Paragraaf 3.5 - Kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

3.5 Kringlopen

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen wat de functies van organismen in een voedselkringloop zijn

3.5 Kringlopen

Hoe vormen organismen een voedselkringloop?

• Producenten > altijd planten
  - maken energierijke voedingstoffen
• Consumenten > planteneters/vleeseters/alleseters
• Afvaleters > eten resten van consumenten
• Reducenten > altijd bacteriën en schimmels
  - breken resten af tot mineralen, producenten (planten)
  gebruiken mineralen

3.5 Kringlopen

• Wat? Maken 3.5 – Opdracht 1 t/m 7
• Hoe? Blz. 178 t/m 180
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 7 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

3.5 Kringlopen

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de kringloop van fotosynthese en verbranding uitleggen
  

3.5 Kringlopen

Hoe gaat de kringloop van fotosynthese en verbranding?

• Moleculen > kleine deeltjes waar stoffen uit bestaan
  - glucose is opgebouwd uit glucosemoleculen
  - water is opgebouwd uit watermoleculen
• Moleculen zijn opgebouwd uit atomen 
  - een glucosemolecuul bevat 3 soorten atomen:
  - koolstof > letter C
  - zuurstof > letter O
  - waterstof letter H

3.5 Kringlopen

Kringloop van fotosynthese en verbranding op niveau van atomen

3.5 Kringlopen

Kringloop van fotosynthese en verbranding

• Fotosynthese
  - Koolstofdioxide + Water + Energie -> Glucose + Zuurstof
  
  
• Verbranding
  - Glucose + Zuurstof -> Energie + Koolstofdioxide + Water
  
  
• Wat bij het ene ontstaat wordt gebruikt bij de andere!

3.5 Kringlopen

• Wat? Maken 3.5 – Opdracht 8 t/m 15
• Hoe? Blz. 181 t/m 185
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 8 t/m 15 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

3.5 Kringlopen

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt beschrijven hoe stoffen doorgegeven worden in de koolstofkringloop
• Je kunt beschrijven hoe stoffen doorgegeven worden in de stikstofkringloop

3.5 Kringlopen

Hoe gaat de koolstofkringloop?

• Een van de deeltjes waaruit glucose is opgebouwd heet koolstof > C
  - scheikundige formule koolstofdioxide = CO2
  - scheikundige formule glucose = C6H12O6
• Tijdens fotosynthese worden de koolstofdeeltjes uit koolstofdioxide ingebouwd in de stof glucose, dieren krijgen de koolstofdeeltjes binnen via glucose en andere energierijke stoffen.
• Tijdens verbranding wordt glucose afgebroken tot koolstofdioxide. De koolstofdeeltjes uit glucose komen in koolstofdioxide terecht en komt het door uitademing weer in de lucht terecht.

3.5 Kringlopen

Koolstofkringloop uitgebreid

1. CO2 wordt door planten opgenomen.
   Planten gebruiken CO2 bij het maken van glucose.
   De C-deeltjes uit CO2 zitten na fotosynthese in C6H12O6 (glucose).
2. Dieren eten planten en andere dieren en krijgen zo stoffen met C-deeltjes binnen.
3. In ieder organisme vindt verbranding plaats, bij verbranding van glucose komt
   het gas CO2 weer in de lucht. De C-deeltjes zitten na de verbranding dus weer in de lucht.
4. De dieren maken afval of gaan dood. De stoffen met C-deeltjes komen zo terecht bij reducenten.
5. Reducenten breken de stoffen in dat afval verder af. Ze maken er mineralen van, maar er ontstaat ook weer CO2.

Op deze manier gaan C-deeltjes steeds rond. 

In de kringloop zitten de C-deeltjes dus steeds in een andere stof ‘ingebouwd’.

3.5 Kringlopen

Koolstofkringloop 

3.5 Kringlopen

Hoe gaat de stikstofkringloop?

• Stikstof is een belangrijke stof voor levende organismen
  - stikstof zit onder andere in eiwitten
  - stikstof geef je weer met de letter N
• Lucht bevat veel stikstof 78%
  - sommige bacteriën kunnen stikstof uit lucht halen
  - planten en dieren (mensen) kunnen dit niet:
  - planten nemen stikstof op uit de bodem > via nitraat
  - mensen en dieren krijgen stikstof binnen door eiwitten te eten

3.5 Kringlopen

Stikstofkringloop uitgebreid

1. Planten nemen nitraat op uit de bodem. De planten bouwen stikstof uit het nitraat in eiwitten in.
2. Mensen en dieren eten planten of andere dieren en krijgen zo eiwitten binnen.
3. Mensen, dieren en planten produceren natuurlijk afval. In dit afval zitten eiwitten en andere stoffen met stikstof.
4. Bacteriën zetten natuurlijk afval met stikstof om in nitraat. Deze stikstofmineralen komen in de bodem. 
5. De kringloop is rond als de planten de stikstofmineralen (nitraat) met hun wortels opzuigen. 

3.5 Kringlopen

Stikstofkringloop

3.5 Kringlopen

• Wat? Maken 3.5 – Opdracht 16 t/m 25
• Hoe? Blz. 186 t/m 193
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 16 t/m 25 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)