerst je mindmap aan

2. Ga verder met de eindopdracht: tijdlijn.

Verwerk de vijf scenes in de tijdlijn van het verhaal. Maak dit beeldend (zoek plaatjes, maak tekeningen etc.)

Maak eerst een kladje. Volgende week krijg je een gekleurd A3-vel om een officiele versie te maken. 

Denk aan alle personages en het proces. 

Cuwaert de haas

• behoort tot de adel
• Cuwaert is angstig en volgzaam
• Cuwaert is betrokken bij de aanklacht (Pancer) en de pelgrimstocht.

Waarom gebruikt Willem dieren om dit verhaal te vertellen?

1. hij geloofde niet dat mensen zo slecht waren
2. hij geloofde dat hij zo de adel niet op stang zou jagen
3. hij geloofde dat hij zo niet aansprakelijk gehouden kon worden
4. hij geloofde dat hij met dieren meer de aandacht trok

Belijn de Ram behoort tot de ...

1. burgerij
2. adel
3. geestelijkheid
4. boeren en buitenlui

Van den vos Reynaerde is een ...

1. sprookje
2. parabel
3. ridderroman
4. satire

satire

Adel en geestelijkheid worden belachelijk gemaakt.

De adel is corrupt, inhalig en uit op winstbejag.

De geestelijkheid deugt ook niet, de pastoor is getrouwd en heeft een zoon

Maar ook de boeren en burgers worden voor schut gezet.

De dagingen

1. Bruun
2. Tibeert
3. Grimbeert

Tibeert

Grimbeert

De rechtszitting

• Binnenkomst Reinaert (verdediging)
• Herhaling van de aanklachten
• Vonnis
  

De list

• Bekentenis van Reinaert
• Verhaal van de schat
• De wraak
  

De wraak

• De moord op Cuwaert
• Terugkeer van Belijn
• Afloop
  

Analyse

• Satire

• Adel
• Kerk
• Dorpelingen
• Rechtsspraak
  

Reynaert de Vos is een oud verhaal. Waar ben jij deze slimme vos al eerder tegengekomen?

volgende week