H4 Warmte; 4.6 Straling KB lj2

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

4.6 Straling

Hoofdstuk 4

Warmte

KB leerjaar 2

Deze les

Basis: Mag mee doen met deze les (het hoofdstuk 'warmte' gaat voor jullie nog komen!). Daarna maken jullie de 'Test jezelf' onderdelen van het hoofdstuk 'Water'

Kader: Volgt deze les actief mee en gaat daarna aan de slag (ik vertel nog wat jullie online gaan maken).

De zon straalt in alle richtingen licht en warmte uit.

De zon komt OP in het oosten en gaat ONDER in het westen. Op haar hoogste punt staat de zon in het zuiden. Dan bereikt de meeste zonnestraling de aarde. 

Deze vorm van warmtetransport noem je warmtestraling. Door straling kan warmte over grote afstanden worden vervoerd. 

Als het zonlicht de aarde bereikt, heeft het een reis afgelegd van ongeveer 150 miljoen kilometer.

Waar gaat de zon OP en daarna ONDER

1. noorden - zuiden
2. westen - oosten
3. oosten - westen
4. zuiden- noorden

Door straling kan warmte over grote afstanden worden vervoerd. Hoe noem je deze vorm van warmtetransport

1. Isolatie
2. Warmtestroming
3. Zonlichttechnologie
4. Warmtestraling

Infrarode straling

De temperatuur van een hete radiator is 70 tot 80 °C. Bij deze temperatuur zendt een voorwerp geen zichtbaar licht uit. 

Het voorwerp zendt wel infrarode straling uit die je ogen niet kunnen zien. Je kunt die straling wel voelen, bijvoorbeeld als je een hand voor een hete radiator houdt. 

Ook kun je deze straling met speciale camera’s fotograferen.

De warme gebieden 'lichten op'

Foto gemaakt met een infraroodcamera

Verwarming door stroming en straling

Radiatoren verwarmen een kamer zowel door 

stroming (50-70%) als door 

straling (30-50%).

Geleiding

Stroming

Straling

Op welke twee manieren verwarmt een radiator een kamer?

1. Warmtestroming en warmtestraling
2. Warmtestroming en geleiding
3. Geleiding en warmtestraling
4. Warmtestraling en isolatie

Straling uitzenden en absorberen

Een voorwerp kan warmte afstaan door straling uit te zenden; De zon verwarmt de aarde door het licht dat ze uitstraalt. Een radiator straalt warmte uit naar voorwerpen in een kamer.

Een voorwerp kan ook straling opnemen. Je noemt dat absorberen. Het voorwerp wordt dan warm. De aarde wordt warm als ze het licht van de zon absorbeert. Je hand wordt warm als die de straling van een hete radiator absorbeert.

Straling kan dus warmte vervoeren van het ene voorwerp dat de straling uitzendt naar het andere voorwerp dat de straling absorbeert. Warmte gaat altijd van het voorwerp met de hoogste temperatuur naar het voorwerp met de laagste temperatuur.

Wit weerkaatst zonnestraling, zwart absorbeert zonnestraling

Zonnestraling wordt het beste geabsorbeerd door donkere, doffe voorwerpen. Daardoor krijg je het algauw te warm als je met een zwart T-shirt in de hete zon loopt. In een wit T-shirt heb je minder last van de warmte, omdat de kleur wit de zonnestraling grotendeels weerkaatst

Doorlaten

Absorberen

Reflecteren

Straling terugkaatsen

Lichte, glanzende voorwerpen absorberen maar weinig straling. Het grootste deel van de straling wordt teruggekaatst. 

De hittebestendige pakken van de brandweer hebben een glanzende buitenkant, zodat de warmte van een brand zo veel mogelijk door de pakken wordt teruggekaatst en niet geabsorbeerd.

De thermosfles

Lichte, glanzende voorwerpen zijn ook slechte warmtestralers. Als ze heet zijn, stralen ze hun warmte maar langzaam uit. 

Daarom heeft een thermosfles een glanzende binnenkant. Die binnenkant zit weer verpakt in een plastic omhulsel. Plastic is een slechte warmtegeleider.

Thermosfles

Binnenste en buitenste fles

Hiernaast zie je de doorsnede-tekening van een thermosfles. Waarom heeft deze thermosfles een glimmende buitenkant?

1. Om te voorkomen dat de warmte uit de thermosfles ontsnapt.
2. Om te voorkomen dat er warmte/kou in de thermosfles kan komen.

Een goed sluitende dop op een thermosfles voorkomt:

1. straling
2. stroming
3. geleiding

Welke vormen van
warmtetransport
worden door
een thermosfles
geblokkeerd?

1. Stroming & Straling
2. Stroming
3. Straling
4. Geleiding, stroming & straling

einde