7.2 Macht in Nederland

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3,4

'Machtsdilemma'

Macht in Nederland

'Ik vind dat wij op onze leeftijd al zouden mogen
stemmen tijdens de verkiezingen.' Leg uit waarom je het hier wel/niet mee eens bent.

'Ik vind dat wij op onze leeftijd al zouden mogen stemmen tijdens de verkiezingen.' Leg uit waarom je het hier wel/niet mee eens bent.

'Alleen mensen met een HBO-diploma of hoger mogen
stemmen.' Leg uit waarom je het hier wel/niet mee eens bent.

'Alleen mensen met een HBO-diploma of hoger mogen stemmen.' Leg uit waarom je het hier wel/niet mee eens bent.

Optioneel als stelling.

Wat leerde ik de vorige les?

• Macht
• Machtsmiddelen

Terugblik vorige les

• Beeldvorming: de media beïnvloedt het beeld en onze voorstellingen van bepaalde personen en groepen mensen
  
• Stereotype: een vaststaand beeld over een groep mensen
  
• Vooroordeel: een oordeel over iets of iemand zonder dat je de feiten kent
  
• Discriminatie: het maken van onderscheid op basis van kenmerken die er niet toe doen
  

Wat leerde ik de vorige les?

• Macht
• Machtsmiddelen
• Formele en informele macht
• Gezag

Terugblik vorige les

• Beeldvorming: de media beïnvloedt het beeld en onze voorstellingen van bepaalde personen en groepen mensen
  
• Stereotype: een vaststaand beeld over een groep mensen
  
• Vooroordeel: een oordeel over iets of iemand zonder dat je de feiten kent
  
• Discriminatie: het maken van onderscheid op basis van kenmerken die er niet toe doen
  

Machtsmiddelen

- Functie/beroep

- Kennis en vaardigheden

- Status/aanzien

- Overtuigingskracht

- Geld

- Geweld (militaire macht)

- Aantal personen

- Toegang tot de media

Tramschutter Gökmen T. moet levenslang de cel in. Dat heeft de rechter besloten in de rechtbank van Utrecht. Gaat het hier om formele of informele macht?

Tramschutter Gökmen T. moet levenslang de cel in. Dat heeft de rechter besloten in de rechtbank van Utrecht. Gaat het hier om formele of informele macht?

1. Formele macht
2. Informele macht

Wat leer ik deze les?

• wat een democratie is
• wat de vijf kenmerken van een democratie zijn
• wat de trias politica is
• waarom de media macht hebben
• drie theorieën over de macht van massamedia

Ik leer...

Democratie

Een land waarin het volk regeert.

School

Hoe is de democratie bij jullie op school geregeld?

Denk aan leerlingenraad, stemmen op wie er in de leerlingenraad komt, enz.

00:17

Volksvertegenwoordigers

Mensen die wij tijdens verkiezingen kiezen die voor onze waarden en belangen opkomen en besluiten nemen.

Zo’n volksvertegenwoordiger hoort bij een politieke partij.

Kenmerken van een democratie

1. Volksvertegenwoordiging
   

Hoe zie je dit terug op school?

Kenmerken van een democratie

1. Volksvertegenwoordiging
   
2. Vrije, eerlijke en geheime verkiezingen

Hoe zie je dit terug op school?

Waar stem je op bij verkiezingen van de Tweede Kamer?

Waar stem je op bij verkiezingen van de Tweede Kamer?

1. Alleen persoon
2. Allen politieke partij
3. Persoon én politieke partij

Welke verkiezingen in Nederland ken je nog meer?

Welke verkiezingen in Nederland ken je nog meer?

Provinciale Staten, gemeenteraad, Europees Parlement en Waterschap.

Referendum

Een verkiezing over 1 maatschappelijk probleem waarbij burgers kunnen aangeven of ze voor of tegen iets zijn.

Kenmerken van een democratie

1. Volksvertegenwoordiging
   
2. Vrije, eerlijke en geheime verkiezingen
3. Machtenscheiding

Hoe zie je dit terug op school?

Trias politica

De scheiding van de machten: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht.

Trias politica

1. Wetgevende macht: parlement
   
2. Uitvoerende macht: regering
   
3. Rechterlijke macht: rechters
   

*vraagt meer en simpelere duiding

Parlement: Eerste en Tweede Kamer

Regering: ministers en staatssecretarissen. Zij worden geholpen door ambtenaren

Trias politica

1. Wetgevende macht: parlement
2. Uitvoerende macht: regering
3. Rechterlijke macht: rechters

  0. Het volk

Democratie betekent dat het volk heerst. Het volk zou je als een soort nulde macht kunnen zien. Het volk mag namelijk bij verkiezingen stemmen en bepalen wie het land bestuurt.

Parlement: Eerste en Tweede Kamer

Regering: ministers en staatssecretarissen. Zij worden geholpen door ambtenaren

Trias politica op school

Regel: we dragen geen petje in de klas.

• Wie heeft deze regel bedacht?
• Wie zorgt ervoor dat er naar deze regel geluisterd wordt?
• Wie grijpt er in als iemand toch een petje draagt?

Trias politica in de samenleving

Wet: NIX18 (niet roken en drinken voor je 18e).

• Wie heeft deze regel bedacht?
• Wie zorgt ervoor dat er naar deze wet geluisterd wordt?
• Wie grijpt er in als iemand van 18 toch rookt of drinkt?

De NIX18-campagne is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in samenwerking met een groot aantal partners.

Waar het draait om het maken van de NIX18-afspraak, zodat WIJ (ouders, sportclubs, horeca, scholen en iedereen die mee wil doen) samen voorkomen dat jongeren onder de 18 roken en drinken.

Kenmerken van een democratie

1. Volksvertegenwoordiging
   
2. Vrije, eerlijke en geheime verkiezingen
3. Machtenscheiding
4. Grondwet

Hoe zie je dit terug op school?

Kenmerken van een democratie

1. Volksvertegenwoordiging
   
2. Vrije, eerlijke en geheime verkiezingen
3. Machtenscheiding
4. Grondwet
5. Vrije media
   

Hoe zie je dit terug op school?

Theorieën over macht massamedia

Dit fragment laat zien dat mensen achter de app staan zonder dat ze weten wat het precies inhoudt. Dit komt omdat de overheid er positief over is en de mensen dat klakkeloos aannemen. Dit past dus heel goed bij de injectienaaldtheorie.

Injectienaaldtheorie

• Mensen nemen info op zonder na te denken
• Beïnvloedt gedrag/mening

Theorieën over macht massamedia

Zangeres Maan

Zangeres over de ontmoeting met de veteraan Jan 'Skippy' de Vaal. Zij wil dat mensen blijven praten over wat er is gebeurd. Zo wil zij het op de agenda zetten van mensen.

Injectienaaldtheorie

• Mensen nemen info op zonder na te denken
• Beïnvloedt gedrag/mening

Theorieën over macht massamedia

Agendasetting-theorie

• Media bepaalt waarover je praat en denkt
  
• Media plaats onderwerp op 'agenda'
  

• Injectienaaldtheorie
  
• Mensen nemen info op zonder na te denken
• Beïnvloedt gedrag/mening

Theorieën over macht massamedia

Agendasetting-theorie

• Media bepaalt waarover je praat en denkt
  
• Media plaats onderwerp op 'agenda'
  

Selectieve waarneming

• Je selecteert zelf wat je wilt zien of lezen
  
• Je krijgt niet alle informatie mee
  

Waarom hebben de media macht?

Waarom hebben de media macht?

Omdat zij in 1 keer veel informatie aan grote groepen mensen geven.

Welke kenmerken van een democratie herken
je in de verkiezingen voor de Tweede Kamer?

Welke kenmerken van een democratie herken je in de verkiezingen voor de Tweede Kamer?

1. Volksvertegenwoordiging en vrije media
2. Een grondwet en verkiezingen
3. Vrije media en een grondwet
4. Verkiezingen en een volksvertegenwoordiging

Tot welke macht behoort minister Van Rijn, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport?

Tot welke macht behoort minister Van Rijn, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport?

1. Wetgevende macht: parlement
2. Uitvoerende macht: regering
3. Rechterlijke macht: rechters

Tot welke macht behoort Jesse Klaver,
fractievoorzitter van GroenLinks?

Tot welke macht behoort Jesse Klaver, fractievoorzitter van GroenLinks?

1. Wetgevende macht: parlement
2. Uitvoerende macht: regering
3. Rechtsprekende macht: rechters

Welk kenmerk van een democratie herken je in de Trias Politica?

Welke kenmerken van een democratie herken je in de Trias Politica?

1. Een grondwet en verkiezingen
2. Volksvertegenwoordiging en een grondwet
3. Machtenscheiding en volksvertegenwoordiging
4. Vrije media en een machtenscheiding

In Rusland zijn sommige websites verboden door de overheid. Welk kenmerk van democratie is hier niet van toepassing?

In Rusland zijn sommige websites verboden door de overheid. Welk kenmerk van democratie is hier niet van toepassing?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat heb ik geleerd deze les?

• wat een democratie is
• wat de vijf kenmerken van een democratie zijn
• wat de trias politica is
• waarom de media macht hebben
• drie theorieën over de macht van massamedia

Ik leerde...

De volgende Seneca-les gaat over:

Machtsdilemma in de praktijk

Einde van de les 'Macht in Nederland'