5 burgerlijk recht vwo 5

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

2.5 Rechtsgebieden

Leerdoelen 2.5

In dit hoofdstuk leer je:

• Over de verschillende rechtsgebieden.
• Hoe een burgerlijke rechtszaak verloopt.
• Hoe je als burger je recht kunt halen als je tegenover de overheid staat.

Inleiding

Strafzaken, zoals moordzaken, zijn vaak sensationeel en krijgen daarom veel aandacht in de media. Toch gaat nog niet eens 20% van alle rechtszaken over misdrijven. De rechtspraak is in de praktijk vooral bezig met burgers of organisaties die tegenover elkaar staan en met burgers die tegenover de overheid staan.

Rechtsgebieden (eerder gehad)

In een samenleving ontstaan soms conflicten. Dat hoeft niet erg te zijn, want de meeste van die conflicten kun je samen oplossen. Als dat niet lukt, kun je in een rechtsstaat naar een onafhankelijke rechter stappen. 

Burger tegenover burger

• Privaatrecht wordt ook wel civiel of burgerlijk recht genoemd. Dat noem je dan een civiele of burgerlijke zaak. 
• Het gaat dan altijd om een conflict (of geschil) waarbij een eiser tegenover een gedaagde staat. 

• Binnen het privaatrecht verstaan we onder burgers niet alleen mensen van vlees en bloed, maar ook rechtspersonen zoals stichtingen en bedrijven.

Verloop burgerlijke rechtszaak

De gedaagde (degene die aangeklaagd wordt en zich mag verweren) ontvangt een dagvaarding. Hierin staat:

-de naam van de eiser (degene die een klacht heeft).

-de motivatie van de eis (wat de eiser wilt: vb stoppen met harde muziek).

-het tijdstip en de plaats van de rechtszaak.

Betreft het een grote zaak? Dan zijn partijen verplicht zich te laten vertegenwoordigen door een advocaat.

Vonnissen/straf van de rechter

• dwangsom 
• schadevergoeding
• loonbeslag via deurwaarder

zie volgende slides voor uitleg

Dwangsom

Gedaagde

Schadevergoeding

                                                      2 soorten:

• vergoeding vermogensschade: vergoeding voor gemaakte kosten, geleden verlies of misgelopen winst

• vergoeding van immateriële schade: vergoeding voor niet tastbare zaken zoals pijn, verdriet of reputatieschade

Loonbeslag via deurwaarder

Kan of wil de gedaagde (degene die wordt aangeklaagd en verloren heeft) de dwangsom of schadevergoeding niet betalen dan kan de rechter onmiddellijk loonbeslag laten leggen. Er komt dan een deurwaarder die het salaris of goederen inneemt. 

Kort geding

Mediation

Zijn je rechten geschonden dan kan je een rechtszaak beginnen. Nadeel is dat je veel geld en tijd kwijt bent en dat je kunt verliezen. Een rechter zal aansturen op een minder ingrijpend middel: mediation: partijen lossen het conflict op dmv een bemiddelaar. Kom je er dan nog niet uit dan kan je alsnog rechtszaak aanspannen waar de rechter moet oordelen wie gelijk heeft.