Persoonlijkheidsstoornissen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Persoonlijkheidsstoornissen

Leerdoelen

• Aan het einde van de les kun je de definitie van een persoonlijkheidsstoornis beschrijven.
• Aan het einde van de les kun je de verschillende persoonlijkheidsstoornissen en hun kenmerken uitleggen.
• Aan het einde van de les kun je de mogelijke oorzaken van persoonlijkheidsstoornissen beschrijven.
• Aan het einde van de les kun je de verschillende behandelmogelijkheden voor persoonlijkheidsstoornissen uitleggen.

Persoonlijkheid

Ieder mens heeft z'n eigen persoonlijkheid.
Wie is de cliënt? Hoe reageert hij in situaties? 
Persoonlijkheid komt tot uiting in GEDRAG. 

Wanneer bepaalde karaktertrekken steeds in extreme mate voorkomen, is er sprake van een persoonlijkheidsstoornis. 

Wat weet je al over persoonlijkheidsstoornissen?

Definitie van persoonlijkheidsstoornissen

• Psychische aandoeningen waarbij iemand extreme variaties van 'gewone' karaktertrekken vertoont en zich daarom niet meer goed kan aanpassen aan de omgeving.

Oorzaken van persoonlijkheidsstoornissen

• Vaak een combinatie van aangeboren kwetsbaarheid en negatieve levenservaringen.

Soorten persoonlijkheidsstoornissen

• Tien persoonlijkheidsstoornissen verdeeld over drie clusters (A, B en C).

Clusters

Cluster A: Eigenaardig gedrag, vreemd, excentriek.
Vaak introvert, weinig sociale contacten. 

Cluster B: Emotioneel onvoorspelbaar gedrag.
Extreem emotioneel/dramatisch. Erg expressief. 

Cluster C: Angstig, nerveus en gespannen
Sociaal geremd, weinig zelfvertrouwen, afhankelijk

Indeling

Cluster A: paranoïde, schizoïde, schizotypisch

Cluster B: antisociaal, narcistisch, theatraal, borderline

Cluster C: vermijdend, afhankelijk, dwangmatig

Vroege onderkenning en preventie van persoonlijkheidsstoornissen

• Belangrijk om stoornissen vroeg mogelijk te herkennen en te behandelen.

Diagnose

1. Het moet gaan om star en langdurig gedrag. 

2. Het gedrag wijkt erg af van wat 'gewoon' is. 
3. Komt tot uiting op tenminste 2 van de 4 terreinen:
     - cognitie (anders denken)
     - affectiviteit (anders voelen)
     - sociale contacten 
     - impulsbeheersing (emotie)

Behandeling en begeleiding bij persoonlijkheidsstoornissen

• Psychotherapie
• Farmacotherapie
• Sociaalpsychiatrische behandeling

Definitie van persoonlijkheidsstoornissen

• Persoonlijkheidsstoornissen: Psychische aandoeningen waarbij iemand extreme variaties van 'gewone' karaktertrekken vertoont en zich daarom niet meer goed kan aanpassen aan de omgeving.
• Psychotherapie: Een gesprekstherapie waarbij wordt gewerkt aan het oplossen of hanteren van psychische problemen of stoornissen.
• Farmacotherapie: Het gebruik van medicijnen om symptomen of aandoeningen te behandelen.
• Sociaalpsychiatrische behandeling: Een praktisch georiënteerde behandeling die zich richt op het bevorderen van het weerstandsvermogen bij patiënt en omgeving.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.