Oorzaak en gevolg herhalen MONA

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Oorzaak en gevolg

V4

Vaardigheden Eindexamen

• Chronologie
• Brongebruik
• Verandering-Continuïteit
• Causaal redeneren

Wat is causaal redeneren?

Dat je begrijpt dat dat gebeurtenissen plaatsvinden als gevolg van bepaalde andere gebeurtenissen die daaraan voorafgegaan zijn

 

Wat betekent dat precies?

Dat je aan kan geven wat de oorzaken en wat de gevolgen zijn van een bepaalde gebeurtenis

Hoe weet je of een vraag over oorzaak-gevolg gaat?

Vragen over oorzaak-gevolg beginnen vaak met 'Waardoor'

Als je vraag 'Waardoor' zoek je naar oorzaken

Geef een definitie van:
Oorzaak

Wat verstaan we onder oorzaak?

Omstandigheid die maakt dat iets ontstaat of begint

We maken onderscheid tussen verschillende soorten oorzaken

• Tijd (lange termijn of korte termijn)
• Inhoud (economisch, cultureel, politiek, religieus)
• Direct of indirect 
• Directe oorzaak: aanleiding, de druppel
• Indirecte oorzaak: Kunnen niet van te voren worden aangewezen, komen later aan het licht

Oorzaken

•  Een gebeurtenis kan meerdere oorzaken hebben
• Noemen we multicausaliteit
• Meestal is één daarvan de directe oorzaak of aanleiding

Geef een definitie van:
Gevolg

Wat verstaan we onder gevolg?

Een gebeurtenis of omstandigheid de ontstaat als resultaat van een gebeurtenis 

Verschillende soorten gevolgen

• Bedoelde gevolgen: Van te voren over nagedacht
• Onbedoelde gevolgen: Gevolgen die er bij komen, niet van te voren over nagedacht

Een voorbeeld is: Amerikanen gebruiken gif in Vietnam om de bladeren er af te halen(bedoelde gevolg), maar de mensen kregen kanker door het gif(onbedoeld gevolg).

Met welk woord kun je het beste een vraag beginnen om de oorzaak te vinden?

1. Waarom
2. Waardoor
3. Waarmee
4. Doordat

Met welk woord kun je de oorzaak (meestal) herkennen?

1. Waarom
2. Waardoor
3. Waarmee
4. Doordat

Oorzaken

oorzaak/gevolg

Gevolg

Hoe werden de jager-verzamelaars boer?

Zet de oorzaak-gevolg op de juiste volgorde. 

1

2

3

4

5

Het klimaat werd warmer.

Er was niet genoeg voedsel.

Mensen gingen zaden planten.

Mensen gingen dieren temmen.

Mensen bleven op één plek wonen.

Vragen?

Herhalen lesstof periode 2

Met welke gebieden dreven de Noord-Italiaanse steden voornamelijk handel?

1. Midden-Oosten en Vlaanderen
2. Oostzeegebied en Noord-Afrika
3. Midden-Oosten en de Hanzesteden
4. Spanje / Portugal en het Oostzeegebied

Vanuit Medina veroverende de moslims grote delen van

1. Midden-Oosten, Noord-Afrika en Italië
2. Midden-Oosten, Noord-Afrika en Spanje
3. Midden-Oosten, Zuid-Afrika en Italië
4. Midden-Oosten, Noord-Afrika en Frankrijk

In welke volgorde verspreidde de islam zich over de drie gebieden?

1. Noord-Afrika – Arabisch Schiereiland – Spanje
2. Spanje – Noord-Afrika – Arabisch Schiereiland
3. Arabisch Schiereiland – Noord-Afrika – Spanje
4. Noord-Afrika – Spanje – Arabisch Schiereiland.

Wat werd niet in de Vroege Middeleeuwen door de moslims veroverd?

1. Arabisch schiereiland
2. Kust Noord-Afrika
3. Spanje
4. Frankrijk

Zet de gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde van vroeger naar later.
1. Een brede Europese coalitie stopt de opmars van de Ottomanen in Europa definitief.
2. Een Heilige Liga onder leiding van de paus vecht tegen de Ottomanen.
3. De Vrede van Westfalen beëindigt de Dertigjarige Oorlog.
4. De reconquista is voltooid.
5. Het Ottomaanse Rijk beheerst Turkije, delen van de Balkan en Noord-Afrika.
6. Duitse, Oostenrijkse en Italiaanse staten verdrijven de Turken bij Wenen.

1. 4, 5, 6, 2, 1, 3
2. 6, 5, 4, 1, 2, 3
3. 3, 2, 1, 4, 5, 6
4. 2, 1, 3, 5, 4, 6

Koppel de oorzaken en bijbehorende kenmerkende aspecten nu eens zelf aan elkaar

Oorzaken

Kenmerkende aspecten

Nieuwe handelsroutes oosten

Veroveren groot rijk

Verspreiden christendom

Nieuwsgierigheid en avontuur

Opkomst steden

Staatsvorming en centralisatie

Reformatie

Renaissance

Waarom trokken kruisvaarders naar het Midden-Oosten?

1. Om de Islam te bestrijden
2. Om Jeruzalem te heroveren
3. Om kwijtschelding van zonden te krijgen
4. Om de Arabische cultuur mee te nemen

Van welke gebieden hadden de Europeanen in de late middeleeuwen nog nooit gehoord?

1. China en India
2. Amerika en Australie
3. Afrika en China
4. Midden-Oosten en Australie

Hoe heet de alleenheerser die niet alleen Griekenland, maar ook grote delen van het huidige Midden-Oosten veroverde?

1. Filippos II
2. Alexander de Grote
3. Darius
4. Xerxes

Waar wonen de meeste moslims?

1. Europa
2. Midden Oosten
3. Azië
4. Latijns Amerika

Wat hoort bij welk geloof?

Christendom

Islam

Jodendom

monotheïstisch

 Kruistocht

Moskee

Oudste geloof

Ontstaan in oudheid

Jezus belangrijkste profeet

Ontsaan in middeleeuwen

Christendom

Jodendom

Islam

Tempel van Salomon

Profeet opgestegen naar de hemel