Criminaliteit KL - Les 5: Schuldig of onschuldig (leerling)

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Criminaliteit

Les 5: Schuldig of onschuldig?

Lesdoelen

1. Je kunt uitleggen welke personen belangrijk zijn bij een rechtszaak
   
   
2. Je kunt de gang van een rechtszaak uitleggen
   
   
3. Je weet welke straffen een rechter kan opleggen

Waar gaat deze les over?

Instructie

• Lees de theorie goed door!
  
  
• De vragen maak je in deze LessonUp
  
  
• Vraag hulp als je die nodig hebt

Groene vragen

zijn opzoekvragen (reproductie)

Blauwe vragen

zijn nadenkvragen

Rode vragen

Zijn meningsvragen

Theorie

Schuldig of onschuldig?

Waarschuwing

Lees elke pagina goed door en bekijk alle video's. Dit is belangrijk om straks een voldoende te halen!

De rechter beslist

De officier van justitie bepaalt of iemand voor de rechter moet verschijnen. Zo'n oproep om voor de rechter te verschijnen noemen we een dagvaarding. Als dat zo is, dan bepaalt de rechter uiteindelijk de straf die iemand krijgt. Tijdens zo'n rechtszaak is er een bepaalde volgorde waarop dingen worden besproken. Deze zie je op de volgende pagina's.

Wie doet wat?

• De verdachte
• De officier van justitie
• De rechter
• De advocaat

De verdachte is de persoon waarvan gedacht wordt dat deze een misdaad heeft gepleegd.

De officier van justitie is degene die namens de Nederlandse overheid een verdachte aanklaagt.

De rechter onderzoekt tijdens de rechtzaak of de verdachte schuldig is of niet. Hij of zij bepaalt achteraf ook de straf.

De advocaat verdedigd de verdachte of het slachtoffer in tijdens de rechtszaak.

Hoe verloopt de rechtszaak?

1. De rechter controleert de persoonlijke gegevens van de verdachte
   
   
2. De officier van justitie leest de aanklacht voor
   
   
3. De rechter, de advocaat en de officier van justitie stellen de verdachte vragen
   
   
4. De getuige wordt opgeroepen
   

5. De officier van justitie vertelt waarom hij vind dat de verdachte schuldig is

6. De advocaat krijgt het woord

7. De verdachte mag nog iets zeggen

8. De rechter denk na over alles en geeft uiteindelijk het vonnis (de straf)

Iemand die de misdaad heeft gezien.

1. Wat doet de officier van justitie tijdens de rechtszaak?

2. Wat is de rol van de advocaat tijdens een rechtszaak?

3. Wat is een dagvaarding?

4. Waarom controleert de rechter de persoonsgegevens van de verdachte voorafgaand de rechtszaak, denk jij?

5. Een getuige mag niet liegen tijdens een rechtszaak, een verdachte mag dat wel. Bedenk waarom dat zo is.

6. Wat betekent het als je 'onder ede' staat (een eed hebt afgelegd), denk jij?

Straffen die de rechter geeft

De rechter kan verschillende straffen opleggen, wanneer hij een verdachte schuldig bevindt. De rechter kan kiezen tussen:

• Een geldboete
• Een gevangenisstraf
• Een taakstraf
  
  

Een taakstraf houdt in dat de verdachte voor een gegeven aantal uren moet werken voor de overheid, en daar niet voor betaald krijgt.

De rechter

De rechter is vaak opvallend gekleed. Rechters zien er allemaal zo uit. Dit is omdat ze dan een neutraal uiterlijk hebben. Ze bewijzen hiermee iedereen gelijk te zullen behandelen.

7. "Ik heb het echt niet gedaan". Dit zegt de...

1. Verdachte
2. Advocaat
3. Officier van justitie
4. Rechter

8. "Ik heb het zelf gezien". Dit zegt de...

1. Verdachte
2. Advocaat
3. Officier van justitie
4. getuige

9. "Ik vind dat deze mevrouw een hoge straf verdient". Dit zegt de...

1. Verdachte
2. Advocaat
3. Officier van justitie
4. Getuige

10. "Ik vind dat de verdachte helemaal geen hoge straf verdient". Dit zegt de...

1. Verdachte
2. Advocaat
3. Rechter
4. Getuige

11. Waarom is een getuige erg belangrijk voor een rechter in het strafproces?

12. Beschrijf het uiterlijk van een rechter.

13. Waarom ziet de rechter er zo uit?

TBS

Wanneer een persoon een geestelijke afwijking of stoornis heeft, dan kan de rechter besluiten deze persoon op te laten sluiten in een TBS-kliniek. Hier krijgt diegene hulp en ondersteuning om om te gaan met de stoornis. Iemand met TBS komt vaak pas na vele jaren vrij, wanneer hij helemaal genezen is. Deze straf komt vaak voor bij aggressieve daders en (kinder)verkrachters. In een gevangenis is er meestal geen hulp, daarmee verschilt TBS van een gewone gevangenis.

Een TBS-kliniek lijkt van buiten erg veel op een gevangenis.

14. Wat is je opgevallen aan de video over het leven in de gevangenis?

15. Wat is het verschil tussen een TBS-kliniek en een gevangenis?

16. Ben jij zelf meer een voorstander van een harde gevangenis of een zachtere TBS-kliniek voor criminelen?

17. Vind jij het eerlijk zoals het in de rechtszaal gaat? Leg uit.

18. Welke straffen kan een rechter opleggen?

Samenvatting (sleep naar de juiste plek)

Een rechtszaak begint met een                            van de gegevens. Als alles klopt, leest de officier van justitie de                              voor. Hierin staat waar de verdachte van beschuldigd wordt. Daarna worden vragen gesteld. Eerst aan de verdachte en daarna aan de                           . Na de ondervragen eist de officier een                     . De advocaat, die de verdachte                           , probeert de rechter ervan te overtuigen een lagere straf de geven. De rechter bepaalt uiteindelijk de straf, dit is het                           .

aanklacht

controle

getuige

straf

verdedigt

vonnis

helpt

uitspraak

Heb jij het gevoel dat je deze les hebt gesnapt?

1. Ja
2. Nee