§3.2B De Franse revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

§3.2B De Franse revolutie

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen hoe de Franse Revolutie verliep na de bestorming van de Bastille.

Herhaling

Bekijk de prent.

Welke zin over de prent is juist?

1. De tekenaar was een voorstander van de standenmaatschappij.
2. De tekening is getekend na de Franse Revolutie.
3. De tekening is getekend voor de Franse Revolutie.
4. Geen van de genoemde zinnen over de prent is juist.

Wie was er koning tijdens de Franse Revolutie?

1. Lodewijk XIV
2. Lodewijk XV
3. Lodewijk XVI

Wanneer begon de Franse Revolutie

1. 1700
2. 1780
3. 1789
4. 1795

Eerste Stand

Tweede Stand

Derde Stand

Boeren

Burgers in de steden

Geestelijkheid

Adel

De koning

De Staten-Generaal

Deze belasting zou de adel moeten gaan betalen

Zij waren hier tegen en wilden overleg in de Staten-Generaal

In deze vergadering van de drie standen had elke stand 1 stem

De adel dacht dat de geestelijken hen wel zouden steunen

• De 3e stand hoopt dat de koning nu eindelijk eens naar hen zou luisteren: verlaging van de belasting en/of afschaffing van de privileges. 
• Helaas: er gebeurt erg weinig. Dit komt ook omdat er per stand wordt gestemd. En de koning heeft altijd de adel en de geestelijkheid mee.

• De leiders van de 3e stand zijn boos en teleurgesteld, en lopen weg...
  

Eed op de kaatsbaan

1789

De 3e stand begint zijn eigen vergadering: de Nationale Vergadering.

Een deel van de 1e en 2e stand sluit zich hierbij aan.

Op een kaatsbaan spreken ze af pas uit elkaar te gaan als 

er een nieuwe grondwet is.

Bestorming van de Bastille

14 juli 1789

• De koning stuurt het leger naar Parijs om groepen mensen uit elkaar te slaan. 
• Het Franse volk bestormt Bastille, een gevangenis én buskruit-opslag. 
• De wapens hadden ze al eerder buitgemaakt.
• De Franse Revolutie is begonnen...en slaat over op andere delen van het land!

'Rien'

'Niets' in het Frans.

Dat was het enige dat Lodewijk XVI 's avonds opschreef in zijn dagboek.

Lodewijk had nog wel aan een adviseur gevraagd of het een 'opstand' was.

Deze gaf aan: "Het is geen opstand, het is een revolutie."

Lodewijk begreep er niets van: "Waarom?"

De grote angst

De uitbarsting van geweld bereikte niet alleen de straten van Parijs. Tussen 17 juli en 3 augustus 1789 kwamen boeren op het platteland in opstand tegen hun landheren. 

De boeren vernielden de villa's en kastelen van de gehate adel één voor één. Honderden mensen kwamen om bij gewelddadige confrontaties tussen arm en rijk.

De opstandige boeren en stadswerkers werden wel eens de Sans Culottes ('zonder kniebroek') genoemd. Ze kregen deze bijnaam omdat ze een broek droegen, terwijl de adel te herkennen was aan hun kniebroek.

23 juni 1789: de koning loopt weg

Koning Lodewijk XVI was diep geschokt en sprak op 23 juni de volksvergadering toe. Vervolgens sprak hij de eis uit dat de standen weer apart moesten gaan vergaderen. Maar de Assemblée weigerde, waarop de koning haar besluiten ongeldig verklaarde en de Staten-Generaal verliet.

Verklaring van de rechten 

van de mens en de burger

augustus 1789

• In dit document wordt duidelijk gemaakt dat ieder mens vrij én met gelijke rechten wordt geboren.
• Deze verklaring is gebruikt als voorbeeld voor Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties.
• Ook de standenmaatschappij wordt afgeschaft.
• En de belastingen worden grotendeels afgeschaft.

Nu is iedereen tevreden toch?

3 van de 17 punten

Na de revolutie...

• De Nationale Vergadering had nu de macht. Deze werd geleid door de gematigden.
• Veel Fransen waren ontevreden over de gematigden.
• De radicalen maakten gebruik van deze onvrede en grepen de macht.
• Robespierre leidde de radicalen een jaar lang van 1793 tot 1794.

Mars op Versailles 

De Fransen waren erg wantrouwend tegenover hun koning. Ze vreesden dat de vorst de oude politieke situatie wilde herstellen. Door wantrouwen en honger escaleerde de politieke situatie in Frankrijk opnieuw. In oktober 1789 vond de Mars op Versailles plaats. 

Uiteindelijk gingen duizenden boze mensen naar het paleis van Versailles voor een dramatische confrontatie. Mensen braken het paleis binnen en sloegen de koninklijke bezittingen aan stukken. De demonstranten eisten meer brood en wilden dat koning Lodewijk XVI de Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger aanvaardde. Hij moest naar Parijs reizen om dit nieuwe document over mensenrechten en burgerrechten te accepteren. Samen met zijn vrouw, koningin Marie-Antoinette, werd de koning een gevangene van de derde stand.

De Mars op Versailles, beginnend als een vrouwenprotest. Anoniem werk (1789)

Aankomst van de Franse koninklijke familie in Parijs na de vluchtpoging en gevangenschap bij Varennes, 25 juni 1791 - Anoniem werk (1791)

De Franse koninklijke familie probeerde te ontsnappen uit Parijs. Met loyale troepen wilden ze een tegen-revolutie beginnen. Het koningshuis werd echter betrapt nadat ze waren herkend. Ze leken te zijn vergeten dat het gezicht van de koning op elke munt in Frankrijk stond. De Nationale Vergadering beschuldigde Lodewijk XVI van ‘verraad’ en classificeerde hem als een vijand van de natie. Ondanks zijn pleidooi voor onschuld, stemden 387 leden voor de doodstraf. De koning was bijna gered, want 334 mensen stemden tegen zijn veroordeling. Uiteindelijk werd 'burger Capet' (de officiële naam van Lodewijk XVI) in 1793 op de Place de la Revolution geëxecuteerd.

De executie van 'burger Capet' (Koning Lodewijk XVI)

Marie Antoinette werd door het volk enorm gehaat. 

Dit kwam vooral door haar luxe levensstijl en de 

grote hoeveelheden geld die ze uitgaf aan

haar hofhouding, kleding en sieraden.

De Terreur

1793-1794

• De macht in Frankrijk komt in handen van de radicale Jakobijnen die middels terreur de revolutie willen beschermen.
• Tijdens het Schrikbewind worden door de tribunalen tienduizenden 'tegenstanders' van de Revolutie opgepakt en terechtgesteld middels de guillotine.  
• De leider van de Jakobijnen is Robespierre.

Einde aan De Terreur

zomer 1794

• Er komt steeds meer weerstand tegen Robespierre en in juli 1794 wordt hij, samen met zijn handlangers, gearresteerd en terechtgesteld.

• De nacht voor zijn onthoofding, doet hij een mislukte zelfmoordpoging.
  

Einde aan De Terreur

zomer 1794

Er komt steeds meer weerstand tegen Robespierre en in juli 1794

wordt hij, samen met zijn handlangers, gearresteerd en terechtgesteld.

De nacht voor zijn onthoofding, doet hij een mislukte zelfmoordpoging.

Einde aan De Terreur

zomer 1794

Er komt steeds meer weerstand tegen Robespierre en in juli 1794

wordt hij, samen met zijn handlangers, gearresteerd en terechtgesteld.

De nacht voor zijn onthoofding, doet hij een mislukte zelfmoordpoging.

De Directoire

1795-1799

• Na De Terreur, en een korte burgeroorlog, willen de Fransen rust.
• De regering, de Directoire ('Directie'), van 5 directeuren heeft echter vooral te maken met economische tegenslagen en is erg zwak.
• Eigenlijk hopen veel Fransen dat één man het land gaat redden...

Staatsgreep van Napoleon

november 1799

• Generaal Napoleon Bonaparte heeft de Franse Republiek al eerder gered: in 1795, toen aanhangers van de overleden koning de macht wilden grijpen.
• Hij is klaar met de zwakke Directoire en zet hen af. 
• Napoleon benoemt zichzelf tot consul. Net zoals de Romeinen dat ooit deden.

Staatsgreep van Napoleon

november 1799

Generaal Napoleon Bonaparte heeft de Franse Republiek al eerder gered: 

in 1795, toen aanhangers van de overleden koning de macht wilden grijpen.

Hij is klaar met de zwakke Directoire en zet hen af. 

Napoleon benoemt zichzelf tot consul. Net zoals de Romeinen dat ooit deden.

Het verloop van de Franse revolutie

- Einde standenmaatschappij

- Einde macht van de koning

-> Regering van de Nationale Vergadering

- Mislukte vluchtpoging van Lodewijk XVI

- Grondwet op basis van de Verklaring van de rechten van mens en burger

-> Frankrijk wordt een Republiek, Radicalen (Jakobijnen) aan de macht

- Onthoofding van koning Lodewijk XVI

- Schrikbewind (Terreur) onder de Radicalen

1793 - 1797 Terreur

1791 - 1793 Grondwet

1789 - 1791 Beginfase

Afsluiting

Vragen?

Onduidelijkheden?

Herhaling?

Een oorzaak van de Franse Revolutie was:

1. Er heerste honger door mislukte oogsten
2. Koning & koningin gaven veel te veel geld uit.
3. Het volk wilde algemeen kiesrecht
4. Het volk wilde vrijheid van meningsuiting

Wat zijn de terreurjaren van de Franse Revolutie?

1. Een nationale feestdag die meerdere dagen per jaar terug kwam.
2. Jaren waarin het Franse volk onderdrukt werd met geweld.
3. Jaren waarin Frankrijk in oorlog was met veel landen in Europa.
4. De regeerperiode van Lodewijk XVI.

Wat is het belangrijkste resultaat van de Verklaring van de Rechten van Mens en Burger?

Sleep de zinnen naar het goede vak: Past wel of niet bij Frankrijk voor de Franse Revolutie.

Past wel bij Frankrijk voor de Franse Revolutie

Past niet bij Frankrijk voor de Franse Revolutie

De meeste Franse waren arm

98% van de Fransen hoorde bij de eerste stand,

Edelen betaalden geen belasting

Frankrijk was een standensamenleving

Frankrijk was een republiek

Ze de volgende gebeurtenissen in de juiste volgorde.

Marie-Antoinette onthoofd!

De terreur 

Grondwet in Frankrijk

Franse revolutie

Zet de woorden op de juiste plek

1. In 1789 kwamen de vertegenwoordigers van de drie standen bijeen bij de koning in [..........1..........].

2. Na een ruzie met de [..........2..........] en [..........3..........] stand hielden de burgers van de [..........4..........] stand een aparte vergadering die ze de Nationale Vergadering noemden.

3. De Nationale Vergadering wilde een [..........5..........] en wilde de [..........6..........] van de koning inperken.

4. De Nationale Vergadering schafte de [..........7..........] van de eerste en tweede stand af.

Versailles

eerste

tweede

derde

grondwet

macht

privileges