VWO Financiële Zelfredzaamheid Hoofdstuk 8 les 1

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Hoofdstuk 8 

Keuzes bij 

samenleven, erven en schenken

Agenda 19 december

Uitleg en opdrachtjes hoofdstuk 8 t/m paragraaf 8.2

Leerdoelen

De verschillende registratievormen van samenwonen kunnen noemen.

De verschillen tussen "huwelijkse voorwaarden" en "in beperkte gemeenschap van goederen" kunnen noemen.

De financiële consequenties van scheiden op het gebied van scheidingsprocedure, partnerpensioen, kinderalimentatie en partneralimentatie noemen en berekenen.

Samenwonen zonder samenlevingscontract

Niets vastgelegd en er zijn geen afspraken gemaakt over de kosten van de huishouding en welke bezittingen en schulden gemeenschappelijk zijn.

Niet naar de rechter als ze uit elkaar gaan.

Geen erfgenaam van elkaar.

Moeder heeft automatisch het ouderlijk gezag.

Vader kan ook ouderlijk gezag krijgen, eerst kind erkennen en dan gezag aanvragen bij de rechtbank. 

Samenwonen heeft wel gevolgen voor de belasting die je betaald en of voor een uitkering die je ontvangt.

Bijvoorbeeld bijstandsuitkering.

Samenlevingscontract

Partners spreken rechten en plichten af ten opzichte van elkaar maar niet t.o.v. andereen zoals bijv. huurder volgen huurcontract.

Verdeling kosten huishouding

Verdeling van bezittingen bij uit elkaar gaan

Verblijvingsbeding, langstlevende wordt eigenaar van de de goederen die gemeenschappelijk eigendom waren.

Goederen die geen gemeenschappelijk eigendom zijn, via testament kun je elkaar aanwijzen als erfgenaam.

Moeder heeft automatisch gezag over kinderen. 

Vader kan gezag aanvragen... 

Huwelijk

Vanaf 1 januari 2018 is trouwen in beperkte gemeenschap van goederen de standaard. 

Bezittingen en schulden van voor het huwelijk blijven privébezit van de desbetreffende echtgenoot. Erfenissen en schenkingen blijven privébezit (tenzij anders in testament staat).  Opbouw tijdens het huwelijk gemeenschappelijk.

Via notaris is mogelijk:

Trouwen in algemene gemeenschap van goederen.

Alle bezittingen en schulden, ook die van voor het huwelijk, worden samengevoegd en zijn van beide echtgenoten samen.

Trouwen onder huwelijkse voorwaarden.

Keuze welke bezittingen en schulden gezamenlijk zijn en welke niet. Wat bij scheiding etc. 

Geregistreerd partnerschap

Sinds 1 januari 2018 gelden dezelfde regels als bij trouwen in beperkte gemeenschap van goederen.

Zoals huwelijkse voorwaarden  kunnen er partnerschapsvoorwaarden worden opgesteld en ingeschreven bij de notaris in het openbaar huwelijksregister.

Onderhoudsplicht naar elkaar en naar de kinderen.

Ook als ze uit elkaar gaan partneralimentatie of kinderalimentatie (zelfde als bij huwelijk).

Partner overleden, dan ontvangt de andere partner alle goederen uit de erfenis (zelfde als bij huwelijk).

Beëindigen van het samenlevingscontract

In de meeste samenlevingsovereenkomsten staat dat de overeenkomst automatisch is geëindigd als je niet meer samenwoont. Het gaat hier dus om feitelijk niet meer samenwonen.

Jullie gaat uit elkaar

Je komt te overlijden

Het samenlevingscontract wordt ook beëindigd als...

Als jullie gaan trouwen

of

Als jullie kiezen voor geregistreerd partnerschap

Beëindigen van het samenlevingscontract

Als je uit elkaar gaat moet je de zaken nog goed regelen. Ook als je geen kinderen hebt. 

Je moet de bezittingen verdelen, de schulden verdelen en eventueel het huis. Wie mag/kan er in het huis blijven wonen? 

Meestal staan er al enkele bepalingen in het samenlevingscontract over hoe het gaat als 

jullie uit elkaar gaan.

In de meeste gevallen is ook opgenomen of er wel of geen recht is op partneralimentatie.

Verplichting om een ouderschapsplan op te stellen bij minderjarige kinderen (rechter is niet nodig).

1. Samenwonende partners met een samenlevingscontract die dit contract willen beëindigen en nog jonge kinderen hebben, moeten een ouderschapsplan opstellen en dit voorleggen aan de rechter.
2. Een geregistreerd partnerschap moet altijd via de rechter worden beëindigd
Welke bewering is juist of onjuist?

1. Beide beweringen zijn juist
2. Bewering 1 is juist Bewering 2 is onjuist
3. Bewering 1 is onjuist Bewering 2 is juist
4. Beide beweringen zijn onjuist

Piet woont samen met Lisa. Ze zijn niet getrouwd, zijn geen partners en hebben ook geen samenlevingscontract. Piet heeft een goed betaalde baan en Lisa niet. Lisa doet de huishouding en zorgt voor de kinderen. Piet en Lisa wonen in een huis dat Piet geërfd heeft van zijn ouders. Na 20 jaar lief en leed te hebben gedeeld, gaan Piet en Lisa uit elkaar.

Lisa mag wel in het huis blijven wonen ook al wil Piet dat niet.

1. Juist
2. Onjuist

Scheidingprocedure

Een van de partners kan een verzoek doen tot echtscheiding.

Indien getrouwd dan verzoek bij de rechtbank.

Indien geregistreerd partnerschap afhankelijk van of ze kinderen hebben. 

Kinderen meerderjarig, partners zijn het eens, dan via notaris of advocaat.

Kinderen minderjarig dan altijd via de rechter.

Afspraken worden opgenomen in een echtscheidings-convenant. 

Verdeling van bezittingen en schulden, pensioenen en de alimentatie en eventueel het ouderschapsplan.

Rechter doet uitspraak en beschikking wordt in het register van de burgerlijke stand bijgeschreven

Alimentatie

Met het verbreken van het huwelijk vervalt niet de zorgplicht.

Ex-partner moet in zijn of haar levensonderhoud kunnen voorzien.

Partneralimentatie, als één van de twee onvoldoende inkomen heeft na de scheiding is ander verplicht alimentatie te betalen. 

Hoogte wordt in onderling overleg vastgesteld.

Als ex-partners er niet uitkomen, stelt de rechter vast.

Uitgangspunt: behoefte wat de één nodig heeft en wat  de ander kan bijdragen (draagkracht).

Alimentatie

Kinderalimentatie, de partner met het minste inkomen kan deze aanvragen. 

Dit is bedoeld om bij te dragen in de kosten van de opvoeding van kinderen tot 21 jaar.

Tot kinderen 18 zijn ontvangt de ex-partner kinderalimentatie.

Vanaf 18 jaar ontvangen de kinderen zelf alimentatie.

Hoogte afhankelijk van het inkomen van beide ouders, de kosten van het kind en de draagkracht van de ouder die alimentatie moet betalen.

Pensioen

Werknemers bouwen via de pensioenregeling van hun werkgever een pensioen op.

Dit pensioen is een aanvulling op de AOW-uitkering.

Nabestaanden hebben recht op partnerpensioen.

Bij scheiding moet het pensioen worden verdeeld. Ex-partners hebben beide recht op de helft van elkaars pensioen dat is opgebouwd tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap.

1. Het beëindigen van het huwelijk onder huwelijkse voorwaarden kan zonder tussenkomst van de rechter voor zover er geen minderjarige kinderen zijn en beide partners het eens zijn over de beëindiging
2. Peter en Mieke besluiten hun huwelijk te laten ontbinden. Omdat zij het eens zijn over de scheiding en de gevolgen ervan, kunnen zij volstaan met een advocaat die de echtscheiding uitspreekt.
Welke bewering is juist of onjuist?

1. Beide beweringen zijn juist
2. Bewering 1 is juist Bewering 2 is onjuist
3. Bewering 1 is onjuist Bewering 2 is juist
4. Beide beweringen zijn onjuist

Na 30 jaar lief en leed te hebben gedeeld, besluiten Ans en Robbert hun huwelijk in beperkte gemeenschap van goederen te ontbinden. Robbert is 67 jaar, heeft precies 40 jaar gewerkt en gaat met pensioen. Wat krijgt Ans als Robbert met pensioen gaat?

1. Niets, want ze gaan scheiden
2. Ans krijgt 1/2 deel van het pensioen van Robbert
3. Ans krijgt 3/8 deel van het pensioen van Robbert

Pim en Els zijn op 1 september 2020 gescheiden nadat zij op 1 maart 2009 getrouwd waren. In 2020 bedraagt het bruto-inkomen van Pim € 40.000 en van Els € 25.000. Beide betalen 40% inkomensheffing.

Bereken het netto gezinsinkomen.

Pim en Els zijn op 1 september 2020 gescheiden nadat zij op 1 maart 2009 getrouwd waren. In 2020 bedraagt het bruto-inkomen van Pim € 40.000 en van Els € 25.000. Beide betalen 40% inkomensheffing.

De minst verdienende partner moet na scheiden een bedrag te besteden hebben van 60% van het netto gezinsinkomen. De meest verdiende partner moet het tekort aan inkomen betalen (partner alimentatie).
Bereken het bedrag aan partner alimentatie.

Huiswerk

Lezen paragraaf 8.1 t/m 8.3 

Maken opdrachten 8.1 t/m 8.14

8.3 is een nieuw thema schenken

Maandag na de vakantie nabespreken en dan nog alleen 

8.4 schenken gevolgd door 3 lessen herhaling voor de TRAP.