Les 3: Unit 2 Globalisering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Startklaar

       

      Telefoon in het zakkie 

      Map en pen op tafel

       

      

Unit 2: Globalization

Learner Profile: Thinker

ATL: Consider ideas from multiple perspectives

Related concepts: Equity & Sustainability

Key concept: global interactions

Globalization impacts equity and sustainability, creating both challenges and opportunities across cultures and societies.

Global context: Globalization & sustainability

Welkom bij I&S

Programma

• Leerdoelen les 3
• Uileg + aantekeningen maken 
• Afsluiting

Leerdoelen

Ik weet waarom er handelsbelemmeringen zijn.

Ik kan de handelsbelemmeringen benoemen

Ik weet waarom internationale handel steeds toeneemt.

Ik weet welke gevolgen internationale handel voor de werkgelegenheid heeft.

Ik weet wat de internationale concurrentiepositie is.

Begrippen: Globalisering - Internationale handel - vrijhandel- internationale concurrentiepositie

Primaire sector

Primaire sector: Haalt grondstoffen uit de natuur.

Voorbeelden: Landbouw, visserij, mijnbouw.

terugblik

Secundaire sector 

Secundaire sector: Verwerkt grondstoffen tot producten.

Voorbeelden: Fabrieken, bouwbedrijven.

terugblik

Tertiaire sector

Tertiaire sector: Biedt diensten en verkoopt producten.

Voorbeelden: Winkels, horeca, onderwijs.

terugblik

Export levert 254 miljard per jaar op

Nederland heeft een open economie die afhankelijk is van internationale handel: Met export verdiende Nederland in 2020 € 254 miljard. Dat is een derde van wat de economie in 1 jaar produceert (het zogenoemde bruto binnenlands product of bbp).

De export van goederen en diensten leverde in 2020 2,4 miljoen banen. Dit is meer dan 30% van alle banen.

Bron: Centraal Bureau voor Statistiek (CBS).

Protectiemaatregelen

Beschermen van de binnenlandse markt.

• productie 
• werkgelegenheid

Protectiemaatregelen

• Invoerrechten of importheffing. Belasting op ingevoerde producten.
• Contingentering of importquota. Maximum aantal producten dat ingevoerd mag worden.
• Invoerverbod.
• Exportsubsidie. De overheid geeft subsidie aan exporterende bedrijven.

Contingent is vastgestelde hoeveelheid.

Protectiemaatregelen

Leidt tot: 

• Duurdere importproducten
• Toename van de werkgelegenheid door het land die de protectiemaatregelen invoert. 

Leesvraag 

https://www.cpb.nl/effect-van-amerikaanse-invoertarieven-op-de-nederlandse-en-europese-economie

Scrol naar pagina 3 en lees het kopje: Een andere factor hierbij is de stijging van lonen in de Verenigde Staten, veroorzaakt door de groei van de

binnenlandse productie

Hebben de importheffingen een positief of een negatief effect op de NL'se dienstensector?  Bespreek in tweetallen 

De Nederlandse economie wordt omschreven als een open economie. Een open economie maakt een land economisch kwetsbaar. Geef één argument waarom een open economie een land economisch kwetsbaar maakt.

Een open economie kan ook leiden tot een hogere welvaart voor de inwoners van een land. Geef één argument waarom een open economie ook kan leiden tot een hogere welvaart voor de inwoners van een land.

De Amerikaanse president stelde invoerrechten in op buitenlands staal. Dat is een vorm van protectie. Noem nog een andere vormen van protectie die een land kan toepassen.

Welke van de onderstaande maatregelen bevordert de vrijhandel in de wereld?

1. invoerrechten afschaffen
2. protectionisme bevorderen
3. contingenteringen instellen
4. importheffingen instellen

Door invoerrechten te heffen op producten van buiten de EU worden Europese producten in Europa goedkoper.

1. Juis
2. Onjuist

Door invoerrechten te heffen op producten van
buiten de EU worden Europese bedrijven
beschermd tegen concurrenten van buiten de EU.

1. Juis
2. Onjuist

Vrijhandel

• Geen protectiemaatregelen.
• Door vrijhandel komt er meer concurrentie op de binnenlandse markt.

Vrijhandel

De consument heeft de beschikking over meer en goedkopere producten (er zijn geen invoerrechten of andere protectiemaatregelen).

De consument kan op deze manier meer behoeften bevredigen.

Zorgt voor werkgelegenheid in landen 

Leg uit dat vrijhandel de welvaart van de consument kan laten toenemen.

Leerdoelen (les4)

Ik weet welke gevolgen internationale handel voor de werkgelegenheid heeft.

Ik weet wat de internationale concurrentiepositie is.

Ik kan de productieketen uitleggen en de rol van grondstoffen, productie en distributie beschrijven.

Het verschil tussen centrumlanden, semi-periferie en periferie verklaren aan de hand van de productieketen.

Begrippen: Globalisering - Internationale handel - vrijhandel- internationale concurrentiepositie

Invoerrechten/importheffing bepalen hoeveel goederen
maximaal mogen worden ingevoerd.

1. Juis
2. Onjuist

Door importheffingen worden producten duurder voor de consumenten

1. Juis
2. Onjuist

Internationale arbeidsverdeling

Een gevolg van globalisering is een toename van de internationale arbeidsverdeling. 

Dit betekent dat een product wordt gemaakt en geëxporteerd door het land dat dit het beste en goedkoopste kan.

Contingent is vastgestelde hoeveelheid.

Concurrentiepositie

Nederland moet zorgen voor een sterke internationale concurrentiepositie omdat internationale handel belangrijk is voor de werkgelegenheid en economische groei van ons land.

Concurrentiepositie

Verbeteren internationale concurrentiepositie:

• Beter en/of goedkoper produceren
• Onderwijs
• Gezondheidszorg
• Infrastructuur
• Investeringen in innovaties

Positieve en negatieve effecten globalisering

kan je positieve en negatieve effecten van globalisering bedenken?

Voordelen globalisering

• Afname van extreme armoede: Vooral in Zuid- en Oost-Azië is het aantal mensen dat in extreme armoede leeft sterk afgenomen (Werkgelegenheid in een land neemt toe )
• Internationale samenwerking: Landen zijn meer verbonden, wat heeft geleid tot technologische vooruitgang, culturele uitwisseling en efficiëntere productie.

Nadelen globalisering

• Verplaatsen van productie naar lagelonenlanden. 
• Ongelijke verdeling van de welvaart.
• Negatieve gevolgen voor het milieu.
  

Productieketen

Het proces van grondstof tot eindproduct.

Centrum-periferiemodel

Periferie: de armste landen, vaak vroegere koloniën met nog steeds slecht bestuur en conflicten

Centrum: de rijkste landen met veel kennis, geld en macht

De economie van veel perifere landen is de afgelopen decennia hard gegroeid.

Ze bevinden zich nu tussen het centrum en de periferie in: semiperiferie.

Kenmerken & relaties

Periferie:

Hier werken veel mensen in de landbouw, zij leveren grondstoffen en landbouwproducten.

Kenmerken & relaties

Semiperiferie:

Hier werkt een kleiner deel van de bevolking in de landbouw, en een groter deel in de industrie. In deze industrie worden vaak minder ingewikkelde producten gemaakt, zoals kleding en etenswaren.

Kenmerken & relaties

Centrum:

Hier is veel kennis en geld, in het centrum worden met dure machines specialistische producten gemaakt zoals medicijnen en elektrische auto’s.

Centrum-periferie 

Centrum                         Semi-Periferie                           Periferie                        

Rijke landen met veel macht, moderne industrie, en goede infrastructuur.

Landen tussen arm en rijk, met groeiende industrie en beperkte macht.

Arme landen met weinig macht, afhankelijk van grondstoffen en lage lonen.

productieketen van de smartphone

Grondstoffen (Periferie): Bijvoorbeeld kobalt uit Congo, lithium uit Bolivia.

Productie (Semi-periferie): Assemblage in China, Vietnam, Mexico.

Distributie en verkoop (Centrum): Techbedrijven in de VS en Europa.

Productieketen

Het proces van grondstof tot eindproduct.

Opdracht - Het Productieproces (15 min)

Kies een alledaags product (bijvoorbeeld een spijkerbroek, een auto of een chocoladereep) en beschrijf de verschillende stappen van het productieproces:

1. Ontwerp en planning – Wie bedenkt het product en hoe wordt het gepland?

2. Grondstoffenwinning – Welke materialen zijn nodig en waar komen ze vandaan?

3. Productie en assemblage – Waar en hoe wordt het product gemaakt?

4. Distributie – Hoe wordt het product vervoerd en verkocht?

5. Consumptie en afval – Wat gebeurt er nadat het product gebruikt is?